به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم آباد، یکی از مشکلات شهرهای قدیمی وجود بافت های فرسوده در کالبد شهر است که این مشکل فقط به قدیمی بودن بافت و ضرر شخصی یک یا عده ای از مردم مختصر نمیشود.
اگر در مدیریت شهری اقداماتی برای ساماندهی این مکان ها انجام نشود، خود به خود آغاز کننده سلسله مشکلات دنباله دار از قبیل، تهدیدات، اقتصادی، اجتماعی، فیزیکی، زیست محیطی و امنیتی هستند و در مقابل بافت فرسوده نیز می تواند فرصتی مناسب برای باز آفرینی فضای شهری و سامان دادن به طرح و شیوه ساخت و ساز شهر باشد.
بافت فرسوده خرم آباد 7 درصد مساحت قانونی شهر است
اکثریت بافت قانونی شهر خرم آباد به علت محصور شدن از طرف شمال، جنوب، شرق و غرب دارای محدودیت زمین است و در امتداد رودخانه شهر شکل گرفته است.
این شهر با مساحت قانونی 3475 هکتار، دارای 28 محله و نقطه فرسوده با مساحتی نزدیک به 260 هکتار است که نسبت بافت فرسوده به کل مساحت شهر نزدیک 7 درصد است.
علاوه بر نقطه ضعف و تهدید بودن این آمار، می توان بافت قدیمی به این وسعت را، یک فرصت در طرح های توسعه ای و بهسازی شهر قلمداد کرد.
بافتهای فرسوده شهر خرم آباد دارای مشکلات ساختاری است که مهمترین آنها شامل، فرسودگی مصالح، برخورداری نامناسب از خدمات شهری، عدم دسترسی مناسب وسایل ماشینی به دلیل تنگ و باریک بودن کوچه ها، عدم وجود فضای سبز و بازی کودکان، کمبود فضاهای ورزشی و فرهنگی، کمبود فضاهای درمانی، وجود کوچه هایی با شیب بسیار تند مانند سایت پشته، عدم وجود پارکینگ های عمومی، پایین بودن کیفیت زندگی در بافت، در آمد پایین اهالی محل است.
بزهکاری یکی از تهدیدات بزرگ بافت فرسوده شهر است
این کمبودها در بافت های فرسوده سبب به وجود آمدن مشکلاتی مانند، تهدید زلزله، ترافیک داخل بافت، مهاجرت اهالی بومی و با اصالت محل به بیرون بافت می شود.
رشد مهاجرت روستاییان به بافت های فرسوده به دلیل ارزان بودن قیمت مسکن، مشکل فقر، پدید آمدن بعضی آسیب های اجتماعی مانند، دزدی، خرید و فروش مواد مخدر و مشکلات دیگر از دیگر تهدیدات این فضاهاست.
البته باید در نظر داشت این محله ها دارای بعضی نکات مثبت نیز هستند که می توان به عنوان یک فرصت برای اصلاح طراحی و شیوه ساخت و ساز بافت از آن استفاده کرد.
مهم ترین نقاط قوت این بافت ها عبارتند از: صمیمیت و روابط همسایگی بالا بین ساکنان، ارزان بودن اجاره بها و قیمت مسکن، دسترسی آسان به سایر نقاط شهر، تمایل زیاد ساکنان به نوسازی و بهسازی مسکن، بالا بودن میزان تمایل به زندگی در محله، که هر کدام از دلایل فوق، فرصت مناسبی برای سیاست گذاران بخش بهسازی مسکن شهر است.
ریزانگی، نفوذ ناپذیری و عدم پایداری سه شاخصه اصلی بافت فرسوده است
در زمینه نحوه برخورد با بافت فرسوده, تهدیدها و فرصت های بافت فرسوده با معاون عمرانی استاندار لرستان به گفت و گو نشسته ایم.
مجید کیان پور، معاون عمرانی استاندار لرستان در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در خرم آباد، در مورد ویژگی های بافت فرسوده اظهار کرد: ریزانگی، نفوذ ناپذیری و عدم پایداری سه شاخصه اصلی بافت فرسوده است که لرستان دارای 1 هزار و 180 هکتار بافت فرسوده است و شهرستان خرم آباد با داشتن 270 هکتار در صدر میزان بافت فرسوده استان است.
