به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، ساختار سیاسی فرقهای لبنان به گونهای است که همواره زمینه مداخلات خارجی در امور این کشور را فراهم میسازد؛ به طوری که مواضع کشورهای خارجی در تصمیمگیریها و پروژههای سیاسی لبنان تاثیر قابل توجهی دارد. عربستان سعودی یکی از این کشورهاست که به ویژه در دو دهه گذشته به دنبال جای پایی برای نفوذ بیشتر در لبنان بوده است.
تقلای عربستان برای بازیابی نفوذ خود در لبنان
روابط عمیق سعودیها با خاندان حریری در لبنان طی 20 سال گذشته فرصت خوبی برای نقشآفرینی در این کشور به ریاض داده بود اما بعد از وقوع تحولات گوناگون در لبنان و سنگین شدن وزنه سیاسی حزبالله و متحدانش همزمان با بحران روابط میان «سعد حریری» نخستوزیر پیشین لبنان و عربستان و ماجرای گروگان گیری وی در ریاض در سال 2017 و .... عربستان تا حد زیادی نفوذ خود را در لبنان از دست داد.
انتخابات پارلمانی لبنان در ماه مه نیز انتظارات ریاض را برآورده نکرد و حتی با وجود اینکه عربستان مجبور شد علیرغم تحریم لبنان و قطع روابط دیپلماتیک با این کشور سفیرش را به بیروت برگرداند اما نتوانست اهداف مورد نظر خود را در این انتخابات محقق سازد و تغییر چندانی در ساختار پارلمان لبنان به وجود نیامد؛ به طوری که حزبالله و متحدانش توانستند وزنههای پارلمانی خود را حفظ کنند. (لازم به ذکر است که عربستان و شماری از کشورهای عربی سال گذشته به بهانه انتشار اظهارات جورج قرداحی، وزیر اطلاعرسانی سابق لبنان درباره انتقاد از جنگ یمن، اقدام به تحریم لبنان و قطع روابط با این کشور کرده بودند).
اما در مرحله فعلی که بحث تشکیل دولت جدید و انتخاب رئیس جمهور لبنان مطرح است سعودیها احساس میکنند که بستر لازم برای ورود دوباره آنها به پرونده سیاسی این کشور فراهم شده است. چند روز قبل بود که وبسایت النشره به نقل از منابع سیاسی لبنان گزارش داد، عربستان قصد مداخله تدریجی در پرونده انتخاب رئیس جمهور لبنان را دارد و بر همین اساس برای متحد کردن نمایندگان اهل سنت که حامی ریاض در لبنان هستند تلاش میکند.
«ولید البخاری» سفیر عربستان در بیروت سردمدار تحرکات مداخلهجویانه کشورش در لبنان بوده و این روند را مدیریت میکند. در همین راستا او طی چند روز قبل در دیدار با شخصیتهای لبنانی اعلام کرده بود که لازم نیست رئیس جمهور جدید در مهلتی که قانون اساسی مشخص کرده تعیین شود و حتی در صورت وقوع خلاء ریاستجمهوری دولت موقت میتواند اختیارات رئیس جمهور را به دست بگیرد. این درحالی است که لبنانیها واگذاری اختیارات رئیس جمهور به دولت موقت را مغایر با قانون اساسی میدانند.
یارکِشی سفیر سعودی در بیروت
از طرف دیگر روزنامه الاخبار لبنان روز گذشته گزارش داد که ولید البخاری به دیدار «سمیر جعجع» رئیس حزب نیروهای لبنانی و از اعضای اصلی جریان 14 مارس و نزدیک به عربستان و آمریکا که سودای رسیدن به منصب ریاست جمهوری لبنان را در سر دارد رفته و با او درباره انتخاب رئیس جمهور آینده لبنان گفتگو کرده است. سمیر جعجع بعد از این دیدار گفت که ما به طور خاص درباره پرونده ریاستجمهوری لبنان صحبت کردیم و در صورتی که دولت و رئیس جمهور مورد اعتماد عربستان روی کار بیاید این کشور آماده کمک به لبنانیهاست.
سمیر جعجع که از مدتها قبل با راهاندازی کمپینی علیه تیم «میشل عون» رئیس جمهور فعلی لبنان تلاش دارد خود را به عنوان یکی از نامزدهای ریاستجمهوری آینده این کشور معرفی کند، اظهار داشت که اگر از من خواسته شود، آماده ارائه برنامه خود برای نامزدی ریاستجمهوری آینده هستم.
از طرف دیگر منابع خبری گزارش دادند که سفیر عربستان در بیروت به دیدار «ولید جنبلاط» رئیس حزب سوسیالیستترقیخواه نیز رفته تا با او درباره پرونده ریاستجمهوری لبنان گفتگو کند. این دیدار درحالی صورت میگیرد که ولید جنبلاط در دوره اخیر مواضعی جدا از جریان 14 مارس پیش گرفته و سعی دارد در مسائل سیاسی لبنان بیطرف باشد. او همچنین در جبهه مخالف با سمیر جعجع قرار گرفته است.
