ایران از این نقطه تاریخی چگونه گذر کند

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، رضا حمزه‌ای استاد ایرانی دانشگاه ایالتی میسوری غربی آمریکا تحلیل خود را در خصوص استراتژی توافقهای هسته ای ایران و جهان صنعتی را در اختیار تسنیم قرار داده است. مشروح تحلیل حمزه ای را در ادامه می خوانید با این توضیح که وی طی سالهای 1990 تا 1991 رئیس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه ایالتی میسوری غربی بوده و طی سالهای حضورش در این دانشگاه 7 جایزه بهترین تدریس و تحقیق و نیز دو جایزه استاد برتر (در سالهای 2003 و 2004) را از آن خود کرده است.

ایران از این نقطه تاریخی چگونه باید حرکتی پیشرونده کند؟

بر خوانندگان پیشین مقالات من واضح است که این نویسنده طرفدار هیچگونه حزب و یا سازمان سیاسی چه در خارج و چه در ایران نیست و تنها طرفداریم از بشریت و آزادی شکوفایی خلقت خداوند هوش و خرد است. اگر سازمانهایی هستند که به همان نگرش نزدیکی دارند، طبیعتا و بدون سوگند وابستگی، احساس نزدیکی و دلگرمی متقابل و تلویحی باید موجود باشد. تنها سوگند ما انسانیت و رفاه مردم زحمتکش در کلیه طبقات، به ویژه طبقاتی است که مجال احقاق حقوق آنها در ید دولتمردان حاکم است.

جهان به اصطلاح مدرن امروزی در اضطراب و دغدغه متدوام به سرمی برد. انسان از انسانیت خود (و یا همنوع خود) در شک و تردید به سرمی برد. گروههای تروریستی با  شقاوت کامل به قتل عام مردم بیگناه بدون وقفه می پردازند. در این رهگذر خود را به خداوند و فرشتگان خدا نزدیکتر می پندارند. رکورد و سیر توحش و خشونت جنایتکاران داعش و القاعده از یک طرف و تجاوزات رژیم اسرائیل به مردم بیگناه فلسطین در کمال قلدری و زورگویی و در پوشش «قانون و تمدن» ظاهری و عوام فریبانه  از طرف دیگر موجبات اضطراب فزاینده انسان مدرن شده است. از علم و تکنولوژی که می باید سبب تکامل بشریت - رفاه انسان و وحدت ملتها شود در جهت ویرانگری و توحش عقبگرای جوامع بدوی سوء استفاده می شود. امروزه در بطن این جامعه «مدرن» - از مدارس، دانشگاهها ، فرودگاهها گرفته تا حتی پایگاههای نظامی و امنیتی و تقریبا کلیه مراکز پر جمعیت نه تنها هراسی ناسالم - بلکه ترور روانی مداوم حاکم است.

دولت ایران خوشبختانه بعد از سالهای متمادی از دست رفته، امروز به نتیجه ای کاملا عقلانی دست یافته و به نظر می رسد که مردم آن سرزمین کهنسال به تدریج خود را به آرامش نسبی و رفاهی که در حال شکل گیری تدریجی است نزدیکتر می بینند و بزرگترین سوالی که پاسخ نسبتا صحیح آن ایران را به بزرگ ترین جایزه و پاداش خواهد رسانید شاید آن باشد که از این نقطه تاریخی چگونه باید حرکتی پیشرونده کرد. این نویسنده هرگز ادعای دانش مکفی در ارائه صحیح ترین پاسخ را ندارد. لیکن وظیفه انسانی خود می دانم که تحلیلی محتاطانه متکی به همدردی و عشق عمیق خود به مردم در سطح وسیع ارائه دهم.

5 واقعیت جهانی و کلی ایران

 واقعیات جهانی و کلی ایران عزیز را زیربنای تحلیل چندماده ای خود که در سطور زیرین خلاصه می شود قرار می دهم.

1.    از مثلث افراطیون محافظه کاران آمریکا، رژیم جابرانه اسرائیل و تندروی های برخی گروه ها در ایران نباید غافل بود. به دنبال آن از تشبثات دولت ضد مردمی عربستان سعودی که 9 کشور دیگر منطقه را از جمله مصر، اردن، ایالات متحده عربی، قطر و کویت و غیره بسیج کرده و به شکست هرگونه توافق ملل غربی (به ویژه آمریکا) با ایران امیدوار و دست اندرکار خرابکاری است نیز باید آگاه و آماده بود.

