بی‌احترامی مادرید به فرهنگ کاتالان‌ها از عوامل مهم استقلالخواهی مردم این منطقه است
خبرگزاری تسنیم: استاد علوم سیاسی دانشگاه بارسلونا با اشاره به استقلالخواهی کاتالان‌ها، بی‌احترامی مادرید به زبان و فرهنگ بومی این منطقه را از جمله عوامل اصلی ظهور و بروز این خواسته عنوان داشته است.
«جوزپ ماریا رنیو ویلامالا» (Josep Maria Reniu i Vilamala) استاد علوم سیاسی دانشگاه بارسلونای (University of Barcelona) اسپانیا در گفتگو با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری تسنیم با اشاره به بالا گرفتن خواسته کاتالان‌ها برای استقلال این منطقه اظهار داشت که مخالفت مادرید با این اقدام ناشی از فقر فرهنگ دموکراتیک همچنین واهمه داشتن از مواجه سیاسی با یک خواسته سیاسی است. به گفته وی بیش از 80 درصد کاتالان‌ها خواهان برگزاری همه‌پرسی بوده و حدود 55 درصد آن‌ها نیز موافق جدایی این منطقه از اسپانیا هستند. ویلامالا در حال حاضر مدیر بخش مطالعات علوم سیاسی دانشگاه بارسلون است، حوزه علاقه وی شامل شکل‌گیری دولت‌های ائتلافی در اسپانیا و آمریکای لاتی همچنین تأثیرات رأی‌گیری الکترونیک است. در ادامه متن این گفتگو ارائه شده است:
تسنیم: در سایه حکم دادگاه قانون اساسی اسپانیا مبنی بر ممنوعیت اجرای همه‌پرسی استقلال در کاتالونیا، استقلال‌طلبان این منطقه چه گزینه‌های دیگری را در پیش رو دارند؟
ویلامالا: اساسا تنها یک گزینه وجود دارد، و آن ارائه درخواست برای برگزاری انتخابات زودهنگام است، زیرا در نظام‌های انتخاباتی مانند آنچه ما از آن برخورداریم، داشتن یک رئیس یک ویژگی معمولی است. در این حالت، انتخابات زودهنگام دارای یک ویژگی غیرقابل اجتناب خواهد بود. باید به این نکته اشاره کرد که ما انتظار داریم احزاب هوادار استقلال در قالب یک فهرست مشترک و یا تحت پوشش خواستهِ مشترکِ استقلال در (کارزارهای) انتخابات شرکت کنند. البته یک امکان دوم نیز وجود دارد، اینکه ممنوعیت اعلام شده از سوی دادگاه قانونی اساسی را نپذیرفته و با وجود آن، همه‌پرسی را برگزار کرد. اما من فکر می‌کنم این یک راه دشوار در مسیر به رسمیت شناخته‌شدن از سوی جامعه بین‌الملل خواهد بود، هرچند مطمئنا از برخی ضمانت‌های دموکراتیک در فرآیندهای انتخاباتی بهره‌مند خواهد بود.
تسنیم: مادرید چرا - بر خلاف رویکرد لندن نسبت به همه‌پرسی استقلال اسکاتلند - برگزاری یک همه‌پرسی محلی در کاتالونیا را رد می‌کند؟
ویلامالا: ما این مخالفت غیرمعقول با برگزاری همه‌پرسی از سوی دولت اسپانیا را می‌توانیم در قالب یک نمونه (ناخوشایند) از فقر فرهنگ دموکراتیک توضیح دهیم. باید گفت که چیزی وجود ندارد که تحت یک فرآیند دموکراتیک نتوان درباره آن از مردم سئوال کرد (به استثنای حقوق بشر). علیرغم تلاش برای ارائه یک طرح جایگزین به جامعه کاتالان، دولت مرکزی (و دیگر حزب عمده اسپانیا موسوم به PSOE) یافتن یک راه‌حل سیاسی برای پاسخگویی به این خواسته سیاسی را رد کرده‌اند. این نکته مهمی است، آن‌ها از مواجه سیاسی با پرسشی که اساسا سیاسی (و هرچند حقوقی) است واهمه دارند.
