برخی مسئولان حوزه پژوهش فاقد دانش و مهارت‌های لازم هستند

به گزارش خبرگزاری تسنیم، سردار محسن انصاری قائم مقام بنیاد شهید و امور ایثارگران، عصر روز گذشته 25 آذرماه 93 در اختتامیه همایش سراسری تبیین جایگاه نخبگان و تشکل‌های شاهد و ایثارگر در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، ضمن یاد کردن از مقام شهدا و تبریک هفته پژوهش به بیان نکاتی در رابطه با ضرورت پژوهش و تحقیقات در مسیر توسعه و پیشرفت پرداخت و گفت: تعریف و تمجید از پژوهش و پژوهشگران، اتفاق خوبی است اما باید آسیب‌شناسی پژوهش را در سرلوحه کار قرار داد تا بررسی کنیم که چرا در این عرصه، ایده ها به محصول و نتیجه تبدیل نمی شود. همه می دانیم که پیشرفت در چند دهه اخیر جهان به دلیل کنار گذاشتن روش های سعی و خطا و استفاده از روش های علمی و پژوهشی بوده است که البته کشور ما نیز از این طریق به پیشرفت های خوبی در حوزه های علوم، هوا و فضا، موشکی، مهندسی پزشکی، سلول های بنیادی، تکنولوژی، نانو و علوم هسته ای دست یافته ایم.

بررسی 7 مشکل پژوهشی و تحقیقاتی در کشور/ بخش اجرایی معمولا نه از تحقیقات استفاده می‌کند و نه تجربیات خود را در حوزه عمل به کار می‌گیرد

وی افزود: این پیشرفت ها حاصل کارهای تحقیقاتی ست که زمینه توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را فراهم می آورد. تغییرات در جهان ما امری اجتناب ناپذیر است و سرعت تغییرات به گونه ای است که اگر هر سازمان و نهادی که نیازهای محیطی آینده خود را نشناسد، از بین می رود. به عبارت دیگر اگر هر سازمانی به تناسب نیازهای اجتماعی متحول نشود، می میرد که مقام معظم رهبری نیز همواره بر نوآوری در سازمان ها تاکید داشته اند. اگر با تکیه بر علم و تحقیقات به شناخت محیط پیرامونی و نیازهای حال و آینده نرسیم، سازمان با مشکل روبرو می شود. بنابراین ما تنها با شناخت سیستماتیک و تکیه بر پژوهش و آینده پژوهی می توانیم موفق شویم، زیرا اگر از آینده خود و نیازهای جامعه اطلاع نداشته باشیم، نمی توانیم برای آینده و جامعه برنامه ریزی کنیم.

سردار انصاری با اشاره به مشکلات تحقیق و پژوهش در کشور گفت: علی رغم این نگاه و رویکرد و افزایش اعتقاد به کارهای پژوهشی در جامعه، بعضی سازمان ها پژوهش محور عمل نمی کنند. به نظر می آید تحقیقات در کشور ما با 7 مشکل روبروست. نخست اینکه هنوز تفکر و فرهنگ پژوهشی بر فعالیت های ما حاکم نشده است و همچنان بسیاری از امور به شیوه سعی و خطا از سوی بخش های اجرایی در دستور کار قرار می‌گیرند. بخش اجرایی معمولا نه از تحقیقات استفاده می‌کند و نه تجربیات خود را در حوزه عمل به کار می‌گیرد، مشکل دوم این است که مقالات تولید شده تحقیقانی، ارزشمندی لازم را ندارند. یعنی اولا مشکلی را حل نمی کنند و ثانیا از سوی اجماع خبرگان و پژوهشگران مورد تایید قرار نمی گیرند. بعضی از تحقیقات، بدون نیازسنجی اتفاق می افتد. یعنی محققان بدون شناخت از نیاز و مسئله و مشکل سازمان‌ها، دست به تحقیق می‌زنند و نتایج تحقیقات شان نیز تنها در قفسه‌ها بایگانی شده و به کار نمی‌آید.

مسئولان مربوطه در حوزه تحقیقات، بعضا فاقد دانش و مهارت های لازم هستند/ بودجه امور پژوهشی کمتر از رقم آن در سیاست‌های کلی افق1404 است

وی در تشریح مشکل سوم اظهار داشت: مسئولان مربوطه در حوزه تحقیقات، بعضا فاقد دانش و مهارت های لازم هستند. در این خصوص چند سال قبل آماری به دست من رسید که طبق آن نیمی از اساتید یک موسسه آموزش عالی با قواعد تنظیم و تدوین پروپوزال های علمی و اجرای پژوهش ها و آنالیز داده ها آشنا نیستند. مشکل بعدی، مشکل کمبود بودجه است؛ آنچنان که معمولا سازمان‌های مختلف بودجه لازم را در بخش تحقیقات و پژوهش قرار نمی دهند. مطابق با ضوابط بودجه سال 93، باید یک تا سه درصد بودجه کشور صرف امور پژوهشی شود. این درحالی ست که مقام معظم رهبری در سیاست های کلی مربوط به علوم و فناوری که در شهریور امسال توسط ایشان ابلاغ شد، این رقم را 4 درصد در افق 1404 اعلام کردند.

