حفظ قرآن از نظر ما حفظ تمام قرآن نیست/ از تولیدات قرآنی در حوزه سینما و تئاتر حمایت می‌کنیم
خبرگزاری تسنیم: حجت‌الاسلام حشمتی با اعلام اخباری از برگزاری جشنواره‌های قرآنی آیات، فجر، طرح ملی تلاوت و حفظ، برگزاری نمایشگاه قرآن کریم در باغ‌موزه دفاع مقدس در سال آینده گفت: جلوی پدیده چاپ قرآن در خارج از کشور و توزیع آن در داخل را می‌گیریم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام محمدرضا حشمتی معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور در این خبرگزاری ضمن بازدید از تحریریه درباره مسائل و مباحث مختلف قرآنی گفت‌وگو کرد.
بخش دوم گفت‌وگوی حجت‌الاسلام حشمتی با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم منتشر می‌شود:
از طرح ملی تلاوت که قاریان نوجوان و با سواد قرآنی را تربیت می‌کند حمایت می‌کنیم
*تسنیم: از طرح ملی تلاوت چه خبر؟ قبلا سالی یک‌بار برگزار می‌شد در حال حاضر سالی دوبار شده است و یک بحثی کهه مطرح می‌شود این است در مورد اینکه آن چیزی که باید می‌شد نشده است؟
درباره این طرح اصلاحات آن صورت گرفته و قرارداد جدید بسته می‌شود و مطالبات قبلی پرداخته شده و مابقی هم پرداخت می‌شود. اینکه سالی یک‌بار یا دوبار باشد خیلی مهم نیست. این طرحی است که به زودی دوباره آغاز می‌شود و طرح خیلی مفیدی بوده است. در حال حاضر از صدنفر از فارغ‌التحصیلان دوره اول یک نشستی در مشهد تدارک دیده‌اند که من هم شرکت می‌کنم.کلیات کار در شورای برنامه‌ریزی ما بسته شده و از این طرح حمایت می‌کنیم و از آقای شاکرنژاد هم حضوری تشکر کرده‌ایم چون هدف این طرح تربیت یکسری قاریان نوجوان و فهمیده با سواد قرآنی و طرح بسیار خوبی است.
*تسنیم: انگار شرکت‌کنندگان در سال گذشته افت داشته است؟چرا؟
بله.به خاطر اینکه این دوره فطرتی بود و 6 ماهی طرح راکد ماند و دوباره اگر شروع کنیم ان‌شاالله رونق می‌گیرد.
*تسنیم: چرا؟ دلیل آن چه بود؟
انتقال مدیریت و بی‌پولی ما، بدهکار بودیم.
* تسنیم: شما که فرمودید؛ دولت نگاه ویژه‌ای به مباحث و فعالیت‌های قرآنی دارد. پس چرا بی‌پولی؟
دولت هرچه پول به ما داد، برای بدهی‌های گذشته پرداخت کردیم.
* تسنیم: تازه مؤسسات گفته‌اند خیلی از اعتبارات محقق نشده است؟
بله ما الان خیلی بدهکار هستیم ما نمی‌خواستیم دیگر بدهکاری گذشته را ذکر کنیم.
از 600 میلیارد بودجه نیم درصد قرآنی در سال 91 ، صفر ریال محقق شد
* تسنیم: یک بودجه بزرگ به نام بودجه نیم درصدی هم داشتیم؟
محقق نشده فقط 15 میلیارد از آن محقق شده است و سهم ما از آن سه میلیارد تومان بود. سال 91 اسفند 600 میلیارد بوده که صفر ریال آن محقق شده و سال 92 سی‌میلیارد محق شده که به حوزه ما 3 میلیارد رسیده است آن هم در ماه‌های خرداد و تیر،ما اگر بیشتر داشتیم که خرج می‌کردیم. بنابراین از بودجه نیم درصدی در سال 91 هیچ چیزی محقق نشده و در سال 92 سی میلیارد و یا 25 میلیارد محقق شد از یک عدد سنگین. ما حساب کرده‌ام از 200 میلیارد که دولت قول داده و در لایحه آمده همین الان نزدیک 60 میلیارد را واریز به حساب کرده است و به همین دلیل است که می‌گویم دولت اهتمام دارد در این اوضاع بی‌پولی 60 میلیارد وارد شورای عالی انقلاب فرهنگی شد برای سال 93 که برنامه خود را داده‌ایم تا از این بودجه ما هم استفاده کنیم.
