نماینده پارلمان افغانستان: واژه «مهاجر» مقدس است؛ با «اتباع بیگانه» خواندن خرابش نکنید
خبرگزاری تسنیم: نماینده پارلمان افغانستان با مقدس خواندن واژه مهاجر، به کار بردن آن برای افغانستانی‌های مقیم ایران را نوعی تکریم و احترام دانست و اتباع بیگانه خواندن شهروندان افغانستانی را در واقع تخریب این واژه دینی و مقدس پنداشت.
«نصرالله صادقی‌زاده نیلی» عضو پارلمان افغانستان در نشستی صمیمی با حضور در دفتر خبرگزاری تسنیم در آغاز ضمن ابراز خرسندی از رویکرد خبرگزاری تسنیم نسبت به پوشش اخبار افغانستان و بویژه توجه به مهاجرین افغانستانی مقیم ایران گفت که رویکرد خوبی که تسنیم در مورد افغانستان و مهاجرین افغانستانی مقیم جمهوری اسلامی ایران دارد کار سخت و البته سبب خوشحالی است و از آن استقبال می‌کنیم، اما به دو نکته اشاره می‌کنم:
1 -مهاجرین مخاطب قرار گرفته‌اند؛
باور داریم که جمهوری اسلامی ایران در پیروزی مردم و مجاهدین افغانستان در دوران جهاد علیه دولت کمونیستی و شوروی سابق سهم بسزایی دارد و در واقع مردم ایران در این پیروزی شریک هستند. یک قدرت شکست خورد، یک مکتب پایه و اساسش باطل شد و نیمی از دنیا از تهدید مارکسیسم و ابرقدرتی به نام شوروی خلاصی یافتند.
اما کمک‌های همکاران بین‌المللی بویژه جمهوری اسلامی ایران را در این سال‌ها بویژه در مورد مهاجرین افغان را نمی‌توانیم نادیده بگیریم. در دوره‌ای که افغانستان در جنگ با شوروی سابق بود، ایران که تازه به پیروزی علیه رژیم طاغوت پهلوی رسیده بود و خود در جنگ با رژیم بعث عراق به سر می‌برد، درهای خود را به روی مردم افغانستان باز کرد و ما همیشه سپاسگزار این موضوع هستیم و به همین دلیل مردم ایران را در پیروزی خود شریک می‌دانیم.
اما به عنوان یک افغانستانی گلایه هم دارم؛ این نخستین بار است که از دریچه خبرگزاری تسنیم می‌شنوم که افغانستانی‌های مقیم ایران مهاجر خطاب می‌شوند، چرا دیگر دستگاه‌ها و رسانه‌های ایران همانند تسنیم از واژه مهاجر استفاده نمی‌کنند و متأسفانه آنچه شنیده و یا دیده می‌شود، پناهندگان افغانی، آوارگان افغان، اتباع افغانی یا خارجی، افاغنه و اتباع بیگانه بکار برده شده است.
کلمات بسیار تاثیرگذار هستند، زمانی که برای یک افغانستانی در ایران از واژه مهاجر استفاده می‌شود، او احساس شخصیت می‌کند چرا که این موضوع ریشه در دین و مذهب ما دارد و باید به خاطر داشت که مهاجر و جهاد همیشه در کنار هم بوده‌‍‌اند.
افغان‌ها در صورت سازش با حکومت آن دوران، هرگز از کشور خود خارج نمی‌شدند اما آنها در برابر خود ابر قدرت شرق و یک حکومت دست نشانده را می‌دیدند که در نتیجه در برابر ارتش سرخ قدم علم کردند و به دنبال آن نیز مهاجرت مردم افغانستان آغاز شد.
از واژه بیگانه در برابر یک مهاجر افغان استفاده می‌شود در حالی که در فرهنگ مردم افغانستان بیگانه بار معنایی بسیار ناپسندی دارد؛ یعنی کسی که با دین بیگانه شده است، حال چگونه این را باید اصلاح کرد؟ در حالی که «مهاجر» یک واژه مقدس و دارای بنیه دینی عمیقی است.
2 - بازتاب اخبار افغانستان با رویکرد جدید که خبرگزاری تسنیم در آن موفق عمل کرده و امیداریم که توسعه یابد، البته کار دشواری است.
