نمایش وحدت مردم شاهرود در مراسم «یا عباس یا عباس» / نگاهی بر تکیه بازار و عزاداری مرسوم شاهرود
خبرگزاری تسنیم: تقویم به‌روز پنجم محرم رسید؛ روزی که منصوب به حضرت ابوالفضل است و مراسم "یا عباس یا عباس(ع)" سال‌ها است که در شاهرود برگزار می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سمنان، از کوچه‌پس‌کوچه‌های بیدآباد شاهرود می‌گذرم. ساعاتی از اذان ظهر می‌گذرد. مکانی شبیه به مسجد یا حسینیه توجهم را جلب می‌کند که نام تکیه بازار (زنجیری) بر آن خودنمایی می‌کند.
افرادی که مدام در حال رفت‌وآمد به تکیه بازار و مساجد و خانه‌های اطراف آن هستند، خبر از نزدیک شدن مراسم می‌دهد.در طبقه فوقانی تکیه (شاه‌نشین‌ها)، به زنانی که منتظر شروع مراسم ایستاده‌اند می‌پیوندم.
شاه‌نشین‌ها لبریز از عاشقان است. آری عشق حسین(ع) و عباس(ع)، سن و سال نمی‌شناسد.
زن و مرد، پیر و جوان، کودکانی که در آغوش مادرانشان بی‌قراری می‌کنند. شاید این بی‌قراری حکایت دل تمامی کسانی است که شمار دقایق و ثانیه‌ها را از دست دادند و "انتظار"، تنها واژه‌ای است که بیانگر حال مردم شاهرود در این لحظات است.
نوای مداحی فضا را پرکرده و مرثیه‌خوانی دل‌ها را آماده می‌کند. صدای طبل و سنج که حکایت از نزدیک شدن دسته‌های سینه‌زنی به تکیه است، ضربان قلبم را تندتر می‌کند.
دسته سینه‌زنی عاشقان وارد صحن تکیه شده و خیل عظیم سینه‌زنان، قمر بنی‌هاشم را صدا می‌کنند و با عَلَم و طوق، وارد صحن می‌شوند.
لحظه‌به‌لحظه بر تعداد عزاداران افزوده می‌شود.
می‌گویند " هرسال تکیه بازار، جمعیتی بیش از ظرفیت، در خود جای می‌دهد و من اینک، شاهد این اعجازم...
گویی دیوارها یا عباس گویان به احترام سینه‌زنان سقای تشنه‌لب، کنار می‌روند و میهمان‌نوازی می‌کنند. تکیه‌ای که در نظر آن‌قدر کوچک جلوه می‌کرد، حال میزبان گروه بی‌شماری از عزاداران حسینی است.
پرچم سرخ یا حسین(ع) و یا عباس (ع)، حالم را دگرگون می‌کند. چقدر اینجا هوا تمیز است! معنویت، فضا را عطرآگین کرده است.
مادری که نوزاد خود را سیاه پوشانده و با اشک دیده، ذکر یا حسین(ع) و یا عباس(ع) را ناله می‌زند، گویا می‌خواهد تک‌تک سلول‌های کودکش را با شور و عشق حسینی بیامیزد.
دستانی که همزمان بر سر می‌نشیند، مرا یاد یتیمی می‌اندازد که در فراق ولی، ضجه و مویه می‌کند.
عشق ولی .... دستانی که به نشانه لبیک با مولا، بانوای یا حسین و یا عباس(ع) به آسمان‌ها می‌رود، نشان از حرارت عشق به مولا است.
ای ماه بی‌قرینه که از وفا و ارادت و ادب، نمره بیست گرفتی؛ تو شاگرداول کلاس عشق به حسین(ع) بودی که امروز پس از گذشت یک هزار و 400 و اندی سال، این‌گونه ندای عشق تو را سر می‌دهند و با تمام وجودشان فریاد می‌زنند: یا عباس(ع)....یا عباس(ع)....
مردم شاهرود، که از قدیم‌الایام با روز پنجم محرم و نام عباس، خو گرفته‌اند، امسال نیز ثابت‌قدمی خود را در عشق به ولایت به نمایش گذاشتند.
تکیه زنجیری، قدیمی‌ترین مرکز مذهبی شاهرود
یکی از خدام قدیمی تکیه بازار، در مصاحبه با خبرنگار تسنیم بابیان اینکه این تکیه، به تکیه زنجیری نیز معروف است، اظهار می‌کند: زنجیری که لنگر کشتی بوده و آن را با چند قاطر از بندرگز به شاهرود آورده‌اند، در بالای صحن تکیه قرارگرفته است که پوش (پارچه‌ای که سقف صحن تکیه را پوشانده است) را روی آن می‌کشند و به‌این‌علت به آن تکیه زنجیری می‌گویند.