قائم مقام بنیاد شهید و امور ایثارگران با اشاره به بودجه تحقیقاتی بنیاد شهید و امور ایثارگران افزود: بودجه متوسط تحقیق و پژوهش بنیاد طی 6 سال اخیر، به صورت متوسط 2.1 درصد بوده است که خود بیانگر اهمیت پژوهش در نگاه مدیران و مسوولان این سازمان است. در حالی که در ضوابط اجرایی بودجه دستگاه ها باید 1 تا 3 درصد بودجه خود (به جز فصل 1 و 6) را صرف پژوهش و تحقیقات نمایند در حالی که برابر اعلام منابع رسمی، دستگاه ها به طور متوسط 1.4 درصد از بودجه خود را صرف تحقیقات می کنند. مشکل پنجم، مشکل عدم دسترسی پژوهشگران به آمار و اطلاعات لازم است. به عبارت دیگر سازمان ها یا آمار و اطلاعاتی ندارند، یا آمارهایشان غلط است و یا اگر اطلاعات و آمار درستی در اختیار دارند، آن را در اختیار پژوهشگران قرار نمی دهند. در حالی که پژوهشگران به داده های مختلف نیاز دارند تا به واسطه آن بتوانند به نتایج مورد نظر در پژوهش خود دسترسی پیدا کنند.

وی در ادامه تصریح کرد: ششمین مشکل این است که بعضا مدیریت‌های پژوهشی دچار چالش یا سلیقه زدگی هستند؛ مثلا پژوهشگران بدون اینکه مشکل یا مساله‌ای از طرف بخش اجرایی طرح شود، دست به پژوهش‌هایی می‌زنند. هفتمین مشکل نیز این است که حاصل پژوهش ها، نمی‌تواند نیازهای جامعه و سازمان‌ها را تامین نماید. راه حل تمام این مشکلات، در سیاست های کلی حوزه علم و فناوری که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، وجود دارد. ما باید بپذیریم که اگر قرار است تا پایان سند چشم انداز 1404، کشور اول منطقه خود باشیم، باید مطابق با سیاست های کلی مقام معظم رهبری عمل کنیم. جایگاه ما در جهان طوری است که دیگر فرصت نداریم بدون مطالعه و پژوهش عمل کنیم. رویکرد اجرایی مطلق، جوابگو نسیت و ما حق نداریم کارهایمان را با روش سعی و خطا پیش ببریم زیرا نه زمانش را داریم و نه بودجه اش را و در صورت تصمیم گیری بدون پژوهش منابع را هدر داده ایم.

تشریح سه حوزه ای که به تحقیقات پژوهشگران ایثارگر نیاز دارد

قائم مقام بنیاد در بخش دوم سخنان خود، پژوهشگران ایثارگر را خطاب قرار داد و اظهار داشت: با توجه به نظریه ای که اعلام شد از شما می‌خواهیم که در مسیر ارتقاء سازمانی بنیاد روی سه حوزه تحقیق و پژوهش کنید. نخست اینکه نیازهای آینده جامعه هدف را با توجه به شرایط سنی جانبازان، اولیا شهدا و ایثارگران که رو به افزایش است و اینکه بنیاد به دلیل بازنشسته شدن کارکنان ورودی دهه 60 درحال تغییر ترکیب نیروی انسانی خود است، تبیین کنید. ما باید ببینیم بنیاد در آینده باید چگونه باشد؛ چه ویژگی هایی باید داشته باشد و مطابق با اهداف و آرمان های مندرج در اسناد بالادستی، بنیاد آینده باید دارای چه ویژگی هایی باشد در حالی که تکنولوژی در جهان به سرعت رو به پیشرفت است شرایط محیطی و نیاز جامعه در حال تغییر است. به نظر می آید بنیاد آینده سازمانی است با اقتدار فرهنگی، سازمانی هوشمند، سازمانی دانش محور، سازمانی با نیروی انسانی توسعه یافته و سازمانی نخبه محور.

سردار انصاری ادامه داد: دومین محور این است که جایگاه ایثارگران را در برنامه ششم توسعه که در حال تدوین و تکمیل است را پیشنهاد کنید. همانطور که می دانید این سند تا پایان شهریورماه سال آتی تصویب می شود و به همین دلیل شما تحقیقات خود را هرچه سریع تر آغاز کنید. البته دومین همایش علمی در این ارتباط اسفندماه و به مناسبت روز شهید برگزار می شود و ما می خواهیم به این وسیله از فکر پژوهشگران ایثارگر و یا پژوهشگران غیرایثارگری که در حوزه ایثار و شهادت فعالیت داشته اند استفاده کنیم. سومین طرحی که از شما می خواهیم پیرامون ان تحقیق کنید، بررسی نقش ایثارگران در محقق شدن اقتصاد مقاومتی مطابق با دیدگاه مقام معظم رهبری است. زیرا همانطور که می دانید این مساله خصوصا در شرایط کنونی و با توجه به تحریم ها و کاهش قیمت نفت، از اهمیت فراوانی برخوردار است.

انتهای پیام/