نکته قابل تأمل اینجاست؛ نهادهای مربوطه در ایران می‌کوشند تا مهاجرین را برای بازگشت به افغانستان تشویق کنند، اما از طرف دیگر رسانه‌های این کشور ویرانهها، خرابه‌ها و انفجارها را از افغانستان به نمایش می‌گذارند که این مسئله برخورد نامناسب و گاه دوگانه را در بازگشت به افغانستان در مهاجرین ایجاد می‌کند و این تاکتیک برخلاف استراتژی بازگشت است.
نسلی که به ایران مهاجرت کرده و یا در ایران متولد شده، خواه ناخواه فرهنگ این کشور را با خود دارد و این امتیاز بزرگی برای جمهوری اسلامی است. از طرفی هم بسیار واضح است، مهاجری که از ایران به افغانستان بازگشته با افغانستانی که از اروپا بازمی‌گردد از نگاه فرهنگی و ادبی زمین تا آسمان تفاوت دارد.
مسئولین ایران می‌گویند یک دانش آموز مهاجر افغان در هر سال فلان مقدار هزینه در بر دارد، بخواهیم یا نخواهیم این بها را ایران داده است، پس چرا نمی‌خواهید از این بها درست استفاده کنید؟!
چرا از ظرفیت‌های فرهنگی که میان دو کشور وجود دارد استفاده نشود؟ بهای بسیاری پرداخت می‌شود اما مسائل کم اهمیت در ایران آن را خراب می‌کنند، برای نمونه وقتی بچه همسایه برای ثبت نام به مدرسه می‌رود کودک افغانستانی هم با هزار شوق پس از خرید لوازم مدرسه، برای ثبت نام که می‌رود، می‌گویند بخشنامه نیامده یک روز ، دو روز ، ده روز یک ماه هر روز با چشم اشکبار از مدرسه برمی‌گردد، ولی دست آخر هم پنج یا ششم مهرماه ثبت نامش می‌کنند.
خانواده‌ها همیشه در اضطراب ثبت نام مدرسه هستند که آیا فرزند آنها را مدرسه می‌پذیرد یا خیر، شما 9 ماه بهایش را می‌دهید اما برای 15 روز اشک بر صورت آنها جاری می‌کنید. این خواسته شماست؟!
آدم باید بی‌طرفانه به مسائل نگاه کند.
ایران پرچمدار یک حرکت ضد آمریکایی است، لذا باید حد وسطی در این مورد بیابد، به این معنی که مردم افغانستان امیدوار به ماندن باشند و مهاجرین افغانی نیز برای بازگشت تشویق شوند.
تسنیم: اخبار داخلی افغانستان حاکیست که «محمد اشرف‌غنی» سعی دارد تا در دو سال آینده و انجام اقداماتی پست ریاست اجرایی را حذف کند، از طرفی هم پارلمان افغانستان بودجه ریاست اجرایی را به تعویق انداخته، همچنین موضوع قوم‌گرایی بر سر زبان‌ها افتاده است، مورد دیگر این که حضور مجاهدین در دولت جدید کمرنگ است، آیا مشکلات اخیر در حکومت وحدت ملی افغانستان تبلیغات رسانهای و دسیسه‌های غرب برای ادامه حضور در افغانستان است یا واقعا موضوع اختلافات در حکومت مطرح است؟
حکومت وحدت ملی افغانستان، حکومتی مطلوب و دلخواه مردم افغانستان نبود زیرا در وضعیت اضطراری شکل گرفت که در نهایت دو طرف منازعات انتخاباتی در رأس حکومت قرار گرفتند.
این مسئله برای دو تیم انتخاباتی حیثیتی شده بود، گروهی می‌گفتند که اگر تیم «اصلاحات و همگرایی» پیروز نشود به منزله شکست تاریخی ماست، از آن‌طرف نیز تیم «تحول و تداوم» نیز پیروز خود را به منزله شروع تاریخی جدید می‌دانست.
در نهایت افغانستان یا باید بسوی جنگ، تباهی و تجزیه شدن حرکت می‌کرد و یا با این مسئله کنار می‌آمد.
به گفته «رمضان بشردوست» افغانستان دوقانون اساسی دارد، یکی که از سال 1381 تصویب شده یکی دیگر که در دو برگه در سفارت آمریکا نوشته شده و حکومت وحدت ملی نیز در یکی از این برگه‌های وجود دارد.
در واقع در زمان کوتاهی که وجود داشت و با نقاط ضعفی که در توافقنامه حکومت وحدت ملی دیده می‌شود، چاره دیگری جز پذیرش حکومت وحدت ملی افغانستان نیست.
از مشکلات عمده این حکومت این است که پس از گذشت چهار ماه هنوز هم نتوانسته کابینه خود را بصورت کامل معرفی کند و پس از آن اصلاحات در نظام انتخابات افغانستان بحث اساسی دیگر است.