احمد جلالی بابیان اینکه تکیه زنجیری از زمان افشاریه قدمت دارد، این تکیه را قدیمی‌ترین مرکز مذهبی شاهرود می‌داند و بیان می‌کند: این دسته یا عباس یا عباس، تقریباً 130سال قدمت دارد.
وی می‌افزاید: مردم شاهرود، طوق‌ها (که نمادی از عَلَمی است که در روز عاشورا از دست حضرت عباس (علیه‌السلام) افتاده است) را برمی‌دارند، و با این نیت که در آن روز این عَلَم بر زمین افتاد، ما امروز این عَلَم را دومرتبه برپا می‌کنند.
جلالی بابیان اینکه همیشه شلوغ‌ترین جمعیت عزاداری در روز پنجم در تکیه بازار است، ابراز می‌کند: باوجوداینکه جمعیت بسیار زیاد است، هرچقدر که جمعیت وارد صحن تکیه شود، جا می‌گیرند و واقعاً شبیه به معجزه است.
امسال، حضور مردم پررنگ‌تر و منظم‌تر بود
یکی دیگر از خادمان قدیمی این تکیه، بابیان اینکه مساحت تکیه حدوداً 300 مترمربع است ولی شاید جمعیتی بالغ‌بر 15هزار نفر با علم و کتل در صحن جای می‌گیرند و مشکلی هم پیش نمی‌آید و این‌یک مسئله عادی نیست بیان می‌کند: علاوه بر افرادی که از قبل در اینجا ایستاده‌اند و طوق‌ها که 7-8متر ارتفاع دارند، جمعیت بسیار کثیری، (حدود یک کیلومتر در عرض 10متر ) وارد اینجا می‌شوند، و همه در این فضا جا می‌گیرند.
محمود جلالی طوق را نماد پرچم کربلا می‌داند و ابراز می‌کند: شاید طوق، نشانه‌ای از انسان‌های راست‌قامت نیز باشد که استوارند.
وی اذعان می‌کند: مهم‌ترین مراسم محرم در شاهرود، عزاداری روز پنجم است و دسته‌ها وهیات‌های مختلف به‌صورت خودجوش، در مکان‌های مختلف به یکدیگر متصل می‌شوند و به اینجا می‌آیند و از هیچ‌کس دعوت نمی‌شود.
جلالی بابیان اینکه هرسال برنامه‌ریزی‌ها و امکانات جذب جمعیت بهتر می‌شود و جمعیت بیشتری می‌تواند شرکت کنند، بیان می‌کند: حضور و جمعیت مردم امسال بیشتر و منظم‌تر از هرسال بود.
مراسم روز پنجم محرم در شاهرود، یکی از مراسمات بی‌نظیر و سنتی کشور است
"این تکیه با قدمتی بیش از 180سال، به دلیل اینکه بازار شهر در قدیم از این تکیه عبور می‌کرد و تکیه هم در دل شهر شاهرود واقع‌شده بوده، به تکیه بازار مشهور است."
رییس اداره اوقاف و امور خیریه شاهرود نیز، در گفتگو با خبرنگار تسنیم، با اعلام این خبر ابراز می‌کند: از قدیم هم مراسمات سنتی نظیر مراسم شب اول ماه محرم و مراسم روز پنجم یا عباس در اینجا برگزار می‌شود.
سید مصطفی مجیدی بابیان اینکه مراسم یا عباس روز پنجم محرم، یکی از مراسمات بی‌نظیر و سنتی کشور است که از قِبل موقوفه باقر فرزند علی‌اصغر است که 160سال پیش این موقوفه در یک قالب بسیار جذاب وقف‌شده است، مطرح می‌کند: این تکیه از قدیم‌الایام مرکز فرهنگی و مذهبی و حتی مرکز فعالیت‌های انقلابی شهر شاهرود بوده است که امروز هم موردتوجه همه ولایتمداران و عزاداران اهل‌بیت(ع) است.
وی در تبیین مراسم روز پنجم محرم در شاهرود، عنوان می‌کند: در این مراسم آئینی و سنتی که از صبح آغاز می‌شود و دسته‌های عزاداری نوبت به‌نوبت طوق‌های قدیمی و سنتی تکایا را جمع‌آوری کرده و در قالب دسته‌های عزاداری از دو ساعت پس از اذان ظهر به‌صورت دسته‌جمعی از چهارراه مدرسه قلعه شاهرود به سمت تکیه بازار یا تکیه زنجیری حرکت می‌کنند و همه‌ساله با خیل مشتاقان حضرت عباس (ع)، مراسم معنوی و به‌یادماندنی اتفاق می‌افتد.
رییس اداره اوقاف و امور خیریه شاهرود، در بیان قدمت این مراسم عنوان می‌کند: شاید قدمت این مراسم، بیش از قدمت تکیه بازار باشد.
