ارتقای علوم انسانی فرهنگ علم‌گرایی را می‌طلبد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، علی جنتی پیش از ظهر امروز در همایش "عقلانیت در حکمت سینوی" با اشاره به اینکه بزرگداشت بوعلی سینا می تواند زمینه ساز نقد عقلانیت در جامعه و فرهنگ امروز باشد، اظهار کرد: همدان دارای افتخارات بسیاری است که ابن سینا یکی از آنها است.

وی با اشاره به اینکه همدان به دلیل افتخارات پایتخت تاریخ و تمدن ایران در سالیان متمادی در قبل و بعد از اسلام بود، تصریح کرد: بی دلیل نبوده که ابن سینا از بین شهرهای مختلف زمان خود همدان را برای اقامت انتخاب کرد چرا که بوعلی سینا آفاق را گشت و همدان را با علم خود برگزید.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه اگر بخواهیم بوعلی سینا را تنها پزشک بلندآوازه به شمار آوریم و جنبه های حکمی، فلسفی و هنری او را نادیده بگیریم به طور قطع از جاده انصاف به دور افتاده ایم گفت: او از تبار حکیمان و فیلسوفانی است که آثارش هنوز برای اهل علم تازگی دارد و گاهی فلسفه و حکمت مدرن از بازنمازیی زوایای اندیشه پیشروی این بزرگمرد باز می ماند و شعر و موسیقی از دست اندازی او به این عرصه به خود می بلالد.

وی با بیان اینکه اگر بخواهیم بوعلی سینا را تنها در حصار مرزهای جغرافیایی خود محصور کنیم به جهان علم و دانش خدمت شایسته ای نکرده ایم عنوان کرد، بوعلی سینا از جمله عالمانی بود که اندیشه و آثار علمی اش طول عرض تاریخ را طی کرده و از او پزشکی مشهور حکیمی سلیم و هنرمندی خوش ذوق ساخته که متعلق به تمام کره خاکی است.

جنتی با اشاره به اینکه هنوز آثار و اندیشه های این نابغه آنچنان که شایسته است بازنمایی و معرفی نشده است، یادآور کرد: ظهور ابن سینا در وجدان تاریخی ما به اندزه ای است که شخصیت او را وارد حوزه فرهنگ نیز کرده است.

وی تصریح کرد: شاعران و نویسندگان همواره وقتی می خواهند به حکمت اشاره کنند بوعلی را نام می برند و هر کس خواسته حکمت را ستایش کند در ابتدا بوعلی را ستوده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد با تاکید بر اینکه این سینا حتیس وارد فرهنکگ عامه مردم هم شده است و اسطوره ها و داستان های گوناگونی حول شخصیت او شکل گرفته گفت: کار مهم بوعلی سینا تحکیم بنیان عقلانمی در تمدن اسلامی است.

وی با بیان اینکه تمدن اسلامی تمدنی عقلانی است چراکه قرآن بیش از هر کتاب مقدس دیگری به تعقل و تفکر دعوت کرده است، گفت: به همین دلیل از آغاز ظهور اسلام همواره متفکر و تلاش کردند تا ساختار عقلانی را در این فرهنگ ایجاد کنند.

جنتی با بیان اینکه تمدنی که عقل را در جایگاه والای خود قرار ندهد ماندگار نخواهد شد، ابراز کرد: تمدن ایران به پاس بزرگانی چون ابن سینا همواره پایدار و ماندگار مانده است.

وی ابن سینا را نماد عقلانیت ایرانی عنوان کرد و گفت: ابن سینا حکیم و دانشمندی مسلمان و ایرانی است که آثارش از جمله "دانش نامه اعلایی" به زبان شیرین فارسی بر غنای حکمی این زبان افزوده و اوج تفکر فلسفی وی را در قالب واژگان و تعابیر نیرومند فارسی نشان داده است.

جنتی تصریح کرد: ابن سینا یکی از برترین حکمای تاریخ فلسفی جهان است و اگر در مشرق زمین از سه فیلسوف برتر یاد کنیم ابن سینا یکی از آنها و متفکر درون زای ایرانی است که بر میراث فلسفی یونان افزوده است.

وی با تأکید بر عقلانیت سینوی بیان کرد: ابن سینا فلسفه محض است و با آنکه هم گرایش های کلامی و هم عرفانی دارد، آنجا که فلسفه می نویسد تمام اندیشه و گفتارش را در خدمت عقل برهانی قرار می دهد، گفت: ابن سینا فیلسوفی صاحب نظام فکری و دستگاه فلسفی است.

جنتی با بیان اینکه ابن سینا با آن که استاده چیره دست شرح فلسفه ارسطو است، اعلام کرد: ابن سینا از چهارچوب ارسطویی فراتر رفته و سخن خود و فلسفه عصر خویش را بیان کرده است و میراث بزرگ ابن سینا پشتوانه بزرگ امروز ما است.

وی با اشاره به اینکه محتوای فلسفه ابن سینا می تواند دچار تحول شود و شیوه خرد بنیان و برهانی ابن سینا پس از گذشت یک هزاره هنوز قابل استناد است یادآور کرد: ابن سینا همواره می کوشد مسائل را به روش عقلانی حل کند چراکه برای عقل مرجعیت بی بدیل قائل است و عقل فعال در همه شئون فکری او نقش محوری دارد.

