پشت پرده دعواهای شورای همکاری؛ انبوهی از اختلافات بدون راه حل

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم،  پایگاه خبری تحلیلی الانتقاد در تحلیلی به قلم "محمد کسروانی" نوشت:  هرچند رسانه‌های کشورهای عربی خلیج فارس بر اختلافات و عدم انسجام شورای همکاری خلیج فارس سرپوش می‌گذارند اما روشن است که اختلاف اعضای این شورا فقط به عربستان و قطر محدود نمی‌شود بلکه در هر یک از نشست‌های آن پرونده پیچیده اختلافات متعددی به بحث و بررسی گذاشته می‌شود.

این در حالی است که برخی اعضای این شورا می‌کوشند از تصمیمات آن به نفع خود و به ضرر سایر اعضاء استفاده کنند. با این همه شورای همکاری خلیج فارس همچنان براین باور است که می‌تواند با صدور بیانیه در پایان هر یک از نشست‌های خود از شدت اختلافات کاسته و در راستای منافع مشترک اعضا گام بردارد.

"فؤاد ابراهیم" کارشناس مسائل کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و نبهان الحنشی مدیر دیده‌بان حقوق بشر عمان و کارشناس مسائل کشورهای عربی خلیج فارس ،   با اشاره به نشست پنجشنبه گذشته وزیران خارجه این شورا در ریاض به تشریح این اختلافات پرداخته و اعلام کردند که هدف از برگزاری این نشست، فراهم کردن مقدمات نشست مشورتی این شورا است که قرار است ماه آینده در جده برگزار شود.

- اختلافات حل نشده
به گفته ابراهیم، یک ساعت نخست نشست ریاض به جلسه بین قطر، عربستان، امارات و بحرین اختصاص یافت و در آن موارد مورد اختلاف بین آنان مورد بحث قرار گرفت و یک ساعت بعد، عمان و کویت نیز به آنان ملحق شدند.

وی افزود: در صورتی که این نشست راه حلی برای اختلافات موجود ارائه می‌کرد، بی‌شک این راه حل در بیانیه اختتامیه نشست اعلام می‌شد اما بیانیه پایانی حاکی از توافق در مورد توافق امنیتی و راهکار حل مشکلات بود و همین امر نشان می‌دهد که اختلاف بین قطر و عربستان همچنان به حال خود باقی است و اظهارات وزیر خارجه عمان مبنی بر پایان تنش بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس نیز صحت نداشته و بیانگر واقعیت ها نبود.
با این توضیحات ابراهیم تاکید کرد که مشکلات بین اعضای این شورا همچنان ادامه دارد .
اما الحنشی در توضیح این نشست گفت: توافق امنیتی  که در مورد راهکار حل مشکلات از آن سخن گفته شد، فقط مربوط به اقدامات امنیتی مشترک وشامل مقابله با مخالفان و تسلیم افراد تحت پیگرد به کشورهای آنان و موارد مشابه بود و به عبارت بهتر این توافق شامل منافع امنیتی مشترک بود نه توافق سیاسی یا موضع گیری در قبال مسائل کلی.