جنبلاط همچنین ماه گذشته با هیئتی عالی رتبه از حزبالله دیدار کرد و دو طرف مسائلی چون پرونده ترسیم مرزهای دریایی با فلسطین اشغالی و انتخاب رئیس جمهور جدید و ... را مورد بررسی قرار دادند. ولید جنبلاط در پاسخ به متحدان قبلی خود در جریان 14 مارس که از گفتگوی او با هیئت حزبالله انتقاد کرده بودند، گفت که حزبالله یک مولفه اساسی در لبنان بوده و حتی کشورهای خارجی با این جنبش مذاکره میکنند پس چرا یک طرف داخلی نتواند با آن ارتباط داشته باشد؟
این مواضع جنبلاط به مذاق عربستان و چهرههای نزدیک به آن در لبنان خوش نیامده و موضعگیری تند سمیر جعجع و حزبش را به دنبال داشت. آما آنها میدانند که جنبلاط یکی از شخصیتهای سیاسی تاثیرگذار در پرونده انتخاب رئیس جمهور است. به همین دلیل ولید البخاری تلاش دارد جنبلاط و جعجع را به هم نزدیک و یک بار دیگر 14 مارسیها را علیه 8 مارسیها (ائتلاف حزبالله) متحد کند.
منابع آگاه لبنانی فاش کردند که البخاری از ولید جنبلاط خواسته تا به اتحاد با سمیر جعجع و سایر 14 مارسیها برگردد و عربستان خواهان پیروزی نامزدی نیست که وابسته به گروه هشت مارس (حزب الله و هم پیمانانش) باشد . در واقع سفیر عربستان در تلاش برای عدم تکرار تجربه انتخابات پارلمانی لبنان در پرونده ریاست جمهوری است. مخالفان جریان 8 مارس در لبنان نیز به طرف سعودی اعلام کردهاند که برای موفقیت در پرونده انتخاب رئیس جمهور آینده باید ولید جنبلاط را وادار به تغییر موضع کنند.
اختلاف نظر عربستان و فرانسه در پرونده ریاستجمهوری لبنان
در واقع سفیر عربستان صراحتا به همپیمانان خود در لبنان ابلاغ کرده که نباید این بار رئیس جمهورِ حامی حزبالله روی کار بیاید. این موضعی است که ولید البخاری و شمار دیگری از مسئولان سعودی در نشست جدیدی که با مقامات فرانسوی در پاریس داشتتند نیز ابلاغ کردند. البته تماس سعودیها و فرانسویها درباره پرونده لبنان در این نشست متوقف نشده و کمیته مشترک دو کشور که مسئول پیگیری پرونده لبنان است اخیرا تحرکات دیگری در این زمینه انجام داده است.
اطلاعات درزیافته از فضای نشست طرفهای سعودی و فرانسوی بیانگر اختلاف نظر میان آنهاست و نارضایتی عربستان را در پی داشته است. در این میان فرانسه تاکید دارد که رئیس جمهور جدید لبنان باید یک شخصیت میانه داشته و چالشی نباشد. سعودیها همچنین از ادامه روابط پاریس با حزبالله نیز ناراضی هستند. درحال حاضر آنگونه که اطلاعات نشان میدهد فرانسویها با نامزدی «سلیمان فرنجیه» رئیس جریان المرده که رضایت حزبالله را جلب میکند، برای ریاست جمهوری آینده لبنان موافقند؛ مسئلهای که ریاض به شدت به آن اعتراض دارد.
بر اساس گزارشهای رسیده از فضای دیدارهای مسئولان سعودی و فرانسوی، سعودیها از طرف فرانسوی سوال کردهاند که آیا از نظر آنها «ژوزف عون» فرمانده ارتش لبنان میتواند گزینه خوبی برای تصدی پست ریاست جمهوری لبنان باشد. اما فرانسویها به منظور جلوگیری از تشدید اختلافات با عربستان در پرونده لبنان ترجیح دادند در برابر این پیشنهاد ریاض سکوت کنند.
«پاتریک دورل» مشاور و «برنار ایمییه» رئیس سازمان اطلاعات خارجی و «آن گریو» سفیر فرانسه در لبنان نیز دیدارهایی با ولید البخاری داشتند و او به این طرفهای فرانسوی تاکید کرد که رئیس جمهور بعدی لبنان نباید به هیچ وجه نزدیک به حزبالله باشد.
به این ترتیب اختلاف نظر عربستان و فرانسه درباره انتخاب رئیس جمهور آینده لبنان همچنان پابرجاست و دو طرف نتوانستهاند در این خصوص توافق کنند. از طرف دیگر بعد از کناره گیری جریان المستقبل و رهبر آن سعد حریری از عرصه سیاسی لبنان، نفوذ ریاض در این کشور بیش از پیش کاهش یافت و طرفداران سعد حریری که عربستان را عامل اصلی انزوای سیاسی وی میدانستند از حمایت ریاض دست کشیدند. در این شرایط عربستان در تلاش برای متحد کردن سایر نمایندگان اهل سنت و همچنین دیگر چهرههای وابسته به خود در لبنان است تا بتواند بر پرونده انتخاب رئیس جمهور آینده این کشور تاثیرگذار باشد؛ به ویژه بعد از اینکه ثابت شد دولت مورد نظر ریاض هرگز نمیتواند در لبنان تشکیل شود.
گزارش از علی عباسی
انتهای پیام/