جنتی با اشاره به اینکه بی تردید متون اصلی اسلامی ما، کتاب سنت نبوی و اهل بیت عصمت و طهارت است که بهترین مروج عقلانیت است و در مقاطعی در تاریخ ما قرائت اصیل از این معارف نقلی رو به کاهش است و به دنبال آن شاهد گرایش های ظاهرگرایانه و ضد عقلی در جامعه هستیم.

برای پیشرفت فرهنگی ایرانی اسلامی به رواج عقلانیت فلسفی نیاز داریم

جنتی با اشاره به اینکه ما برای پیشرفت فرهنگ اسلامی و ایرانی، به رواج عقلانیت فلسفی به شیوه ابن سینا نیاز داریم تصریح کرد: برای پیشبرد نهضت نرم افزاری و ارتقای علوم انسانی در کشور که خواست مقام معظم رهبری است نیاز است تا فرهنگ علم گرایی را در جامعه ترویج دهیم.

وی با بیان اینکه ترویج علم گرایی در گرو رواج عقل گرایی و تفکر فلسفی است، اظهار کرد: عقل گرایی به معنای رواج منطق علمی است که باید از حوزه پژوهش آغاز و در همه تصمیم گیری های کلان کشور از فرهنگ و اقتصاد تا سیاست خارجی نهادینه شود.

وی تأکید کرد: نخستین گام برای نهادینه سازی عقلانیت سینوی، تصحیح انتقادی و انتشار آثار این سینا است.

وزیر ارشاد بیان کرد: با شرح و تفسیر آثار ابن سینا به گونه ای نباشد که دسترسی به ترجمه آثار ابن سینا از مراجعه به آثار برخی فلاسفه غربی برای دانشگاهیان و دوستداران فلسفه در کشور ما دشوارتر باشد.

جنتی اظهار کرد: چنین بزرگداشت هایی برای جامعه ما به ویژه جوانان سبب احیا و ترویج میراث تمدنی اسلام و ایران و از دیگر سو ادامه مسیر ارزشمندی است که رد بای بزرگانی چون ابن سینا بر آن نقش بسته است.

حقیقت حلقه مفقوده جهان امروز است

وی با اشاره به سه بحران جدی در دنیا و کشور ما گفت: مسئله نخست بحران حقیقت است که حلقه مفقوده امروز جهان است و در 10 سال گذشته در جهان اسلام و به ویژه رویدادهایی در منطقه غرب آسیا رخ داده تا شواهد بی شماری برای این ادعا داشته باشیم، ضمن اینکه ریشه اصلی مشکلات جهان غفلت از فضیلت حقیقت است و پاسخ جامع معنای حقیقت تنها از حکیمان الهی مثل بوعلی سینا بر می آید.

وی با اشاره به اینکه اگر انسان امروز خود را متمدن تر از انسان دیروز می پندارد پس چگونه اسیر این اهلیت عصر پست مدرن شده است، ضمن اینکه انسان امروز با وجوئد برتر دانستن خود در میان اعصار گذشته هنوز با جهل می تازد و خشونت و خونریزی را در گوشه و کنار جهان حاکم کرده است.

وزیر ارشاد با اشاره به مسئله دوم به نام بحران عدالت در جامعه بیان کرد: با توجه به اینکه بوعلی سینا را نمی توان متفکر اجتماعی دانست اما به طور قطع بازخوانی عدالت در اندیشه ابن سینا و اسلاف یکی از ضرورت های محافل علمی و فلسفی روزگار ماست.

جنتی افزود: جامعه فلسفی ما  در صد سال گذشته موضوعاتی را در دستور کار خود قرار داده که ارتباط تنگاتنگی با مسائل اجتماعی ما نداشته حدوث و قدم، ذاتی و عرضی، جبر و اختیار وحدت و کثرت و غیره که در حوزه های علمیه و محافل دانشگاهی مورد بحث و تدریس است.

وی اظهار کرد: قواعد تفکر در حکمت سینوی می تواند صورت بندی عدالت را در عمل برای جامعه امروز ما فراهم کند چرا که نظریه ای که در عمل امکان پیاده‌سازی نداشته باشد،عقیم است.

بحران اخلاق حیاتی ترین مسئله جامعه امروز

وی با اشاره به سومین مسئله با عنوان بحران اخلاق به عنوان حیاتی ترین مسئله جامعه، گفت: چه اخلاق فردی و چه اخلاق اجتماعی از  مصادیق بحران اخلاق است و بنیان های اخلاقی در جامعه ما در گذشته در حال دگرگون شدن است که نگرانی بسیاری از دولتمردان، صاحب نظران، روحانیون، اندیشه ورزان و غیره را در راستای افول اخلاق برانگیخته است.

جنتی تصریح کرد: رعایت حکمت عملی در اندیشه سیوی از اخلاق است و حکیم ابوعلی سینا تعلیم و تربیت را دارای 2 بعد فردی و اجتماعی اعلام می کند که اهداف آن را نیز به دو دسته فردی و اجتماعی تقسیم می کند.

وی با اشاره به اینکه شیخ الرئیس مهم ترین هدف فردی انسان ها را عادت انسان ها به تفکر می داند، بیان کرد: این دغدغه ها این گمان را در من تقویت می‌کند که فلسفه و حکمت مهجور واقع شده و عقلانیت به عنوان امری تزیینی به شمار می‌رود.

انتهای پیام/ ب