با این حال اختلاف بین دوحه و ریاض بعنوان دو عضو فعال شورای همکاری خلیج فارس، تنها مشکل این شورا نیست بلکه اختلافات اساسی دیگری بین سایر اعضای آن وجود دارد و حتی در مورد جزئیات توافق امنیتی مشترک نیز این اختلافات  دیده می شود به ویژه اینکه عمان و کویت مخالفت خود را با این توافق اعلام کردند به این معنی که کویت، پیوستن به توافق امنیتی مشترک را در گروی موافقت پارلمان خود اعلام کرد و از آن زمان به بعد نیز پارلمان کویت جلسات خود برای بررسی این موضوع را به تاخیر می‌اندازد که این خود بیانگر مخالفت غیرعلنی با توافق مزبور است.
به عقیده ابراهیم، اختلاف دوم در یکپارچه کردن سیاست خارجه این کشورها نهفته است به ویژه اینکه این اقدام موجب از بین رفتن مواضع برخی کشورهای ضعیف در قبال مواضع خارجی عربستان خواهد شد. اما نکته قابل ملاحظه اینکه قطرمخالفت علنی و قاطع خود را با یکپارچه کردن سیاست خارجه اعضای شورای همکاری اعلام کرد و با مخالفت قطر، عمان نیز مخالفت خود را اعلام کرد و کویت نیز به طور غیرعلنی موضع مشابهی اتخاذ کرد.
اما اختلاف مهم دیگری که حنشنی آن را در کنار موارد متعدد سایر اختلافات ذکر می‌کند، مربوط به تشکیل اتحادیه خلیج فارس است؛ موضوعی که عمان مخالفت خود را با آن اعلام کرده است.
هدف از این تشکیل اتحادیه که عربستان آن را طراحی و بر آن تاکید دارد،  توسعه حاکمیت خارجی ریاض است به گونه‌ای که سایر اعضا را مجبور کند  در مسیری که خود تعیین می‌کند گام بردارند تا بتواند رهبری این کشورها را به تنهایی در دست بگیرد و با تاثیر بر تصمیمات این کشورها، مقاصد و زیاده-خواهی‌های منطقه‌ای خود  را به اجرا در آورد.
در این میان، ابراهیم و الحنشی بر این باورند که بحران اخوان‌المسلمین در راس تمام مشکلات و کشمکش‌های سیاسی اعضای شورای همکاری خلیج فارس جا دارد زیرا این بحران بسیار عمیق و شدید است، به این معنی که قطر بر حمایت از اخوانی‌ها در تمام کشورهای عربی به ویژه مصر، سوریه ، یمن و فلسطین و نیز کشورهای عربی خلیج فارس تاکید دارد در حالی که عربستان و امارات، قطع روابط با اخوانی‌ها را ضروری دانسته و برممنوعیت فعالیت آنان تاکید کرده و آن را گروهی تروریستی معرفی کرده‌اند.
- این اختلافات تا چه زمانی ادامه خواهد یافت و امروز چه کسی زمام شورای همکاری خلیج فارس  را به دست دارد؟

نگاهی به این اختلافات شکی باقی نمی‌گذارد که عمر این اختلافات طولانی خواهد بود و سخن از حل و فصل فراگیر این مشکلات فقط تبلیغات رسانه‌ای است.
به گفته ابراهیم، در پرتو پافشاری عربستان بر تغییر سیاست قطر و محدود کردن نقش یوسف قرضاوی رئیس اتحادیه جهانی علمای مسلمان و همچنین نارضایتی عربستان و امارات از حمایت قطر از اخوانی‌ها در مصر، یمن، سودان و تونس، این مشکلات همچنان باقی خواهد ماند.
وی معتقد است که راه حل این وضعیت این است که هریک از اعضای شورای همکاری تسلیم تصمیمات عربستان شوند زیرا در غیر این صورت بر خلاف اخباری که از رسانه‌های کشورهای عربی خلیج فارس پخش می‌شود، مشکلات به شدت خود باقی خواهد ماند.
و نبهان الحنشی مدیر دیده‌بان حقوق بشر عمان و کارشناس مسائل کشورهای عربی خلیج فارس نیز دیدگاهی مشابهی داشته و معتقد است که بحران موجود بین اعضای شورای همکاری به حال خود باقی خواهد ماند و تاکید دارد که تصمیمات شورای همکاری خلیج فارس فقط از سوی اعضای این شورا اتخاذ نمی‌شود بلکه تحت تاثیر کشورهای غربی است و به عبارت بهتر روابط کشورهای اروپایی و آمریکا با این کشورها تاثیر زیادی بر تصمیمات آنان در قبال جمهوری اسلامی ایران  دارد به ویژه اینکه لحن خصمانه این کشورها در قبال برخی کشورها به ویژه ایران به میزان زیادی بر دیدگاه آنان در قبال مسائل منطقه ای تاثیرگذار است.
انتهای پیام/ر