اگر کمیسیون انتخابات افغانستان درست مدیریت نشود و اصلاحات آن صورت نگیرد و در صورتی که فعالیت‌های آن یک جانبه باشد، جهت‌گیری «لویه جرگه» نیز قابل حدس است، بر همین اساس اشرف غنی و عبدالله به این مسئله اهمیت می‌دهند اما تاکنون چگونگی حل این مسئله نیز به درستی مشخص نشده است.
موضوع دیگری هم که حائز اهمیت است مسئله اصلاحات قانون اساسی افغانستان می‌باشد. در توافقنامه دوبرگه‌ای که در سفارت آمریکا آمده است که تا دوسال آینده رئیس اجرایی و رئیس‌جمهور افغانستان مشروعیت خود را از یکدیگر می‌گیرند، اما نکته اساسی در این است که آیا دو طرف در ایجاد اصلاحات در قانون اساسی افغانستان توافق می‌کنند؟
در اصلاحات نظام افغانستان ریاست اجرایی تبدیل به نخست‌وزیری می‌شود به این معنی که نظام ریاستی به نظام نخست‌وزیری تبدیل خواهد شد، در هر صورت هر یک از جناحین به طرفداری از رویکرد سیاسی خود درگیر در این مسئله هستند. اختلافات میان دو جناح وجود دارد اما نحوه مدیریت آن مهم است و امیدواریم که به جاهای باریک نرسد.
فکر می‌کنم مسائل قومی این بار در آرا وزرای پیشنهادی تأثیرگذار نبوده است، زیرا آقای «سید حسین عالمی بلخی» با مذهب شیعه دوازده امامی، 134 رأی به دست آورده است.
در پارلمان افغانستان 147 شیعه حضور دارند و اگر آرای اعتماد براساس مذهب و قوم داده می‌شد، نباید عالمی بلخی 134 رأی به دست می‌آورد، از طرفی هم «فیروز الدین فیروز» که تاجیک است بالاترین آرا که 170 رأی بود را به عنوان وزیر وزارت بهداشت و درمان بدست آورد، همچنین از قوم ترکمن هم وزیر حج و اوقاف با 160 رأی توانست وزارت را احراز کند.
با اینکه عوامل قومی و مذهبی تأثیرگذار نبوده، اما عوامل سیاسی تأثیر خود را گذاشته است، به عنوان مثال «محمد محقق» و «کریم خلیلی» متهم بودند که با استفاده از قدرت و نفوذ افرادی را در بدنه دولت تزریق کنند، ولی رویکردها در افغانستان تغییر کرده است.
تسنیم: مدتی است که قطری‌ها، اماراتی‌ها و سعودی‌ها فعالیت‌های مذهبی خود را در افغانستان گسترش داده‌اند. در سال 2014 عربستان سعودی ساخت مدرسه‌ای بزرگ را در کابل کلید زد، مدتی قبل هم شاهد بودیم که قطری‌ها در ولایت فراه یک مدرسه با امکانات مدرن و بروز افتتاح کردند و گفته می‌شود در هرات مدارس دینی که جریان سلفی وهابی را ترویج می‌کند ایجاد شده، از طرف دیگر حضور قطری‌ها در قالب شکار باعث نگرانی مردم شده است، همچنین بحث‌هایی مثل گروهک‌های نقابدار و پرچم‌های سیاه عنوان شده، این مطالب تا چه میزان صحت دارد؟
پرچم‌های سیاه در واقع همان طالبان افغانستان هستند و کسی از جایی دیگر به این کشور نیامده است، در واقع طالبان برای بدست آوردن امکانات و موقعیت دست به چنین اقداماتی می‌زنند، از طرف دیگر این گروه متکی به خود نیستند و این پاکستان است که هرطور بخواهد از آنها استفاده می‌کند.
در مورد موضوع داعش هم باید گفت که آنها از جای دیگری نیامده‌اند بلکه افراد محلی هستند که پرچم خود را در بعضی مناطق عوض کرده‌اند.
خوبی که در افغانستان وجود دارد این است که اهل سنت این کشور حنفی هستند و با وهابیت رابطه خوبی ندارند به همین دلیل نقش وهابیت در آن کم است.
در مورد مرکز بزرگی که عربستان در افغانستان می‌خواهد بسازد، یادآور می‌شوم که مضامین درسی این مرکز زیر نظر نهادهای مسئول آموزشی افغانستان قرار خواهد گرفت و دولت کابل دخیل در سیستم آموزشی آن است.
