معززی نیا: «آخرین روزهای زمستان» کلیشه‌های مستند سازی ایران را کنار گذاشت

به گزارش خبرگزاری تسنیم، به مناسبت آغاز هفته دفاع مقدس فیلم مستند داستانی «آخرین روزهای زمستان» به کارگردانی حسین مهدویان دوشنبه 31 شهریور در سینماتک خانه هنرمندان ایران به نمایش درآمد و سپس نشست نقد و بررسی آن با حضور کارگردان و حسین معززی نیا به عنوان منتقد در تالار استاد ناصری خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

پیش از نمایش فیلم مجید سرسنگی ضمن تبریک آغاز هفته دفاع مقدس در ادامه صحبت‌های خود به شخصیت برجسته و بارز شهید باقری اشاره کرد و او را یکی از موثرترین فرماندهان جنگ در حماسه دفاع مقدس نامید. وی در ادامه این مطلب گفت: بسیاری از رزمندگان حضوراً شهید باقری را ندیده بودند، اما در همه جا صحبت از هوشمندی، درایت و مدیریت او در جنگ بود. نام شهید باقری همیشه برای آنها که می‌جنگیدند، مترادف با اطمینان، آرامش و اعتقاد به پیروزی بود.

مدیرعامل خانه هنرمندان ایران در بخش دیگری از سخنان خود گفت: زمانی که انسان داستان زندگی شهید باقری را بررسی می‌کند، به این نکته مهم دست می‌یابد که عزت و ذلت انسان‌ها در دست خداست، چنان که شهید باقری از یک جوان ساده و یک خبرنگار معمولی ظرف دو سال به یکی از بزرگترین فرمانده هان دفاع مقدس تبدیل شد. این به معنای آن است که خدا این دسته از انسان‌های پاک را بر می‌گزیند، از نور خود بر آنها می‌تابد و به آنها عزت می‌بخشد.

سرسنگی: هنوز هنر ما دین خود را به صورت کامل به دفاع مقدس ادا نکرده است

مشاور هنری شهردار تهران در ادامه سخنان خود به اهمیت رخداد هشت سال دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: درباره این جنگ نقطه نظرهای گوناگونی ابراز شده است اما اگر هر فردی از روی عدل و انصاف به این واقعه نگاه کند، قطعاً آن را بزرگترین رویداد کشور ایران و بلکه جهان خواهد دانست. رخدادی که علاوه بر مقاومت یک ملت در برابر بخش وسیعی از جهان، توانست فرهنگی را ایجاد کند که معنویت، زیبایی و ارزش های آن قابل مقایسه با هیچ رخداد دیگری نیست.
سرسنگی در ادامه افزود: هرچند در طول هشت سال دفاع مقدس و بعد از آن آثار هنری خوبی در رابطه با این واقعه خلق شده است، اما باید اعتراف کنم که هنوز هنر ما نتوانسته است دین خود را به دفاع مقدس ادا کند. در این هشت سال شخصیت‌هایی چون شهید باقری و حتی رزمندگان ساده بسیجی حماسه‌هایی را خلق کردند که می‌تواند دست مایه خلق آثار هنری در حوزه‌های مختلف باشد. فراموشی جنگ و فراموشی آنان که از جان خود برای دفاع از ایران و ارزش های اسلام جنگیدند، غفلت بزرگی است که متاسفانه در حوزه هنر نیز دیده می‌شود.

مدیر عامل خانه هنرمندان ایران سخنان خود را با این جمله به پایان رساند که: در کنار همه خشونت ها و سختی‌های آن هشت سال، ملت ایران این توفیق را پیدا کرد تا با بخش زیبا و ارزش مدار یک دفاع جانانه آشنا شود و امید آنکه آن چه که میراث این دفاع مقدس محسوب می شود به نسل جوان ما انتقال یابد.

«آخرین روزهای زمستان» کلیشه‌های مستند سازی ایران را کنار گذاشت

پس از نمایش فیلم نیز حسین معززی نیا فیلم مستند داستانی «آخرین روزهای زمستان» را به معنای واقعی فیلم مستندی دانست که داستان یک انسان زمینی را در در دوران جنگ به تصویر می‌کشد. او با اشاره به اهمیت این فیلم مستند گفت: فیلم «آخرین روزهای زمستان» برای نخستین بار در تاریخ سینمای جنگ ما، تمام کلیشه‌ها و باید و نبایدها را کنار می‌گذارد، و بدون بکارگیری هیچ گونه بیان استعاره‌ای، مستقیم از حسن باقری صحبت می‌کند و زندگی و فعالیت‌های او را بدون هیچ افکتی برای مخاطب به تصویر می‌کشد، برای مخاطب می‌گوید که حسن باقری کیست؟ چگونه با جنگ آشنا می‌شود و چگونه تصمیم می‌گیرد وارد میدان جنگ شود؟ تصویری که این فیلم از حسن باقری نشان می‌دهد، تصویری واقعی است، تصویری که از او قهرمان نمی‌سازد، او را انسانی نشان می‌دهد زمینی که تصمیم می‌گیرد برای دفاع از خاک سرزمین خود به میدان جنگ وارد شود. فیلم با زبانی ساده داستان این اتفاق را نشان می‌دهد، از ورود حسن باقری به جنگ و به شهادت رسیدن او.