* تسنیم: بحث هزینه‌کرد هم در این میان مهم است که آیا در راستای خودش هزینه شده است؟. آیا نظارت و تحقیق و تفحصی در این زمینه صورت گرفته است؟
در گذشته خیلی دقیق نبوده چون در حوزه قرآنی خیلی نمی‌توانند اعتبارات بزرگ را جذب کنند و هر بودجه ای بستگی به توان جذب آن حوزه‌ها هم دارد. الان خبرگزاری شما یک مبلغی را می‌تواند جذب کند اگر دوبرابر این اعتبار را به شما بدهد که نمی‌توانید جذب کنید، اینطوری نیست که یک روزه بتوانید همه خبرنگاران را بسیج کنید و این کار سختی است بنابراین ما نمی‌توانیم این مبالغ را جذب کنیم، چون نمی‌توانستیم جذب کنیم هدر رفته است. در گذشته هم خوب نبوده که مسئولیت آن با خودشان است.
* تسنیم: اخیرا مطلبی از سوی مدیران دو اتحادیه قرآنی مطرح شد مبنی براین که اتحادیه‌های قرآنی در ردیف بودجه‌دهی به صورت مجزا دیده شوند. همچنین گفتند که گزارش شفاهی از این بودجه‌ها در سال 92 نیست، نظر شما چیست؟
اتحادیه‌ها از ما برای گردش کار خودش کمک می‌گیرندو در قالب یک تفاهم‌نامه ما به اتحادیه آنها کمک می‌کنیم. به نظر من این مبلغی نیست که بخواهد ردیف بودجه‌ای مستقل داشته باشد اینکه صد و یا دویست میلیون به یک اتحادیه می‌دهیم و ما به اندازه یک موسسه آن را دیده‌ایم. بنابراین اتحادیه‌ها خیلی گسترده نیستند اما اگر می‌خواهند ملی اداره شوند باید کلا حق عضویت بگیرند ولی چون همه آنها کمک می‌گیرند ما با تفاهم‌نامه به آنها پول می‌دهیم.
پیشنهادم برگزاری دوسالانه جشنواره قرآنی آیات است
* تسنیم: حاج آقا از جشنواره آیات و فجر و طرح ملی حفظ چه خبر؟
جشنواره آیات مربوط به ما است و در شورای برنامه‌ریزی در حال بررسی است. به نظر من اصل آن، کار خوبی است ولی فکر می‌کنم محصولات قرآنی ما در کشور این‌قدر زیاد نیست که سالی یک‌بار جشنواره بگذاریم البته این نظرات کارشناسی من است و پیشنهاد می‌دهم جشنواره آیات 2 سالانه شود. طرح ملی حفظ در حوزه ما نیست و ما به عنوان یک عضو طرح ملی هستیم و بیشتر اوقاف و بقیه سازمان‌ها عهده‌دار آن هستند و حرف‌هایی هم ما روی حفظ داریم که در جلسات، ایده‌های کارشناسی خود را می‌گوییم و در مورد جشنواره فجر من اصلا در جریان نیستم.
*تسنیم:درباره جشنواره آیات بحثی مطرح شده بود که به صورت چرخشی و با موضوعات مختلف باشد؟
آن چیزی که سال گذشته اعلام شد و ناقص هم اعلام شد و ما بدهکار آن هم هستیم و داریم آن را پرداخت می‌کنیم، محصولات قرآنی باید در جشنواره‌ها بیاید شاید همین مجال نمایشگاه برای او خوب باشد ولی به نظرمن، ما آن‌قدر تولید قرآنی سطح بالایی نداریم که بخواهیم یک جشنواره در حوزه‌های مختلف بگذاریم. چرخشی بودن آن به این معنا است که ما امسال مثلا شعر و غیره و سال بعد هنرهای تجسمی بگذاریم.یعنی متنوع و با موضوعات مختلف باشد بهتر است.