تسنیم: اگر کاتالان‌ها مصمم به خروج از چارچوب کشور اسپانیا شوند، واکنش اعضای اتحادیه اروپا چگونه خواهد بود؟
ویلامالا: ما این طور فکر می‌کنیم تا زمانی که کاتالان‌ها یک دستور کار دموکراتیک مشخصی درباره استقلال کاتالونیا داشته باشند، دولت‌های عضو اتحادیه اروپا و بقیه جامعه بین‌الملل چیزی نخواهند گفت (واکنشی نشان نخواهند داد). پس از آن نیز ما انتظار هیچ کمکی از خارج را نداریم، زیرا رفتار دولت‌ها در روابط بیم‌الملل همیشه از دو معیار پیروی می‌کند: عمل‌گرایی و تأمین منافع خود. در این حالت، تا زمانی که تصمیم واضح، مستحکم و دموکراتیکی داشته باشیم که از سوی شهروندان کاتالان اتخاذ شده باشد، آن‌ها کاری نخواهند کرد. با سناریوی آتی که ما در پیش‌رو داریم، کاملا مطمئن هستیم که کاتالونیا یک عضو اتحادیه اروپا شده و از سوی بقیه جامعه بین‌الملل به رسمیت شناخته خواهد شد.
تسنیم: همانگونه که احیانا می‌دانید، در فضای رسانه‌ای این‌گونه عنوان شده است که تخصیص غیرمنصفانه هزینه‌ها و بودجه عمومی (از سوی دولت مرکزی) یکی از عوامل شعله‌ورکننده جنبش استقلالخواهی کاتالان‌ها بوده است، به عنوان یک متخصص علوم سیاسی، نظر شما در مورد این‌گونه استدلال‌ها چه می‌باشد؟
ویلامالا: هرچند این یک موضوع اساسی است - و مطمئنا تا حدودی مشکل‌آفرین است، اما تنها استدلال و عاملی نیست که به تقویت استقلالخواهی منجر می‌شود. شما همچنین تمامی مشکلات مرتبط با کم‌احترامی به فرهنگ و زبان ما از سوی دولت مرکزی را نیز در نظر بگیرید، ما از حملات جدی علیه نظام آموزشی‌مان رنج می‌بریم، همچنین فراموش نمی‌کنیم که در سال 2010 دادگاه قانون اساسی تصمیم گرفت با اعلام بی‌اعتبار بودن بخش‌هایی از منشور خودمختاری ما (چیزی شبیه به قانون اساسی که بر کاتالونیا حکمفرما است) حق حاکمیت ما را محدود کند. بنابر این، همانگونه که می‌توانید مشاهده کنید، با وجود اینکه موضوعات اقتصادی در کانون این مسأله است، با این حال تنها دلیلی که بتواند بیانگر و توضیح‌دهنده جنبش استقلال‌طلبی ما باشد، نیست.
تسنیم: اگر کاتالونیا به یک کشور مستقل تبدیل شود، تا چه میزانی مادرید و بارسلونا از نظر مالی و اقتصادی از این تغییر دچار ضرر شده و یا منتفع می‌شوند؟
ویلامالا: به طور سنتی تمامی فرآیندهای جدایی دارای تأثیرات اقتصادی هستند. و این تأثیرات الزاما تماما منفی نیستند، خاصه وقتی روابط دو کشور همسایه را بررسی کنیم. اگر سناریوی همکاری بین دو دولت/کشور را در نظر بگیریم و با این فرض که کاتالونیا بخشی از بدهی مالی اسپانیا (حدود 20 درصد) باقی بماند و دو کشور روابط تجاری، اقتصادی و مالی نزدیکی با یکدیگر داشته باشیم، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که این استقلال اثرات مثبتی در پی داشته باشد. مشکل مطئمنا زمانی رخ می‌نماید که دولت اسپانیا نه همکاری بیشتر بلکه به دنبال تضاد باشد. در چنین سناریویی، من حدس می‌زنم که بدترین شرایط برای طرف اسپانیایی رخ خواهد داد، اما مطمئنم که این گزینه مدنظر مادرید نخواهد بود.