معززی نیا در ادامه افزود: این فیلم اثر بسیار مهمی است، ما باید بیشترها به سمت ساخت چنین فیلم‌های مستندی می‌رفتیم تا نسل جدید بتواند پیوند خود را با جنگ حفظ کند و بفهمند جنگ چیست و چه کسانی در جنگ حضور داشتند. اگر فیلم‌های بلند داستانی ما درباره جنگ تحمیلی برای مخاطب غریب است، به این دلیل است که ما نتوانستیم در آنها تصویری از واقعیت جنگ را بدون هیچ استعاره‌ای به نمایش بگذاریم، این فیلم قطعاً از بسیاری از فیلم‌های جنگی که با هزینه‌های بسیار در سینما به نمایش درآمده، جذابیت و دربرگیری برای مخاطب خود دارد.

در ادامه این نشست حسین مهدویان، کارگردان این مستند درباره ساخت این فیلم گفت: فکر نمی‌کردم که هیچ وقت بتوانم فیلمی درباره شهید باقری بسازم، وقتی این پیشنهاد به من داده شد، می‌دانستم که فیلمی درباره شهید باقری ساختن کار بسیار دشواری است، تصمیم گرفتیم این بار فیلم مستند داستانی بسازیم، برای این منظور از پژوهش‌های بسیاری که درباره شهید باقری شده بود استفاده کردیم و به بازخوانی آنها پرداختیم، این فرآیند 9 ماه طول کشید، و بخش سخت کار نیز استفاده از صداهای شهید باقری در فیلم بود، اینکه چگونه از این صداها استفاده کنیم که خود را مصنوعی نشان ندهد، و در فیلم درست جا بیفتد، کار بسیار دشواری بود.

وی در ادامه گفت: درباره شهید باقری نوشته‌ها، اسناد، نامه‌ها، خاطرات و البته صدا وجود داشت، از ابتدای جنگ صحبت و سخنرانی‌های فرمانده‌های جنگ را ضبط می‌کردند، ابتدا فکر می‌کردم این صداها ارزش دراماتیک ندارد اما وقتی صداهای شهید باقری را برای چندین بار گوش دادم، متوجه شدم این صداها ویژگی‌هایی دارد که می‌توان از آنها استفاده کرد. با تیم تحقیقاتی خود روی این صداها بیشتر کار کردیم و آنها را بر روی کاغذ پیاده کردیم و بخشی از آن را تبدیل به دیالوگ کردیم، این نوارها زنده بودند، چون همه جزئیات حتی خنده‌ها و شوخی‌های افراد نیز در آنها ضبط شده بود، به همین دلیل فهمیدم نوارها برای ساخت این فیلم بسیار مهم هستند، وقتی صداها را دقیق گوش دادم این صداها به من تصویر می‌دادند، تصمیم گرفتم این تصویر‌ها را در فیلم پیاده کنم، در نهایت با صداها و تصویر هایی که برای خود ساختم، فیلمنامه این فیلم را نوشتم.

در بخش دیگری از این نشست حسین معززی نیا به صداهای استفاده شده در این فیلم اشاره کرد و گفت: فیلم بسیار هوشیارانه ساخته شده است، جزئیات صداها در فیلم به تصویر کشیده شده است، شاید یکی از نکات مهم فیلم نیز همین پیاده کردن صداها در جریان داستان فیلم است، در واقع وقتی فیلم را نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که این صداها با تکنیک خوبی در فیلم مورد استفاده واقع شده‌اند، به بیان دیگر صداها در فیلم نشسته است.

حسین مهدویان در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: بسیاری به ما می‌گفتند این فیلم، فیلم مستند نیست، من نیز این فیلم را برای جایزه گرفتن نساختم، در بخش مستند جشنواره فجر نیز به فیلم‌های مستند دیگر توجه بیشتر شد، شاید کسی نمی‌توانست مستند بودن این فیلم را بپذیرد اما این فیلم نوع جدید از مستند بودم که خوشحال هستم ما توانستیم برای نخستین بار این نوع مستند را در ایران بسازیم.

فیلم مستند داستانی «آخرین روزهای زمستان» به روایت زندگی شهیدحسن باقری با نام واقعی غلامحسین افشردی، فرمانده‌ اطلاعات عملیات و بنیان‌گذار اطلاعات رزمی در جبهه‌ جنوب و از جوان‌ترین فرماندهان دوران جنگ ایران و عراق می‌پردازد. در این اثر محسن رضایی، سردار رحیم صفوی، سرلشگر رشید، سرلشگر محمد باقری و ... در کنار اعضای خانواده‌ وی درباره بخش‌های مهمی از زندگی و شخصیت این شهید سخن می‌گویند. این فیلم بهترین مستند سال از نگاه منتقدان و جشنواره سینما حقیقت شده است.

انتهای‌پیام/