در سایه اختلافات جبهه النصره، چه کسی قادر است فرماندهی آن را در دست بگیرد؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه السفیر، در شرایطی که جریان های داخلی جبهه النصره چنان با یکدیگر اختلاف پیدا کرده اند که گروهی تصمیم گرفته و گروهی دیگر آن را نقض می کنند، این سوال مطرح است که چه کسی می تواند هدایت  این گروه از هم پاشیده را که ضربات سختی از ارتش سوریه متحمل شده است، برعهده بگیرد.

در این میان، پیشروی پی در پی ارتش سوریه در ریف شمالی و غربی حماه فقط از نظر نظامی حائز اهمیت نیست، بلکه این پیشروی ها ساختار جبهه النصره را نیز به خوبی به تصویر کشیده و کشمکش داخلی بر سر قدرت یا دست کم رقابت بر سر نفوذ و قدرت تصمیم گیری را به خوبی نمایان می سازد.

سخنان تحریک آمیز سرکرده داعش برای اشغال محرده

این کشمکش ها در حالی در جریان است که ساختاری النصره کاملا محرمانه بوده و منافع و ارتباطات داخلی و خارجی این گروه  با یکدیگر تعارض پیدا کرده است، به ویژه اینکه پیشروی اخیر ارتش سوریه فقط چند روز پس از سخنان ابو محمد الجولانی سرکرده النصره در ریف حماه به منظور تحریک نزدیک یک هزار و 500 مبارز به اشغال شهر محرده از توابع حماة صورت گرفت.

الجولانی علاوه بر تحریک هواداران خود به اشغلال شهر مسیحی نشین محره آنان را به پیشروی به سمت فرودگاه نظامی حماه تشویق کرد.

تردیدی نیست که حضور شخصی الجولانی در اطراف حلفایا و در بین  صدر تعداد زیادی از جنگجویان که بیشتر آنان از جبهه حلب در شمال سوریه بازگشته بودند، نشان می دهد که نقشه او مبتنی بر گسترش تسلط بر منطقه ای است که آن را هسته دولتی می داند که هنوز به شکل رسمی اعلام نشده است و ریف حماه ، ریف ادلب و ریف شمالی حلب تا مرزهای ترکیه و اطراف آن، بخش های اصلی آن به شمار می آیند.

الجولانی با استفاده از پیشروی مبارزان خود  و تسلط آنان بر شهرک های مختلف از جمله خطاب، ارزه و قطیش و با توسل به سخنان تحریک کننده، جنگجویان را به اشغال شهر محرده تشویق کرده و گفت باید با اشغال این شهر مقدمه تسلط بر فرودگاه نظامی حماة را فراهم کرد.

روشن است که تسلط بر فرودگاه حماة ، این شهر را به طور مستقیم در معرض تهدید جبهه النصره قرار می دهد.

ضربه سنگین الجولانی از جبهه داخلی

اما تحولاتی که پس از آن رخ داد، به مثابه ضربه به الجولانی بود زیرا چیزی از حضور او در ریف حماة و سخنان تحریک آمیز او نگذشته بود که خط مقدم نیروهای او در منطقه با شتاب و به طور غیر منتظره ای رو به سقوط گذاشت.

ضد حمله ای که ارتش سوریه به فرماندهی سرهنگ سهیل حسن معروف به پلنگ انجام داد، نقش زیادی در متوقف کردن پیشروی جبهه النصره و بازگرداندن تمام مناطقی که اخیرا اشغال کرده بودند، داشت، اما پیشروی نسبتا آسان ارتش سوریه به سمت شهرهای حلفایا و طیبه و نیز الزلاقیات به نوبه خود بسیار سوال برانگیز است.

پیشروی ارتش سوریه به سمت شهرهای مزبور از وجود یک جریان در داخل جبهه النصره حکایت دارد که تصمیم رهبر خود را دور زده و بدون توجه به از بین رفتن هیبت سرکرده این گروه، از حماة عقب نشینی کردند.

این نخستین بار نیست که الجولانی شخصا از مسائل مهم و سرنوشت ساز برای آینده النصره سخن گفته و پس از آن به ناچار تلخی عقب نشینی را تجربه می کندف زیرا در ماه رمضان گذشته نیز وی در بین جنگجویان خود در ریف حلب از نزدیک شدن تاسیس دولت اسلامی در شام بر اساس شریعت اسلامی و به دست قضات این جبهه سخن گفت.