حفظ قرآن از نظر ما، حفظ تمام قرآن نیست حفظ موضوعی و کاربردی مدنظر است
* تسنیم: گفتید درباره طرح ملی حفظ هم نظراتی دارید؟
حفظ قرآن از نظر ما، حفظ تمام قرآن نیست اگر رهبری و یا بزرگان بر روی مسئله حفظ عنایت دارند ما باید مردم را با آیات کار بردی قرآن در هر سطحی که هستند آشنا کنیم.مثلاً روحانیون، مردم عادی، کاسبان و دانشجویان و... هرکدام باید موضوعات و بخشی از آیات کاربردی حوزه خود را حفظ کنند. درباره حفظ در کشور ما کار می‌شود و موسسات تحت پوشش ما هم این کار را می‌کنند و باید کمک کنیم که به درستی انجام شود ولی اینکه همه اعتبارات خود را بگذاریم روی این طرح شاید یک کمی مشکل باشد ولی در آن طرحهای دیگر مثل سوره لقمان که رادیو قرآن برای حفظ گذاشته است و فرزانگان شرکت کرده‌اند کار خوبی است. ما الان برای دانشجویان، روحانیون و همه گرو‌ها و اقشار آیات خیلی خوب و کتابچه‌های خوبی داریم که همه آنها حلقه حفظ می‌شود و ده میلیون هم محقق می‌شود.
حمایت از تولیدات قرآنی در حوزه سینما، تئاتر، تجسمی و...
*تسنیم: در حوزه هنرهای سینمایی و تجسمی و ترکیب آنها چه برنامه ای دارید؟
در حوزه سینمایی از فیلم‌های کوتاه 114 ثانیه‌ای حمایت می‌کنیم و می‌خریم و تفاهم‌نامه داریم و داوری‌ها را آنها انجام می‌دهند و فیلم‌ها را آنها به ما معرفی می‌کنند. همچنین سینمای جوان با ما کار می‌کند. در بخش نمایش حوزه هنری، خود وزارتخانه برای نمایش‌های قرآنی کار می‌کند و ما هم به آن کمک می‌کنیم و حتی آموزش هم می‌دهیم. در حوزه هنرهای تجسمی که خیلی نزدیک‌تر با قرآن و اهل بیت (ع) است از خلق تابلوهای زیبا و خوشنویسی و حتی آثار حجمی حمایت می‌کنیم. حوزه‌های نرم‌افزاری هم با وزراتخانه و سازمان است.
یک مرکزیت متفکری بر جریان قرآنی کشور موجود نیست
*تسنیم: حاج آقا از شورای توسعه فرهنگ قرآنی چه خبر؟ برنامه‌ها و طرح‌هایی که در این شورا مطرح می‌شود چطور پیش می‌رود؟ رهبری این همه دغدغه در مورد آموزش عمومی قرآن و بی‌سوادی قرآنی دارند ما الان می‌خواهیم چه کار کنیم؟
آنچه که جای تاسف دارد این است که یک مرکزیت متفکری بر جریان قرآنی کشور موجود نیست که نظارت کند و حمایت کند و نسخه بپیچد و این مسائل را جمع کند. این مرکزیت بنا بوده ذیل منشور توسعه انجام وظیفه کند یعنی روز اول فکر کرده‌اند منشور توسعه می‌تواند این کار را انجام دهد و قدم‌های خوبی برداشته شده و با دولت‌ها هماهنگ شده است و دولت و مجلس هم کمک کرده‌اند و بودجه خوبی هم گذاشته شده است به نظر من کم‌کاری از سمت ما که مدیران حوزه قرآنی هستیم بوده که از این ظرفیت‌ها و مصوبات قانونی خیلی خوب استفاده نشده است. مثل اینکه ما یک ظرف خوبی را ایجاد کرده‌ایم ولی داخل آن هیچ چیزی نیست و لذا خالی است. هماهنگی‌ها وآیین نامه‌ها خوب شده است بخشی از آن مشکلاتی است که ما در حوزه قرآنی داریم و متاسفانه مجامع و اصحاب قرآنی خیلی اهل تعامل و کنار هم نشستن نیستند و این کار سختی است. ما خودمان در حوزه کمیته تبلیغ و ترویج هستیم ان‌شاالله این کار را در حوزه خودمان ایجاد می‌کنیم. یعنی با جمع کردن متفکرین این حوزه یک اتاق فکر خوبی را در حوزه تبلیغ و ترویج قطعا ایجاد می‌کنیم. خبر دارم در حوزه پژوهش هم کارهای خوبی انجام می‌شود و در حوزه آموزشی هم رویکرد خوبی داریم که امیدوارم بتوانیم سازمان این کار را ایجاد کنیم و بتوانیم اطلاعات را به موقع بدهیم و دستگاه‌ها را دخیل کنیم.
