نهم صفر؛ سالگرد شهادت «عمّار یاسر» صحابه نبی(ص) و یار امام علی(ع)

به گزارش خبرگزاری تسنیم، پدرش «یاسر» نام داشت که از مردم یمن بود و بعدها در مکه ساکن گشت. سمیّه، مادر عمار، کنیز ابوحذیفه بود. او کنیزش را به همسری یاسر در آورد و یاسر از آن زن صاحب فرزندی شد که نام او را عمار گذاشتند. ابو حذیفه بعدها عمار را از قید رقیّت آزاد کرد و از این رو از موالی بنی مخزوم به حساب آمد. [1]

اسلام آوردن عمار و خاندان او

بعد از بعثت پیامبر و بعد از دعوت مخفیانه سه ساله، پیامبر (ص) دعوت خود را آشکارا آغاز نمود. عمار به همراه پدر و مادر و برادرش (عبدالله) در سال پنجم بعثت به حضور پیامبر آمد. و مسلمان شدند و اینان سی و چندمین نفری بودند که اسلام آوردند، در حالی که عمار حدوداً 48 سالی داشت. [2]

ابن حجر می‌نویسد: «عمار یکی از هفت نفری بود که اسلام خود را آشکار کردند.» [3]

هنگامی که خاندان عمار، اسلام خود را آشکار ساختند قبیلۀ بنی مخزوم، هم پیمان آنها، بسیار ناراحت و عصبانی شدند و هِشام بن عمرو که در میان مسلمانان به ابوجهل مشهور بود و ریاست قبیلۀ بنی مخزوم را بر عهده داشت، شروع به انواع مزاحمتها و شکنجه‌ها به خاندان عمار نمود که از جمله شکنجه‌ها؛ آهن گداخته از آتش، تازیانه و خواباندن روی ریگهای سوزان سرزمین مکه بود.

پدر و مادر عمار، در سن پیری تحت سخت‌ترین شکنجۀ مشرکان به مقاومت ادامه دادند. این أثیر در این باره می‌نویسد: «مشرکان مکه، سه نفر (عمار، یاسر، سمیه) را در گرم‌ترین مواقع مجبور می‌کردند که خانۀ خود را ترک بگویند و در زیر آفتاب گرم و باد سوزان بیابان به سر ببرند. این شکنجه آن قدر تکرار شد که «یاسر» در آن میان جان سپرد. «سمیه» به أبوجهل پرخاش نمود و آن مرد سنگ دل و بی رحم تیزۀ خود را، در قلب وی فرو بُرد و او را کُشت. »[4

پس از کشته شدن یاسر و سمیّه و عبدالله از عمّار خواستند که از پیغمبر (ص) بیزاری بجوید و از اسلام برگردد و بتها را به نیکی یاد کند وگرنه شکنجه ادامه دارد. او که چگونگی مرگ پدر و مادر و برادرش را دیده بود، برای حفظ جان خود، دست به تاکتیک و تقیّه زد. در ظاهر به زبان، خواستۀ مشرکان را گفت و نجات یافت. این خبر به پیامبر (ص) رسید و بعضی عمار را غایبانه محکوم کردند. ولی پیامبر (ص) سخن آنها را رد کرد و فرمود: «إنَّ عَمّاراً مُلِئَ ایماناً مِنْ قَرْنِهِ إلی قَدَمِهِ وَ اُخْتَلَطَ الایمانُ بِلَحْمِهِ وَدَمِهِ» [5]

یعنی همانا سراسر وجود عمار، از فرق سر تا قدمش مملو از ایمان می‌باشد و ایمان با گوشت و خون او آمیخته است. بعد آیۀ 106 سوره نحل نیز در تأیید عمار نازل گردید. رسول گرامی اسلام (ص) به عمار فرمود: «اگر باز هم از تو خواستند، چنان کن» [6] یعنی تقیّه را تکرار کن.

عمار، همراه نبی و دعای رسول خدا در حق عمار

عمار، آنچنان به پیامبر (ص) نزدیک بود که خود می‌گوید: «کُنْتُ تِرْباً لِرَسولِ اللهِ فی سِنِّهِ، لَم یَکُنْ أَحَدٌ أَقْرَبَ إلیه مِنّی» [7] من دوشادوش رسول خدا بودم هیچ کس مثل من به آن حضرت نزدیک نبود. شاید بر همین اساس بود که پیامبر (ص) فرمود: «إنَّ عَمّاراً جِلْدةٌ بَیْنَ عَیْنی وَ أَنْفی» [8] همانا عمار پوست بین چشمان و بین من است. پس از هجرت و ورود عمار به مدینه، در ساختن مسجدالنبی بسیار فعال بود، چنان که پیامبر (ص) به او فرمود: آنقدر به خود زحمت نده. عمار گفت: دوست دارم در ساختن مسجد شرکت کنم. و همانجا بود که پیامبر (ص) دستی بر شانۀ عمار زد و فرمود: «إنّکَ مِنْ أَهْل الجَنَّه تَقْتُلُکَ الفِئَةُ الباغِیَةُ» [9] یعنی تو اهل بهشت هستی، قوم ستمگر تو را می‌کشند. سیره نویسان، در مورد شرکت پرتلاش عمار در جنگها چنین نوشته‌اند که «عمار» در همۀ جنگهای پیغمبر و در بیعت رضوان همراه رسول خدا (ص) شرکت نمود. در جنگ بدر قهرمانی‌ها نشان داد و آزمایش‌های رزمی را، چنان که باید، به انجام رسانید. [10]