2. فلسفه اوباما در یک چالش شطرنجی و درماندگی بغرنج در برقراری روابط پایدار و ایجاد ثبات در جهان و به ویژه خاورمیانه که در حال انفجار به سرمی برد خلاصه می شود. از یک طرف در کنار ایران در سوریه و عراق با وحوش داعش و القاعده در زد و خورد است. از طرفی دیگر در یمن بعد از شکست عبدالربه منصور الهادی که مورد حمایت آمریکا و عربستان سعودی بوده و است - به حمایت از عربستان در سرکوب ناموفق حوثی ها مشغول است.  عربستان سعودی براساس مقاله چهارصفحه ای که مجله تایم (به تاریخ 13 آوریل 2015 در صفحات 24 تا 27 ) بیشتر از نصف کل ارتش خود را که  شامل کمتر از 300 هزار نفر است، یعنی تقریبا 150 هزار سرباز و یکصد هواپیمای جت جنگنده را برای سرکوب کردن حوثی ها به یمن فرستاد که امیدی به هیچگونه پیروزی ندارد. این واقعیت خود نیز سبب شده که اوباما به هر دو کشور بزرگ منطقه پیشنهاد جدی مذاکرات رو در رو کند که  البته چنین مذاکراتی را ایران و عربستان در نظرداشته و به آن همت کرده اند که تا به حال به نتیجه ای نرسیده اند. براساس گزارش وال استریت ژونال(چاپ روز 13 آوریل 2015 ، صفحا ت A٢- وA ١- ( یکی از مقامات بالای عربستان سعودی تاکید کرده که آن کشور با ایران در جنگ نیست و در یمن بر ضد شورشیان حمله کرده است. از طرفی پاکستان خود را  از حیطه درگیریهای یمن کنار نگهداشته است علیرغم آنکه سالیان متمادی از متحدین عربستان بوده است.

اوباما خود را علاوه بر چالشهای مربوط به تأسیسات و تولیدات هسته ای ایران، در میان موجی رشد یابنده می بیند که جهان اسلام را با ازدیاد تضادهای مربوط به مذاهب شیعه و سنی به دو جناح رقابتی سیاسی-مذهبی تقسیم کرده اند که ایران در رهبری اول و عربستان سعودی سودای رهبری بخش ثانوی را در سردارد. در این میان اسرائیل و آمریکا خود را در جایگاه پشتیبانی از عربستان و 9 کشور کوچک و بزرگ زیر نفوذ آنها قرار داده اند. جهان غرب به این نتیجه رسیده است که ایران ، اسرائیل و عربستان را باید با احتیاط و بسیج حساب شده به کار گرفته و جهت کنترل اغتشاش رو به رشد وخارج از کنترل جهانی - از نفوذ آنها استفاده بهینه کند. نفوذ ایران در فلسطین، عراق، سوریه، لبنان ، یمن و نیز در پاکستان و تا اندازه ای در ترکیه از یکطرف و حمایت روسیه و چین از آن از طرف دیگر در محاسبات نیاز مبرم  به مذاکرات با ایران و به رسمیت شناختن تعادل نسبی آن کشور بسیار تعیین کننده است. لازم به توضیح است که دیدگاه دموکراتها در این زمینه با نگرش بیشتر جمهوریخواهان آمریکا و اسرائیل تفاوت دارد. عده قلیلی در جمهوریخواهان آمریکا نیز با نگرش استراتژیک کلی دولت اوباما توافق تلویحی دارند.

برخی گروه ها در ایران در ادامه تحریم اقتصادی، منافع فشرده و گسترده قشری خود را می بینند که به طور خلاصه در امتیازات انحصاری تجاری، نرخ ارز و نرخ بهره و.. و ادامه انحصاراتشان قابل توجیه است. آیا چنین انگیزه های قشری در بلند مدت به صلاح اقتصاد ایران و یا جمهوری اسلامی است ؟ صدالبته خیر.

 3.آیا در فاصله باقیمانده (تقریبا) ده هفته ای که به مذاکرات نسبتا نهایی  اواخر ماه ژوئن باقیمانده است دولت ایران چه باید بکند؟

برای حفظ موفقیتهای موقتی و مرحله ای با دولت اوباما و 5 کشور دیگر، باید به هر تمهید صحیح و مبتکرانه  که به صلاح بلندمدت مردم ایران است متوسل شوند. در ضمن برای حفظ حاکمیت نسبی ایران در منطقه که هرلحظه آن را ممکن است به اسرائیل و یا دست نشاندگان آن کشور ببازند- باید بیشترین تدابیر و اقدامات حساب شده خود را اعمال کنند. از سلاح منطق و آمار و ارقام افشاگرانه باید حداکثر استفاده شود. در گسترش آزادیهای درونی ایران. چه در تجارت، اقتصاد و سیاست و آزادیهای شهروندی اهتمام کامل و اساسی باید اعمال گردد.