وی در مورد مشکلات پیش روی نوسازی بافت فرسوده، افزود: نداشتن توجیه اقتصادی و ارزش افزوده برای مالک، مهم ترین مشکلات در سر راه نوسازی بافت فرسوده استان لرستان و شهرستان خرم آباد است.
معاون استاندار لرستان بیان کرد: در این مکان ها یکی از تهدیدات این است که، خانه های موجود در بافت فرسوده به حال خود رها شوند و اگر زودتر ساماندهی نشوند به دلیل داشتن ظرفیت منفی، مثلا در بعد اجتماعی به صورت خودکار هزینه های امنیتی جایگزین بهای عمرانی برای آن ها می شود.
مسکن اجتماعی می تواند در بافت فرسوده خرم آباد جانمایی شود
کیانپور با اشاره به فرصت های موجود در بافت فرسوده، تصریح کرد: به ازای تخریب هر واحد مسکونی 3 واحد جایگزین آن می شود که باید در چنین مکان هایی با ایجاد مشوق و انگیزههای لازم علاوه بر نوسازی و حفظ ساکنان، جمعیت جدیدی را نیز به این بافت ها جذب کرد.
معاون عمرانی استاندار لرستان اظهار کرد: تصور شخصی من این است که این بافت ها به دلیل آماده بودن زیر ساخت های شهری میتوانند یکی از جاذب های جدید جمعیت برای مسکن اجتماعی باشند، که وزارت راه وشهرسازی روی آن برنامه ریزی کرده است.
200 هزار واحد مسکونی در بافتهای فرسوده کشور نوسازی میشود
وی به برنامه ریزی برای سامان دادن به بافت فرسوده در سطح کشوری اشاره کرد و افزود: وزارت راه و شهرسازی با هماهنگی که با بانک مرکزی انجام داده است طرح مناسبی برای نوسازی 200 هزار واحد مسکونی در بافت فرسوده کشور در سال 93 آماده کرده است.
معاون استاندار لرستان تصریح کرد: در این برنامه با هماهنگی که بانک مرکزی با 6 بانک عامل انجام داده، قرار شده است که تسهیلات به متقاضیان واجد شرایط پرداخت شود و امید داریم با تلاش هایی که در شرکت عمران بهسازی ایران انجام گرفته است، سهمیه لرستان در، میزان جذب وام برای واحد های فرسوده هر چه زودتر تخصیص داده شود.
واحدهای متقاضی نوسازی در بافت فرسوده 50 درصد تخفیف پروانه ساخت میگیرند
کیانپور در مورد مشوق های این طرح اظهار کرد: شهرداری های استان از جمله شهرداری خرم آباد به متقاضیان نوسازی واحد فرسوده، 50 درصد تخفیف پروانه ساخت میدهد.
همان طور که معاون عمرانی استاندار گفت، این بافت ها باید نوسازی شوند و حتی تمهیداتی از سوی وزارت راه و شهرسازی برای نوسازی در سطح کشوری در سال 93 پیش بینی شده است ولی این کار باید به صورت کاملا علمی و جامع انجام شود.
به طور کلی دو نگرش در مورد نوسازی بافت فرسوده در تجربه جهانی وجود دارد که در دیدگاه اول، تخریب و نوسازی به عنوان تنها راه حل پیشنهادی مطرح می شود.
مرمت و نوسازی عقلانی، تنها گزینه در بافت فرسوده خرم آباد است
از منظر دیدگاه دوم باز زنده سازی و مرمت مشروط در قالب طرح جامع شهری پیشنهاد می شود.
در این دیدگاه اعتقاد بر این است که، مرمت بافت های فرسوده باید با برنامه ریزی در قالب یک طرح جامع شهری ارائه شود و خاطرات تاریخی و فرهنگی یک بافت باید حفظ شود اما نباید نوسازی تکرار دیروز باشد و باید سیر تحولی داشته باشد.
شهر خرم آباد به دلیل تمدن کهنه خود وسیر تاریخی که در آن جاری بوده، داری میراث فرهنگی غنی است که نمونه های بسیاری از آن هم اینک در میان بافت فرسوده به یادگار مانده است.
بنابراین دیدگاه دوم یا همان باز زنده سازی یگانه طرحی است که می تواند در مورد بافت سنتی شهر خرم آباد اجرایی شود.
گزارش از سجاد دولتشاهی
انتهای پیام/ج