هنرمندی که جان و جهانش با هم چفت شد، دوربینش هم دوربین الله می شود

به گزراش خبر نگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، شب گذشته همایش «مهر آوین» اختتامیه دوره آموزش فیلمسازی مرکز آموزش موسسه فرهنگی هنری شهید آوینی با سخنرانی حسن رحیم پور ازغدی شورای عالی انقلاب فرهنگی در سالن همایشهای این موسسه برگزار شد.

در ابتدای این نشست که با حضور هنرجویان موسسه شهید آوینی برگزاری شده بود رحیم پور ازغدی با اشاره به نگرشی که در بین جریان های فکری دینی وجود داشت گفت: بین جریان فکری اسلامی که قائل به تمدن سازی اسلامی هستند و جریانهایی که قائل به تمدن سازی دینی نیست، تفاوت وجود دارد. جریانی وجود داشت که مفاهیم دینی را شخصی و فردی نگاه می کرد و به گونه ای بدعتی بی سرو صدا رواج می داد. بدعت از این جهت که تضعیف کردن دایره دین و بخش مهمی از دین را تعطیل می کردند.

یادگیری هنر اسلامی مثل فراهم کردن مقدمات نماز است

وی ادامه داد: عده ای می گفتند که ما هیچ قدرتی در حوزه سیاست، اقتصاد، هنر و مسائل اجتماعی برای شکل گیری تمدن سازی دینی نداریم و چون قدرت ندرایم تکلیف هم نداریم برای اینکه تکلیف مشروط بر داشتن قدرت است. اما در اینجا یک اشتباهی صورت گرفته است. چون در مورد بخشی از احکام مثل نماز بر فرد واجب است که شرایط و مقدمه ی نماز را فراهم کند و وضو بگیرد و در برخی دیگر از احکام مثل حج می بایست فرد مستطیع شود. پس فرق است بین شرط وجوب و شرط واجب. بدست آوردن قدرت به کار گیری هنر اسلامی مثل فراهم کردن مقدمات نماز است.

سینمای اسلامی همان ابزار امر به معروف و نهی از منکر به روش هنرمندانه است

عضو شورای انقلاب فرهنگی افزود: بدست آوردن قدرت و آگاهی برای گسترش اخلاق اسلامی، عدالت اجتماعی، هنر اسلامی و سینمای اسلامی واجب است. اینکه می گویند کجای اسلام گفته است که انقلاب کنید باید گفت که انقلاب همان امر به معروف و نهی از منکر است و سینمای اسلامی همان ابزار امر به معروف و نهی از منکر به روش هنرمندانه است. گسترش ارزشهای اخلاقی و مبارزه با ضد ارزشها نیازمند ابزاری است که آن هم در هنر است.

وی تاکید کرد: این اشتباه بزرگی است بگوییم که ما قدرت نداریم با ظلم جهانی مبارزه کنیم پس وظیفه نداریم که با هالیوودیسم و صهیونیسم بجنگیم. واجب است که ما برای رشد ارزشها و گسترش امر به معروف و نهی از منکر آماده شویم. این آمادگی باید هم در محتوای سینمای دینی فراهم شود و هم در فرم که همان تکنیک و ابزار سینما است.

 اشتباه است که بگویم  احتمال تاثیر نمی دهیم پس کاری نمی کنیم

این پژوهشگر حوزه علوم انسانی و معارف اسلامی اضافه کرد: عده ای هم هستند که می گویند که ما احتمال تاثیر نمی بینیم پس تکلیف از گردن ما برداشته شد. این ها با محتوای مذهبی، از مذهب فرار می کنند و در این زمینه خلط مبحثی هم دارند.  اینها می‌گویند که اگر کاری هم کنیم بر روی کسی که مقهور قدرت آمریکا و ظالمان است احتمال تاثیر نمی بینیم برای همین است که برای ما وظیفه ای نیست.

وی افزود: در فقه یک احتمال ذهنی داریم که اگر ندانیم جایی پاک است یا نجس ما احتمال به پاکی می دهیم.این اصل طهارت است که در روایت و فقه شیعه همه چیز را پاک می داند مگر اینکه علم پیدا کند که آن چیز پاک نیست. ما اگر وارد خانه ای شدیم نباید شک کنیم و احتمال بر پاک بودن می دهیم. سوال این جاست که آیا این احتمال تاثیر همان احتمال طهارت است؟  این طور نیست. این مغالطه را  در عرصه های اجتماعی وارد می کنند که ما احتمال تاثیر نمی‌دهیم پس تکلیفی هم نداریم.

رحیم پور ازغدی خاطر نشان کرد: البته باید کسی که می خواهد تاثیر گذار باشد باید آموزش ببیند. طبیعی است کسی که آموزش ندیده است احتمال می دهد که  تاثیری نداشته باشد.

جریان انقلابی در عرصه رسانه و سینما باید هم در تکنیک و هم در محتوا قدرتمند شود

عضو شورای انقلاب فرهنگی در جمع بندی بخش اول صحبتهایش گفت: جریان انقلابی در عرصه رسانه و سینما باید قدرتمند شود و این قدرت هم باید در محتوا و ارزشهای دینی باشد و هم در فرم و تکنیک. دیگر اینکه نباید بگوید که من احتمال تاثیر نمی دهم پس وظیفه ندارم. ما در عرصه تمدن ساز اسلامی و مبانی اعتقادی حق نداریم که منتظر باشیم که قدرت تصادفا حاصل شود و بعد از حصول قدرت، وظیفه مان را انجام دهیم بلکه باید به دنبال قدرت باشیم وکل کار رسانه ای خود را باید در چارچوب امر به معروف و نهی از منکر تعریف کنیم.

