خطر فراموشی در کمین هنر «خاتم»؛ جنس چینی به خاتم هم ورود می‌کند؟
خبرگزاری تسنیم: خاتم از هنرهای اصیل شهر شیراز امروزه مورد بی‌مهری هنرمندان جوان قرار گرفته و خطر فراموشی آن وجود دارد اما باید توجه داشت که جنس چینی خاتم وجود ندارد ولی از چند سال قبل قاب‌هایی از جنسpvc با طرح خاتم چاپ کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، در میان نیازهای انسان دیدن زیبایی و لذت بردن از آن یکی از نیازهایی است که امروزه در شلوغی‌های زندگی کم‌رنگ شده است. در گذشته هنر که مصداق بارز زیبایی است جزئی از زندگی روزانه مردم بود مانند معماری‌های زیبای خانه‌های ایرانی، ابزار و ظروف با نقوش زیبا.
خاتم از هنرهای اصیل شهر شیراز است که امروزه مورد بی‌مهری هنرمندان جوان قرار گرفته و خطر فراموشی آن وجود دارد به همین دلیل با محمدهادی ستایش، مدیرعامل انجمن هنرهای تجسمی و سنتی فارس به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
وی که از خاندانی هنرمند برخاسته و اجدادش همگی خاتم‌کار بوده‌اند و خود خاتم‌کار برگزیده یونسکو است، درباره هنر اظهار داشت: هنر لازمه حیات انسان است و باید در سبد خانوار قرار گیرد اما وضعیت و مشکلات اقتصادی سبب فاصله گرفتن مردم از هنر به‌ویژه هنر خاتم شده است.
ستایش معتقد است که مهمترین دلیل عدم استقبال جوانان از هنر خاتم بیشتر به وضعیت اقتصادی هنر برمی‌گردد و گسترش صنعت توریسم یا گسترش نمایشگاه‌های بین‌المللی می‌تواند سبب رونق هنر خاتم در شیراز شود.
وی درباره خانه سعادت که در سال 84 به عنوان نخستین خانه خاتم ایران معرفی شد، گفت: این خانه درحال حاضر در اختیار اتحادیه صنایع دستی استان فارس است و هر اتاق به یک هنر خاص اختصاص دارد و آموزش هنرهای خاتم، معرق، قلم‌زنی و دوات‌گری در آن برگزار می‌شود. به نظر ستایش این فضاها باید ارتقا پیدا کند و اگر خانه‌های میراث فرهنگی در اختیار هنرمندان قرار داده شود همین فضاها می‌تواند سبب جذب توریست شود.
خاستگاه خاتم بنا بر مستندات شیراز است و هر چند امروز این هنر را به نام اصفهان زده‌اند، ستایش درباره تفاوت خاتم شیراز و اصفهان می‌گوید: مواد، ظاهر و گل‌بندی‌هایی خاتم اصفهان و شیراز با یکدیگر تفاوت دارد و حتی چسب مورد استفاده در خاتم شیراز چسب سنتی و حیوانی است که باید گرم شود و مورد ستفاده قرار گیرد در حالی که در خاتم اصفهان چسب صنعتی استفاده می‌شود.
در گل‌بندی‌هایی که در خاتم شیراز صورت می‌گیرد لایه‌هایی نازک از ورقه‌های مس و برنج را مشاهده می‌کنیم در حالی‌که در خاتم اصفهان چنین چیزی وجود ندارد. در سطح زیرین خاتم شیراز که ظاهرش دیده نمی‌شود یک نوع آستر چوبی استفاده می‌شود در صورتی که در خاتم اصفهان چنین آستری وجود ندارد.
ورود جنس چینی به داخل کشور مشکلی است که در رکود بازار صنایع دستی داخلی تأثیر زیادی دارد، ستایش در این باره می‌گوید: جنس چینی خاتم وجود ندارد ولی از چند سال قبل قاب‌هایی از جنسpvc با طرح خاتم چاپ کرده‌اند که نهادهایی مثل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باید از این‌گونه اقدامات ممانعت کنند.
کنترل بر فروش آثار هنری اصیل هم حمایت از هنرمند ایرانی به حساب می‌آید و هم اینکه فضا را برای هنرمندان چین، اندونزی، پاکستان و هند برای فروش آثار غیراصیل محدود می‌کند.
مدیرعامل انجمن هنرهای تجسمی و سنتی فارس درباره قیمت زیاد آثار هنری اصیل و عدم تمایل مردم به خرید افزود: می‌توان با حفظ آیتم‌های هنری کاری کرد که هنر خاتم با سرعت بیشتر با مواد کمتر تولید شود و با اعمال طراحی‌های خاص ضمن حفظ کیفیت قیمت را کاهش داد.
وی خاطرنشان کرد: موضوع دیگر که برای حفظ هنرهای اصیل و سنتی باید به آن توجه کرد نوآوری و خلاقیت و تلفیق هنرهای جدید مانند گرافیک با این هنرها است و آن زمان است که هنر سنتی می‌تواند تغییر کاربری پیدا کند و در زندگی امروز مردم نیز به کار گرفته شود.
انتهای پیام/