دولت افغانستان وهابی نیست و به دنبال رشد و پرورش آن هم در این کشور نمی‌باشد، از طرفی هم عامه مردم با وهابیت موافق نیستند.
با اینکه مباحث آموزشی این نوع مدارس زیر نظر دولت افغانستان تدریس می‌شود اما بازهم خطرات خود را دارد.
تسنیم: وضعیت کنونی طالبان چگونه است، اخیرا آمریکا اعلام کرده که طالبان افغانستان تروریست نیستند بلکه مخالفان مسلح هستند و با طالبان پاکستان و القاعده تفاوت دارند؟ از سویی هم اشرف غنی در مواردی بحث مخالف سیاسی را پیش کشیده و یکی از نقاط اختلاف هم همین هست که تیم عبدالله و جمعیتی‌ها به هیچ وجه طالبان را قبول نخواهند کرد ولی شاید اشرف غنی به پشتوانه برخی مسائل بتواند با طالبان مذاکره کند. صحبت‌هایی هم از میانجی‌گری چین و امارات در روند مذاکرات صلح وجود دارد که طالبان همه را رد کرده‌اند. سرنوشت اینها چه خواهد شد؟ از طرف دیگر براساس گفته‌های اوباما در سال 2016 میلادی به دستور وی نیروهای آمریکایی از افغانستان خارج خواهند شد، البته اگر نظر اوباما توسط مجلس آمریکا تغییر نکند، این وضعیت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ایجاد صلح با طالبان افغانستان بسیار مشکل است، زیرا طالبان ساخته دست خود نیستند. بنابراین دو عامل را در این امر تأثیرگذار می‌دانم:
1 - تفکر و اندیشه ساخت طالبان برای ایجاد بحران توسط آمریکا و مدیریت بحران که در این باره «بی‌نظیر بوتو» نخست‌وزیر وقت پاکستان گفته بود که ما طالبان را با همکاری امارات، عربستان سعودی، انگلیس و با نظر واشنگتن ایجاد کردیم.
آمریکا به دنبال حضور در منطقه است و باید بهانه‌ای برای آن داشته باشد که گروه‌های تروریستی داعش، القاعده و امثال اینها همان بهانه واشنگتن است تا تحت عنوان مبارزه با تروریسم حضور خود را تثبیت کند.
2 - پاکستان در افغانستان هرگز آرامش نمی‌خواهد، اسلام‌آباد قصد دارد در افغانستان مستقلانه عمل کند بویژه در مورد رابطه افغانستان و هند، همچنین مسئله «خط دیورند» که در خاک پاکستان است.
افغانستان به هر اندازه که در منطقه قدرتمند شود، پاکستان آن را به ضرر خود می‌بیند زیرا اسلام‌آباد این کشور را نیمی از خاک خود می‌داند در نتیجه اگر این دو دیدگاه در مورد افغانستان تغییر نکند، جنگ افغانستان و اختلافات آن باقی خواهد ماند.
از طرف دیگر هم آمریکا به دنبال آسیب رساندن به ایران است که این موضوع بحث وسیعی می‌طلبد.
تسنیم: امکان اینکه طالبان بمانند وجود دارد؟
ممکن است طالبان افغانستان چهره خود را عوض کند و در آینده آنها را با این عنوان نبینیم، شاید به نام داعش، اما در هر صورت ناامنی به راحتی از افغانستان برچیده نمی‌شود و به سوی صلح نخواهد رفت.
در صورتی این امر تحقق می‌یابد که دیگر افغانستانی وجود نداشته باشد یا چیزی را که پاکستان می‌پسندد در این کشور رقم زده شود.
تسنیم: به نظر شما آمریکایی‌ها از افغانستان می‌روند؟
من بر این باور نیستم که آنها از افغانستان بروند، بلکه ماندگارند، اما از لحاظ جنگی شاید این امر به وقوع بپیوندد.
آمریکا بعنوان کشوری که در افغانستان امکانات زیادی صرف کرده و مراکز نظامی، فرودگاه‌ها، مراکز آموزشی و پایگاه‌های ارتش را تجهیز کرده است به آسانی افغانستان و منطقه را ترک نمیکند.
در حال حاضر چین، روسیه و وضعیت اوکراین از عوامل تأثیرگذار در منطقه هستند و همه چیز با هم مرتبط است، برهمین اساس بر این باور نیستیم که آمریکایی‌ها از افغانستان بروند.
انتهای پیام/.