تسنیم: نظرسنجی‌های افکار عمومی در کاتالونیا نشان دهنده چه چیزی است، آیت می‌توان روندی را طی هفته‌ها (یا ماه‌های) اخیر تشخیص داد؟
ویلامالا: مطمئنا چنین چیزی وجود دارد. از سال 2010 ما می‌توانیم شاهد دو الگوی مشخص در نظرسنجی‌های افکار عمومی در مورد فرآیند استقلال باشیم. یکم، که مرتبط‌تر است، یک میانگین ثابت 80 درصدی از جمعیت کاتالان‌ها وجود دارند که خواستار برگزاری همه‌پرسی هستند. ما خواهان به کارگیری رادیکال‌ترین و واضح‌ترین ابزار دموکراسی، یعنی انداختن رأی‌ها به داخل صندوق‌ها برای حل مشکلات سیاسی هستیم. الگوی دوم همانی است که ماه به ماه در حال افزایش است: از 25 تا 55 درصد کاتالان‌ها که به طور واقعی از گزینه استقلال حمایت می‌کنند که اگر آن را با برای مثال با داده‌های حاصل از اسکاتلند مقایسه کنیم، یک میانگین بسیار قوی به حساب می‌آید. در نهایت یک نرخ بالای 93 درصدی در بین کاتالان‌ها وجود دارد که نتایج همه‌پرسی یا انتخابات را هرچه که باشد خواهند پذیرفت. به عنوان یک استاد علوم سیاسی، این امر برای من بیانگر وجود یک ارزش قوی در فرهنگ دموکراتیک‌مان است.
تسنیم: از نظر تاریخی، کاتالونیای باستانی فراتر از مرزهای کنونی آن است، درباره این نواحی چه می‌توان گفت، اگر کاتالونیا مستقل شود، برای این نواحی پیوسته فرهنگی به کاتالونیا چه رخ خواهد داد؟
ویلامالا: فرهنگ به هیچ وجه هیچ حد و مرزی را برای خود نمی‌شناسد، بنابر این زمانی که کاتالونیا مستقل شود، فرهنگ مشترک ما ابزار و قابلیت بیشتری برای تقویت پیوندهای فرهنگی‌مان خواهد داشت، و ما یک تقویت‌کننده فرهنگ کاتالان در سرتاسر جهان خواهیم بود.
تسنیم: درباره آینده اسپانیا چه نظری دارد، در صورتی که کاتالان‌ها مستقل شوند، آیا ممکن است که مناطق گالیسیا یا باسک نیز مستقل شوند؟ اگر چنین شود، باقی‌مانده اسپانیا به چه صورتی درخواهد آمد؟
ویلامالا: پیش‌بینی این امر دشوار است، از آن جهت که بنیان اجتماعی استقلال (خواهی) گالیسیا و باسک به اندازه کاتالان‌ها مستحکم نیست، و جدای از آن، وضعیت سیاسی این مناطق با کاتالونیا نیز بسیار متفاوت است. در منطقه باسک ما تقریبا شاهد یک زمینه و محیط "مستقل" هستیم، آن‌ها تمامی درآمدهای خود را در کنترل خود دارند و تنها برای برخی خدمات عمومی محدودی که دولت مرکزی برای آن‌ها تأمین می‌کند (مانند امنیت، روابط بین‌الملل و مانند آن) پولی را (به مادرید) پرداخت می‌کنند. و در گالیسیا جنبش استقلالخواهی واقعا ضعیف است، بنابراین من انتظار ندارم وقتی کاتالونیا یک دولت مستقل شود "تأثیری دومینویی" بر اسپانیا داشته باشد.
گفتگو از امیر خالقیان
انتهای پیام/پ