جناح بندی‌های خطی در فعالیت‌های قرآنی درست نیست
دستگاه‌های قرآنی و یا افراد قرآنی اهل امر و نهی نیستند و اینها باید بیایند و صحبت‌های خودشان را مطرح کنند و اهل تعامل باشند. با قهر کردن نمی‌شود هم‌افزایی انجام داد و با راندن افراد اینکه این سمت خط و یا آن سمت خط باشند کار درستی نیست. همه این موانع و نیروهای خوبی را شناسایی کرده‌ایم و هم‌اندیشی خوبی با اصحاب این حوزه داشته‌ایم بنابراین انتظار داریم ذیل این حوزه اتفاقات خوبی بیافتد.
در آموزش قرآن و ریشه کن کردن بی‌سوادی قرآنی هم توفیق کافی نداشتیم
* تسنیم: در بخش بی‌سوادی قرآنی که آقا فرمودند باید حل شود آیا برنامه‌ای دارید لطفا جزئی‌تر درباره آن صحبت کنید؟
متاسفانه فعالیت‌ها قرآنی آنگونه که باید در امر آموزش هم موفق نبوده است. یعنی توفیق کافی نداشته‌ایم و در قدم بعدی هم که موضوع تدبر است خیلی کوتاهی کرده‌ایم که اولین گام بعد از آموزش عمومی است چرا که با تدبر باید فهم قرآن را برای مردم فراهم کنیم و دانش آنها را یک قدم بالاتر ببریم. ما در ماه رمضان امسال غیر از نمایشگاه بین‌المللی 12 نمایشگاه دیگر در سطح کشور داشتیم که مقداری به فهم کمک می‌کند و سعی کرده‌ایم در هر استانی چند محفل تدبر را حمایت کنیم. این کار تا پایان سال و دوره ما است ما از محافل فهم و تدبر قرآن حمایت کنیم و اگر جایی کمک می‌خواهند ما هستیم و بهانه‌ای نداشته باشند برای اینکه ما می‌خواستیم کلاس تفسیر بگذاریم و آقای حشمتی نگذاشت. هرکسی با هر نیازی بخواهد در این حوزه کار کند ما از او حمایت می‌کنیم. این از تاسیس موسسه و میز و صندلی دادن برای ما واجب‌تر است ما همه پول خود را بدهیم به فهم قرآن ان‌شاالله بی‌سوادی هم کم می‌شود.
در انتخاب نیروهای نمایشگاه قرآن خیلی انگیزه حزبی نداشته‌ایم
* تسنیم: در صحبت‌هایتان گفتید راندن افراد به بهانه اینکه این سمت خط و یا آن سمت خط باشند کار درستی نیست. شما در معاونت قرآن و عترت چقدر در جایگزین کردن معاونین و نیروه‌های دیگر بحث حزبی‌گرایی را کنار گذاشته اید؟
من خودم حزبی هستم ولی همکاران را به دور از حزب نگه می‌داریم.
* تسنیم: اما برخی معتقدند تیمی که امسال نمایشگاه قرآن را مدیریت می‌کرد کلا متحول شده و نزدیک برخی افراد بودند؟
به هرحال نیروهای زیادی در نمایشگاه کار کرده بودند و مجرب‌ترین آنها همین تیم بودند.
*تسنیم: بعضی‌ها معتقد بودند که حتی فضای نمایشگاهی هم آنگونه که باید در اختیارشان قرار داده نشده بود؟
این امکان دارد بعضی از تبعیض‌ها بوده باشد به هرحال در عملکرد ما تیز نقد وارد است ولی در انتخاب نیروها خیلی انگیزه حزبی نداشته‌ایم بلکه بیشتر، انگیزه کاری و تخصصی بوده و سعی شده در تیم نمایشگاه این ویژگی رعایت شود و همه با طیف‌های مختلف می‌گفتند این تیم یک تیم تخصصی است و علت آن هم این بود که ما اولین بار بود در آن فضا نمایشگاه را برگزار کردیم و باید یک تیم تخصصی هم انتخاب می‌کردیم که اهل تعامل با شهرداری باشد لذا ما تک‌تک اینها را فارغ از جناح‌هایشان دیدیم یعنی هیچ‌یک از اینها را جناحی نمی‌دیدیم بلکه مهم این بود که میدیدیم چه جایی به درد می خورد.