یار با وفای امیر و عمار لشکر امیرالمومنین (ع)

عمار یکی از چهار یار با وفای حضرت علی (ع) بود که پس از رحلت رسول اکرم (ص) بر سر پیمان خویش با حضرت علی (ع) باقی ماند و چون امیرالمؤمنین (ع) به خلافت رسید، عمار همه جا کنار امام علی (ع) حضور داشت.در جنگ صفین با وجود کهولت سن، حضوری جاودانه داشت و در میدان نبرد در کنار سایر یاران پیامبر (ص) علیه معاویه جنگید تا اینکه در روز 9 صفر سال 37 هجری قمری و در سن 93 سالگی شربت شهادت را نوشید.

پیش بینی پیامبر (ص) از نحوه شهادت عمار

در روایات آمده است که در جنگ صفین، عمّار پیش از شهادتش، بر اثر تشنگی زیاد آب طلبید، . مردی گفت: آب در اینجا نیست. در این هنگام پسر بچه‌ای به نام «راشد» شربتی از شیر برای او آورد، عمار به او گفت: «از دوستم رسول خدا (ص) شنیدم که فرمود: آخرین ره‌توشه تو از دنیا قدحی از شیر است»، عمار شیر را نوشید و برای چندمین بار به دشمن حمله کرد تا اینکه دو نفر از نفرات دشمن به نام‌های «ابو العادیه الفزاری» و «ابن جون سکونی» به سوی عمار آمدند، اولی ضربتی سخت بر عمار زد که بر زمین افتاد و دومی سر از بدن عمار جدا کرد.

مرقد عمار یاسر در کشور سوریه در شهر «رقه» سمت راست دروازه قدیمی شهر که به دروازه باب علی (ع) مشهور است، واقع شده است.

داعش به قبر صحابه نبی هم رحم نکرد

با آغاز حرکت‌های تروریستی و  وحشیانه گروه‌های تکفیری در سوریه و عراق بسیاری از آثار تاریخی و دینی مسلمانان در اثر اقدامات متحجرانه و قبیحانه ایم گروه‌ها از بین رفت که در میان انها تخریب بارگاه و مقبره صحابی نبی مکرم اسلام نیز بود از جمله آنها تخریب آرامگاه های عمار یاسر و اویس قرنی از بزرگان صدر اسلام در شهر الرقه در شرق سوریه توسط شاخه القاعده در سوریه به نام دولت اسلامی درعراق و شام (داعش) انجام شد.

در پایان تصاویری از مرقد عمار یاسر را می‌بینید:

پانوشته‌ها:
[1]. رشاد، علی اکبر؛ دانشنامۀ امام علی (ع)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1385 ش، چاپ سوم، ج 8، ص 516.
[2]. صدر حاج سید جوادی، أحمد و دیگران؛ دائرة المعارف تشیّع، تهران، نشر شهید سعید محبّی، 1384 ش، چاپ اول، ج 11، ص 460.
[3]. عسقلانی، ابن حجر؛ الإصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، 1328 ق، چاپ اول، ج 3، ص 505.
[4]. ابن الأثیر، عزّالدین علی بن ابی الکریم؛ الکامل فی التاریخ، مترجم؛ عباس خلیلی، تهران، مؤسسّه مطبوعاتی علمی، [بی‌تا]، اول، ج 1، ص 72.
[5]. همان، دائرة المعارف تشیّع، ج 11، ص 461.
[6]. القرطبی، ابن عبدالبر؛ الاستیعاب فی معرفة الصحابة (چاپ شده در حاشیه الاصابه)، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، [بی‌تا]، اول، ج 2، ص 469.
[7]. امین، محسن؛ أعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف (أفست سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد)، [بی‌تا]، اول، ج 8، ص 373.
[8]. ابن هشام؛ السیرة النبویه، بیروت، دارالمعرفة [بی‌تا]، اول، ج 2، ص 143.
[9]. همان، أعیان الشیعه، ج 8، ص 373.
[10]. همان، الاستیعاب فی معرفة الصحابه، ج 2، ص 469.

انتهای پیام/