وی می‌افزاید: طوق‌هایی که در این مراسم گردآوری می‌شود، (مثلاً "طوق کهنه" با قدمت 180ساله که متعلق به همین تکیه است یا "طوق بابا علی" که 138سال قدمت دارد) نشانه و علامتی برای سبقه و زمان برگزاری مراسم یا عباس در شاهرود است که قطعاً این مراسم بیش از 170-180 سال در شاهرود قدمت دارد.
سید مصطفی مجیدی می‌افزاید: امسال هم شاهد برنامه بسیار معنوی و منظمی بودیم که با استقبال بی‌نظیر مردم ولایتمدار شهرستان شاهرود روبه‌رو شد.
روز پنجم محرم، نشان از وحدت مردم شاهرود است
معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان شاهرود که در این مراسم نیز حضور داشت، این عزاداری را غیرقابل‌توصیف عنوان می‌کند.
سید محمدرضا هاشمی، بابیان اینکه عزاداری روز پنجم، بسیار خوب و هماهنگ بود، تأکید می‌کند: برگزاری چنین برنامه‌هایی، ضرورت است.
هاشمی حضور پررنگ جوانان، را مهم‌ترین حسن این برنامه می‌داند و می‌افزاید: با توجه به تهاجمات فرهنگی دشمن، هرچقدر بتوانیم برنامه‌های ماه محرم را پررنگ‌تر؛ خودجوش‌تر و مردمی‌تر برگزار کنیم، قطعاً موفقیتمان بیشتر است.
فرماندار شاهرود اذعان می‌کند: جوانان به ارزش‌های نظام و انقلاب علاقه‌مند و برای مجلس امام حسین (ع) و حضرت عباس(ع)، احترام خاصی قائل‌اند که امروزه نیز برترین برنامه‌ها همین است.
وی بابیان اینکه در برخی شهرها یک سری اختلافاتی وجود دارد، خاطرنشان می‌کند: مردمی و خودجوش بودن این برنامه ثابت کرد که هیات مای مذهبی شهرستان شاهرود دارای یک وحدت و انسجام و اتحاد خوبی هستند.
عشق حسینی، شور ابوالفضلی
فاطمه، دختر 10ساله‌ای که مادرش از خدام این تکیه است، با حضور در طبقه فوقانی، در این مراسم شرکت کرده و می‌گوید که بارها در این عزاداری حاضرشده است.
یکی از عزاداران که برای اولین بار در این مراسم شرکت کرده است می‌گوید: شنیدم که هرکسی در مراسم عزا باب‌الحوائج شرکت کند حاجت می‌گیرد.
یکی از مأمورین نیروی انتظامی، از قدمت این عزاداری یاد می‌کند.
شعبانی بابیان اینکه حدود 15سال است که در این مراسم حاضر می‌شود، اظهار می‌کند: مسئول برقراری نظم و امنیت در مراسم است و از اینکه به عزاداران حسینی خدمت می‌کند، احساس غرور می‌کند.
یکی از ساکنین قدیمی این محله، بابیان اینکه از5سالگی با مادرش در عزاداری روز پنجم محرم در تکیه بازار حضورداشته است، اذعان می‌کند: اینجا خیلی مراد می‌دهد و بسیاری افراد به‌واسطه غذای متبرک اینجا حاجت می‌گیرند.
زهرا قنبر نژاد می‌گوید: در مراسم دسته یا عباس (علیه‌السلام) در تکیه بازار شاهرود، گویی دیوارهای سمت راست صحن تکیه به عقب می‌روند و عزاداران را در خود جای می‌دهند.
وی با اشکی که در چشمانش حلق زده است، فرج و سلامتی امام عصر، تندرستی همه مسلمین، باز شدن راه سوریه و... را از خداوند خواستار است و می‌گوید: امروز خیلی دلم شکسته است.
لبیک یا حسین(ع) تا بیعت با مهدی (عج)
سقای دشت کربلا، نام تو دل‌ها را لرزاند و تطهیر داد.... محبانت با اشک دیده، چهره را شستند و حال نفس خاصیت کرب و بلاگرفته است... خستگی برای شیدا تو معنی ندارد...
یا صاحب‌الزمان، (عج) می‌گویند هرکجا یادی از عمویتان عباس(ع) شود، شما به آنجا می‌آیید...
آقاجان، آیا امروز از این مجلس گذری کردید، آیا نیم‌نگاهی به این شیفتگان ولایت، عاشقان حسینی انداختید؟؟
مولا ما، امروز مردم شاهرود، بار دگر ثابت کردند که در خط ولایت ثابت‌قدم‌اند.
آری ما اهل کوفه نیستیم...
لبیک یا مهدی(عج)...
گزارش از فاطمه حکم‌آبادی
انتهای پیام/ ی