یکی از احمقانه ترین برخوردهای طولانی مدت دولت آمریکا در میانجیگری به اصطلاح «بیطرفانه» خود و حل و فصل کردن مسائل اسرائیل و اعراب (به ویژه فلسطین) آن است که پیوسته با اعلام آنکه اتحاد خدشه نا پذیرو دوستی بلا شرط اسرائیل و امریکا مقدم بر هر موضوع دیگری است - قدم به پیش گذاشته و انتظار باور احمقانه تر ملتهای منطقه را در بیطرفی و تکافوی «منصفانه» خود در سر می پروراند! اگر تمام قضات امریکا به همانگونه بیطرف و منصف بودند - در جامعه آمریکا هیچگونه تعادل مدنی-سیاسی-تجاری و حقوقی موجود نبود. از این جهت است که این نویسنده بارها در مقالا ت خود در رسانه ها و کنفرانسهای بین المللی ودر امریکا - اینگونه سیاستهای اساسا ضد بشری را در کنار سیاستهای خارجی متعد د غلط دیگر امریکا - تا اندازه ای مسبب خشونتها و ظهور موفقیتهای بسیجی تروریست ها دانسته است.

دولت ایران می باید اولین نتایج مورد انتظار ناشی از بهتر شدن نسبی تجاری و بانکی را صرف بهبود زندگی مردم کرده و پایه های استواری را برای بهبود و بهسازی زیر بنایی و ساختاری اقتصاد مملکت شفته ریزی کند.  درآمد نفت و گاز ایران در سال مالی ٢� ١٤- ٢� ١٣ به نصف مبالغ کسب شده در سال ٢� ١٢ رسیده. در حالی که براساس گزارش سازمان اطلاعات انرژی آمریکا، ایران دومین ذخایر گاز جهان و چهارمین ذخایر نفت خام را صاحب است. تعقل سیاسی- اقتصادی لازم به ما دیکته میکند که ایران نباید هرگز میز مذاکره را ترک کند.

4. آمریکا و جهان غرب نیز ناچارند که با ایران به معاهدات پایدار استراتژیک اقدام کرده و وسایل تداوم و پایداری بلند مدت آن را با اهتمام جدی فراهم کنند. براساس مقاله جو کلاین در مجله تایم امریکا (به تاریخ ١٣ آوریل ٢� ١٥- صفحه ٢٢)  تحت عنوان چرا آمریکا نمی تواند میز مذاکره با ایران را ترک کند، تأ کید می کند که ایران با عراق و سوریه تفاوت فاحش دارد. ایران دارای یک محلیت و موجودیت واقعی است که از سه طرف دارای مرزهای طبیعی است و صاحب چهارهزارسال تاریخ و فرهنگی برازنده است. ایران کشوری است پارسی و نه عرب. شهروندان ایران از پیچید گی و تحصیلات قوی برخوردارند که دولتهای استبدادی و غیردموکراتیک را دوست ندارند. چنانچه اگر پایگاههای اتمی آن را بمباران کنیم با غرور ملی شان به سرعت به تولید سلاحهای اتمی برای راندن مهاجمان خواهند پرداخت. جوکلاین شدیدا عقیده ابراز شده جان بلتن که سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل است را رد کرد. بلتن اظهار کرده بود که ما میباید تأسیسات اتمی ایران را بمباران کرده و کار را تمام کنیم. همچنین موقعیت سیاسی و هژمونی نسبی ایران در منطقه - همانطور که ذکر کردم - از عوامل عمده دیگر در اضطراری بودن ادامه مذاکرات و به توافق رسیدن با ایران میباشد. مجله اکونومیست لندن در آخرین شماره خود (11 آوریل 2015) در مقاله ای تحت عنوان هنوز زود است که جشنی گرفته شود - می نویسد که گروه هایی در ایران و آمریکا معتقدند که چالش بازرسی تأسیسات اتمی ایران خود یکی از دلایل اصلی بد بینی به موفقیت مذاکرات جاری است که قرار است در آخر ماه ژوئن به توافق نهایی برسند. هرچند در همان مقاله از خوشببینی های فرانسه (وزیر امور خارجه) و منتقدین و مخالفین سرسخت دیگر در آمریکا و کشورهای دیگر نیز ذکر می شود.

5.آمار و ارقام و نمودارهای زیرین حاکی از آن است که به دلیل حجم بالای تبلیغات منفی رسانه های غربی علیه ایران، دولت ایران راه پر تکاوش و پر چالشی را در ایجاد نگرش مثبت تر نسبت به ایران در جامعه فراسوی خود دارد. راهی که در شرف پیمودن آن هستیم با ذکاوت کامل می تواند به نجات اقتصادی ایران کمک کرده و در بلند مدت جایگاه ممتازی را در احقاق حقوق ملی مردم ایران با درایت کامل افتتاح کند. 

١� کشوری که بالا ترین رتبه نظر مثبت را به ایران دارند

دیدگاه مثبت نسبت به ایران در مصر و اردن در حال تنزل است

نفوذ ایران را لبنانی ها احساس می کنند

کمتر کشورهای دیگری نسبت به ایران مثبت  فکر می کنند

نسبت به سال ٢� ١١ ملتهای خیلی بیشتری ایران را به

 عنوان بزرگترین خطر می پندارند

انتهای پیام/