*تسنیم:در اختتامیه بخش بانوان نمایشگاه قرآن، آقای مسجد جامعی گفتند 8 سال تاریک را در این حوزه گذراندیم. طرح این مباحث که به هرحال نقدی بر عملکرد دولت گذشته و فعالیت‌های انجام شده بود، شائبه ورود اندیشه‌ها و رویکردهای حزبی و خطی به فعالیت‌های قرآنی را تقویت کند؟
به نظر من اینها یک بحث شخصی است شاید من هم یک همچین بحثی داشته باشم اما در حوزه‌ی بانوان آن تیمی که آنجا کار می‌کرد اینها را 8 سال بایکوت کرده بودند آن گروه خطی نیستند بلکه در موسسه تحقیقاتی امام رضا (ع) کار می‌کردند و شناسنامه دارند ولی 8 سال با این هنر بزرگ که قرآنی‌ها را هر سال جمع می‌کردند و برای ما هم یک تیم تخصصی بودند چون می‌توانستند بانوان قرآن پژوه را گردهم جمع کنند.
احتمال زیاد برگزاری نمایشگاه قرآن سال آینده در باغ موزه دفاع مقدس
*تسنیم: امسال شاهد اولین تجربه برگزاری نمایشگاه در باغ موزه بودیم در این باره صحبت کنید و اینکه سال آینده امکانش هست مکان نمایشگاه تغییرکند و چه بخش‌هایی ضروری بود و چه بخش‌های نیاز نبود؟
ما در جمهوری اسلامی یک فضای جدیدی را باز کردیم و یک امکان جدیدی را به نمایش گذاشتیم اول آن اتفاقی بود ولی بعد کم کم حل شد و آن تعامل با شهرداری و استفاده از فضای باغ موزه دفاع مقدس به عنوان یک اتفاق تازه بود و شهرداری را با خود همراه کردیم تا سال آینده امکانات جدیدی را فراهم کند. امکان 10 هزار متر مربع سرپوشیده را قول داده‌اند تا 2 سال آینده فراهم کنند در محیط سرپوشیده باغ موزه که قرار است یک فضای 4 هزار متری را تخلیه کنند.ما نهایت استفاده را از فضای موجود کردیم که بتوانیم به تمام متقاضیان سرویس بدهیم بنابراین فضای زیادی نداشتیم ولی کم زیاد داشتیم، یعنی به یکسری از متقاضیان نتوانستیم فضا بدهیم ولی از آن چه داشتیم خوب استفاده کردیم.
*تسنیم: امکان دارد سال آینده هم نمایشگاه قرآن در باغ موزه دفاع مقدس برگزار شود؟
به نظر من برای سال بعد هم باغ موزه مکان مناسب است با افزودن باغ کتاب، امسال آن تپه‌های عباس‌آباد تمام مجموعه به کمک آمدند و پارکینگ آنجا 4هزار ماشین را جا می‌داد کتابخانه‌ی ملی به کمک آمد و اتفاق ویژه‌ای افتاد که می‌توانیم سال آینده با زمان بهتری شروع کنیم و سرویس‌های منظمی ارائه بدهیم. البته یک کمبودهایی مشاهده می‌شد که خود مجموعه قرار شد آن را تامین کند مثل برق، آب و اینها را ما کمبود داشتیم حتی در روزهای اول نمایشگاه اینترنت هم نداشتیم انشاء‌الله نقصها برطرف شود ولی فضای آن فوق‌العاده است.