در پی این سخنان، نوعی اشتیاق و خوشحالی در بین اعضای النصره به وجود آمد، زیرا تصمیم تشکیل دولت اسلامی در شام می توانست فرصت رقبای آنان یعنی دولت اسلامی در عراق و شام – داعش- را سلب کرده و تشکیل دولت مزبور را از انحصار آنان بیرون بیاورد.

اما آنچه همه را غافلگیر کرد این بود که پس از آن النصره با صدور بیانیه ای تصمیم خود مبنی بر تشکیل دولت اسلامی در شام را تکذیب و اعلام کرد که منظور الجولانی فقط اجرای شریعت اسلامی بود نه امارت و حکومت اسلامی.

النصره فاقد رهبری مرکزی است

نکته قابل ملاحظه اینکه با وجود صدور بیانیه مزبور، رفتار النصره در ریف ادلب با نوعی بی ثباتی و تزلزل در مورد تشکیل دولت اسلامی یا عدم تشکیل آن همراه بود، تا جایی که این وضعیت حاکی از گستردگی شکاف بین حامیان تشکیل دولت مزبور و مخالفان آن است و نشان می دهد که النصره فاقد رهبری مرکزی است که از قدرت تصمیم گیری واحد برخوردار باشد.

اما روند تحولات ریف حماه و پیشروی ارتش سوریه در این شهر در پی عقب نشینی غیر منتظره  النصره از برخی شهرهای آن همزمان با دو رخداد مهم بود که عبارتند از:

اول: ضربه بی سابقه ای که گروه موسوم به احرار الشام هفته گذشته در ریف ادلب متحمل شد و در جریان آن دهها تن از فرماندهان درجه یک آن به هلاکت رسیدند، تا جایی که توان این گروه در مورد ادامه نبرد زیر سوال رفت.

دوم:  تاثیرپذیری محافل سوری از اخبار مربوط به تشکیل ائتلاف بین المللی علیه داعش و غوطه ور شدن بیشتر گروههای بزرگ اسلامگرا یا غیراسلامگرا در بازنگری در ساختار خود و ائتلاف های قبلی به این منظور که بتوانند از حملات هوایی و خلا ناشی از آن در مناطق تحت سلطه داعش به نفع خود استفاده کنند.

در این مورد منابع یک گروه هم پیمان با النصره فاش تاکید کردند که عقب نشینی اخیر النصره از ریف حماة بر اساس توصیه های مستقیم و فوری سرویس جاسوسی یکی از کشورهای عربی خلیج فارس صورت گرفت؛ کشوری که به رابطه با گروههای اسلامگرا معروف است به این معنی که بر اساس این توصیه از النصره خواسته شد که هرچه زودتر حماة را ترک کرده و به سمت ادلب و حلب در شمال سوریه حرکت کند.

بنابر اعلام این منابع با توجه به استقرار جنگجویان النصره در جنوب سوریه، هدف از توصیه مزبور منبی بر ترک حماة و استقرار در شمال سوریه، مستقر کردن هسته مرکزی النصره در این دو شهر شمالی بود تا به این ترتیب هرگونه خلا ناشی از عقب نشینی گروههایی که آمریکا از آن تحت عنوان گروههای میانه رو یاد می کند از حلب و ادلب جبران شود.

از سوی دیگر جمال معروف سرکرده گروه موسوم به انقلابیون سوریه که از سوی کشورهای غربی مامور مبارزه با داعش شده است، به خوبی می داند که نمی تواند در آن واحد هم این ماموریت را انجام داده و هم با توجه به افزایش نیروهای جبهه النصره در ریف ادلب، مواضع خود را حفظ کند که این خود بیانگر شدت درگیری و کشمکش بین النصره و گروه انقلابیون سوریه است.

علاوه بر این فرماندهی النصره در خصوص حل و فصل موضوع اسرای نیروهای بین المللی در بلندی های اشغالی جولان نتوانست به نتیجه برسد و به همین دلیل برای آزادی آنان به رایزنی با روحانیون خارج از سوریه متوسل شد و در نهایت از این طریق بود که موفق شد این افراد را آزاد کند، آن هم در شرایطی که اختلافات داخلی در مورد تصمیمی که باید در این خصوص اتخاذ شود، بالا گرفته بود.

همه این تحولات نشان می دهد که النصره با بحران عمیق فرماندهی روبه رو است و در درون آن جریان هایی به وجود آمده اند که دستخوش اختلافات زیادی شده اند تا جایی که وضعیت آنان شبیه وضعیت گروه موسم به احرار الشام پیش از هلاکت فرمانده خود است.

انتهای پیام/پ