سینمایی که در مسیر دفاع از ارزشها باشد سینمای دینی است

این پژوهشگر حوزه علوم انسانی و معارف اسلامی با اشاره به سینمای دینی بحثش را ادامه داد: سینمای دینی سینمایی است که در جهت گسترش مفاهیم اسلامی و توحیدی، اصلاح سبک زندگی اسلامی باشد و هر سینمایی که در مسیر دفاع از ارزشها باشد سینما دینی است.

رحیم پور ازغدی در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: هنرمند وقتی در جبهه ارزشها قرار می گیرد، در جبهه پیروز قرار گرفته است. دشمن هم که در جبهه باطل است با لباس حق و ارزش وارد میدان شده است. دشمنی که امروز می خواهد ضد ارزشهایی را در جامعه شکل دهد، هیچ وقت نمی‌گوید که فاحشه شدن خوب است چون چنین چیزی در همه جای دنیا مذموم است و به چنین عمل زشتی، یک لباس ارزشمند به تنش می کند و می گوید حق انتخاب بشر. او با لباس ارزش به جنگ ارزش می آید.

وی ادامه داد: ما یک زیبایی داریم و یک فریبایی. خداوند زیباست اما شیطان زشت را زیبا جلوه می دهد. شیطان اغواگری می کند یعنی چیزی که نیست را با دروغ نشان می دهد که هست. وظیفه هنرمند انقلابی در مقابل دشمنی که زشتی را با هنرمندی می آراید چیست؟ هنرمند انقلابی باید بی عدالتی را انکار کند. بی طرفی معنا ندارد با صراحت باید هنرش را اعلام کند و از سرزنش سرزنشگران هم نترسد. ظالم را باید با گونه های مختلف هنر خود عذاب دهد. اگر دشمن حق پذیرفت که موفق شده است و گرنه خداوند در قرآن وعده ی عذاب الیم داده است.

این پژوهشگر حوزه علوم انسانی و معارف اسلامی با اشاره به فلسفه زیبایی در بین متفکران اسلامی گفت: متفکران اسلامی معتقدند که ما طرفدار زیبایی خالص هستیم. زیبایی که هم در فرم باشد و هم در محتوای ارزشمند اسلامی باشد. به خاطر همین است که در ادبیات فارسی اسلامی بزرگترین هنر انسانی شکل گرفته است. اگر کسی هنرمندانه یک مقوله غیر انسانی را جا انداخت خیانت کرده است. چون از فرم زیبا علیه محتوا استفاده کرده است.

عضو شورای انقلاب فرهنگی ادامه داد: در فلسفه های مادی زیبایی را ملموس و محسوس می بیند و هر جایی که غریزه را ارضا می کند به آن زیبایی می گویند. اما در نگاه دینی از فرد می خواهد که برای بدست آوردن لذت بیشتر از ساده ترین لذتها چشم بپوشد و لذتهایی والاتر را کسب کند. اسلام می گوید که فریب زیبایی ابزار را نخوریم و اهداف زیبا را هم در نظر بگیریم. ما گاهی حقیقت را فراموش می کنیم و دلخوش به آینه حقیقت می شویم. مشکلی که مرکز همه سوتفاهمات است اینکه ما منشا هستی را فراموش کردیم و بدنبال جلوه های او هستیم.

هنرمندی که جان و جهانش با هم چفت شد، دوربینش هم دوربین الله می شود

رحیم پور ازغدی درمورد ارتباط هنرمند با منشا هستی گفت: هنرمند وقتی جان و جهانش با هم چفت شد و به منشاء زیبایی نقب زد آن زمان است که زبانش لسان الله می شود، چشمش عین الله، دستش یدالله و دوربینش هم دوربین الله می شود. هنرمند وقتی خودش را حذف کند و به منشا نور وصل شد، همه چیزش الهی می شود  گاهی در حوزه هنر کاری می کند که همه تعجب می کنند که چطور چنین کار عظیمی را در یک زمان کوتاه انجام داد.

وی افزود: زیبایی، توجیه معنوی دارد حتی زیبایی های مادی هم توجیه معنوی دارند. گوش، چشم، بینی ابزاری از جنس گوشت و استخوان هستند؛ اینها زیبایی را درک نمی‌کنند بلکه روح آدمی است که زیبایی را درک می کند. پس باید بین درون آدمی و بیرون او تناسب باشد. آن زمانی که این تناسب بود، لذت خواهی برد و می گویی زیباست.

رحیم پور ازغدی افزود: صدای زیبا، خط زیبا و تابلوی زیبا داریم. در بین اینها چه وجه مشترکی است که به همه اینها زیبا می گوییم. آیا حد مشترکی وجود دارد که ما برای زیبایی یک مفهوم کلی و در یک سنخ بیاوریم. این اشتراک مثل اشتراک اجسام نیست بلکه در حقیقت مشترک باید نگاه کرد تا به مفهوم زیبایی آن پی برد. یعنی ارتباط و تناسبی که با روح آدمی حاصل شده است.

وی خاطرنشان کرد: زیبایی امری است که هم درونی است و هم بیرونی. زیبایی نوعی چفت شدن جان و جهان است.  زیبایی را نمی توان فقط یک امر درونی و ذهنی دانست چون ما در عالم بیرون بین دو تابلو و در زیبایی اش تفاوت قائلیم. پس باید در بیرون اتفاقی افتاده باشد. البته زیبایی را هم نمی توان فقط پدیده ای بیرونی دانست چون باید درون خود تخصص یا تهذیب نفسی داشته باشیم تا بتوانیم زشت را از زیبا تشخیص دهیم.پس هنر بعد درونی و بیرونی دارد و زمانی که جان و جهان هنرمند هماهنگ شوند آن هنر خالص محقق شده است.

انتهای پیام/