فقدان بخش عترت و بازارچه رمضان در نمایشگاه قرآن سال بعد جبران می‌شود
*تسنیم: بحثی را سالهای قبل مردم دنبال می‌کردند که نمی‌شود گفت وظیفه معاونت قرآن بوده و آن برگزاری غرفه‌های عفاف و حجاب در کنار نمایشگاه قرآن بوده اما امسال جدا افتاد؟
بله، هم جدا افتاد و هم ما خودمان دو بخش از نقصها را گفتیم یکی بخش عترت که فضای مشابه این فضا نیازمندیم هر چقدر فکر کردیم ما راجع به هر امامی هم صدمتر فضا بدهیم عدد بزرگی می‌شود، راجع به کتاب‌هایی که در حوزه‌ی اهل بیت (ع) چقدر می‌توانیم کار کنیم یکی این بود. یکی هم بازارچه‌های رمضان که ما اسم آن را نمی‌گذاریم بازارچه عفاف و حجاب. بازارچه رمضان فراتر از آن چیزی بود که در مصلی بود یعنی انواع فرم‌ها، انواع قرآنها، صوت‌ها، پوشش و غیره همه باید در این مجموعه باشد بازارچه‌ای که از اول رمضان هر چه مردم می‌خواهند از آنجا بخرند و اگر ما بتوانیم این کار را انجام دهیم خوب است. اگر شهرداری بر پیمان خود باقی بماند و به ما فضا بدهد بله این کار را انجام می‌دهیم.
توزیع 100 هزار جلد قرآن در مناطق محروم تا پایان سال 93
*تسنیم: حاج آقا ما در کشور مشکلی به نام کمبود قرآن داریم و حتی گاهی بعضی از مناطق محروم برای تهیه قرآن باید حداقل ده هزار تومان پول بدهند چه برنامه‌ای برای رفع آن دارید؟
در برنامه‌ها و طرحهای ما خرید قرآن و توزیع مناسب هست.در این نمایشگاه هم بود در سایر استان‌ها هم داریم اجرا می‌کنیم که قرآن‌های کهنه را بگیریم و قرآن نو بدهیم این یکی از طرحهای ما بوده اماحداقل پیش بینی توزیع 100 هزار قرآن در مناطق محروم را امسال انجام می‌دهیم.
اجازه چاپ قرآن در خارج از کشور و توزیع آن در داخل را نمی‌دهیم
*تسنیم: مشکل دیگری به نام چاپ قرآن در خارج و توزیع در داخل داریم.آیا برای جلوگیری از این پدیده برنامه‌ای دارید؟
ما اجازه این کار را نمی‌دهیم و نمی‌گذاریم این کار انجام شود. باید چاپ خانه‌های خود را تقویت کنیم و این صنعت را درست کنیم. چون فقط با آن کاغذ سبک نمی‌شد امکان آنهم فراهم شده است. باید ناشران داخلی در داخل چاپ قرآن داشته باشند ما کاغذ را وارد می‌کنیم ولی حداقل صنعت چاپ داخل درست شود.
* تسنیم: همین وارد کردن کاغذ باعث می‌شود با یک دلار بالا و پایین شدن کاغذ، قیمت قرآن هم تغییر کند؟
بله هست، ولی آن کاری که ما بخواهیم سفارش بدهیم و صنعت چاپ خودمان را هم تعطیل کنیم درست نیست چون در ایران چاپ قرآن بالاترین آمار چاپ را دارد شاید در سال 5 تا 6 میلیون قرآن چاپ می‌شود.
به اندازه‌ی نیاز کاغذ در کشور نداریم
* تسنیم: آقا تاکید داشتند که تولید کاغذ در داخل باشد؟
آن یک کاغذ دیگر است. آن کاغذ تحریر است و ما می‌توانیم بزنیم ولی این کاغذی که وارداتی است وارد کنیم حداقل صحاف ما پولش را ببرد.
*تسنیم: برخی از کارخانه‌‌دارهای ما می‌گویند توان چاپ کاغذ خوب را هم دارند؟
نه، من سالها هیات مدیره سازمان چاپ بوده‌ام که کاغذ را وارد می‌کردیم. اشتباه می‌گویند به اندازه‌ی نیاز کاغذ در کشور نداریم و باید وارد کنیم و کیفیت آنها خوب نیست و زود بازده می‌شوند مثل کاغذ اندونزیایی خیلی کفیفیت خوب دارند اما کاغذ داخل سریع پاره می‌شود کتابی را شاید در سال یک بار مصرف کنیم ولی قرآن هر روز ورق می‌خورد لذا هم باید نوع کاغذ آن و هم صحافی خوب داشته باشد.
گفت‌وگو: غفارمهردوست
انتهای پیام
