عبور اوپک از اوپک

به گزارش خبرگزاری تسنیم، آنچه در اجلاس166 روی‌داد این واقعیت بود که اوپک قصد ندارد برخلاف روند بازارهای جهانی گام بردارد و به تقابل در برابر آن بپردازد. برای اعضای اوپک چه موافقان کاهش تولید و چه مخالفان این مسئله پذیرفته شده که عامل تعادل بخشی در بازارهای نفت نه نقش‌آفرینی اوپک و نهادهای سیاسی دیگر از این دست بلکه قواعدی است که در چارچوب عرضه و تقاضای واقعی نفت در حال اتفاق افتادن است.

آنها همچنان که افزایش قیمت نفت در یک دهه گذشته و تثبیت نسیی آن در محدوده 100دلار را محصول مدیریت اوپک نمی‌دانند، بر این نظر واقف هستند که کاهش اخیر قیمت نفت نیز نه صرفا ناشی از بدعهدی برخی اعضا بلکه عمدتا ناشی از کاهش تقاضای جهانی است. کشورهایی که از سال 2000 با تجربه روند روبه رشد اقتصادی، افزایش قیمت را رقم زدند و به جرگه کشورهای نوظهور اقتصادی تبدیل شدند، هم‌اکنون در شرایط کاهش تقاضا قرار گرفته‌اند.

اوپک شاید در آینده‌ای نه چندان دور به نهادی تشریفاتی و صرفا بهانه‌ای برای دیدارهای مقطعی تبدیل شود وعملا از کارویژه سنتی و کم اثر اما مهم به لحاظ فلسفه وجودی تشکیل اوپک یعنی تأثیرگذاری بر قیمت نفت از طریق افزایش یا کاهش تولید نفت اعضا، دور شود. واقعیت این است که اوپک با تک ابزار سنتی خود، هیچ‌گاه در نقش فعال در بازار جهانی حتی در دهه‌های ابتدایی تشکیل ظاهر نشد. این انفعال پس از پایان جنگ سرد و شکل‌گیری موج جهانی تجارت آزاد با محوریت سازمان جهانی تجارت بیشتر شده و به‌نظر می‌رسد اوپک که از نقطه ضعف دائمی بزرگی به نام انسجام شکننده و ضعیف میان اعضا برخوردار است، دیگر نمی‌تواند با ابزار سنتی خود یعنی کاهش تولید نفت در بازار جهانی نقش‌آفرینی کند.

آنچه در نشست اخیر اوپک روی داد را نمی‌توان پیروزی یک گروه از اعضا (حامیان تثبیت تولید) بر گروه دیگر (حامیان کاهش تولید) تلقی کرد. در واقع حامیان کاهش تولید هم به نوعی با سیاست گروه مخالف همراه بوده و هستند چراکه به لحاظ تجربی سیاست کاهش تولید را یک راه‌حل انفعالی، کوتاه‌مدت و کم اثر تلقی می‌کنند سیاست چند‌ماه گذشته این کشورها از جمله ایران هم این مسئله را نشان می‌دهد که عملا اعضای اوپک از این راه‌حل ناامید شده‌اند و حاضر نیستند بیش از این برای آن هزینه بپردازند. با این تفاسیر به‌نظر می‌رسد اوپک باید آماده عبور از اوپک باشد.

هم به لحاظ اینکه دیگر اعضای اوپک به اوپک برای اثرگذاری حتی اندک در بازارهای جهانی در راستای منافع خود امیدی ندارند و هم به لحاظ اینکه اوپک برای تأثیر‌گذاری بیشتر بر بازارها باید از اوپک سنتی و سیاست انفعال جدا شود هرچند که تحقق این مورد بسیار سخت خواهد بود.

منبع: همشهری آنلاین

انتهای پیام/