کالای قاچاق را تا داخل مغازه دنبال کنید

در همین راستا مقام معظم رهبری در سخنرانی ابتدای سال خود مبارزه با قاچاق را از جمله کارهای اساسی در جهت تقویت تولید داخلی خواندند و همچنین در سخنرانی روز کارگر در مورد لزوم مبارزه با قاچاق فرمودند:« مسئله‌ی مبارزه‌ی با قاچاق را این‌همه ما تأکید کردیم؛ دولت‌های مختلف از سال‌ها پیش همین‌طور مرتّب آمده‌اند رفته‌اند؛ خب، این کار یک کاری است که باید تحقّق پیدا کند و این هم ممکن است؛ نگویند نمیشود، کاملاً میشود؛ جلوی قاچاق را به‌طور قاطع بگیرند. بنده یک وقتی گفتم فقط سرِ مرز دنبال قاچاق نروید؛ میلیاردها دلار امروز در داخل کشور - که حالا من چون رقم دقیقش را مختلف میگویند، نمیتوانم معیّن بکنم که چقدر؛ امّا رقم‌های گزافی گفته میشود - دارد صرف جنس قاچاق میشود. قاچاق را از لب مرز و از پیش از مرز تا داخل مغازه دنبال کنید.»
با اینحال در سال‌های پایانی دولت دهم بود که بالاخره پس از سال‌ها صحبت از لزوم مبارزه با قاچاق، طرحی عملیاتی به نام «شبنم» به منظور کنترل کالاهای قاچاق به اجرا درآمد. طرحی که فارغ از کاستی‌های موجود در اجرای آن تنها تلاش سازمان یافته دولت جمهوری اسلامی ایران برای مبارزه با قاچاق کالا از طریق شفافیت اطلاعات بود. اما با روی کار آمدن دولت یازدهم اجرای این طرح متوقف شد و اکنون بیش از یک سال و نیم از تعطیلی طرح شبنم توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گذرد. این وزارت خانه در زمان توقف این طرح، اعلام کرد که به زودی طرحی جایگزین به منظور کنترل کالاهای قاچاق ارائه خواهد کرد، اما با گذشت یک سال و نیم از آن زمان هنوز خبری از طرح جایگزین وزارت صنعت نیست.
در طول یک سال و نیم گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت که متولی امر تجارت کشور و به طور خاص مبارزه با قاچاق است نه تنها در زمینه جلوگیری اصولی از قاچاق غیرقانونی کالا به کشور اقدام مناسبی انجام نداده است، بلکه آنچه در مصاحبه‌های مسئولین این وزارت خانه به عنوان راهکار کاهش قاچاق مطرح می‌شود صرفا کاهش تعرفه‌های گمرکی است که خلاف منطق و همچنین برخلاف نظر رهبر معظم انقلاب است.
راه حل مبارزه با قاچاق کالا شناسایی کالاهای قاچاق در مبادی فروش است و برای رسیدن به این هدف ضروری است رهگیری کالاهای وارداتی در کشور در کل بازه‌ی ورود از گمرک تا انبار داری و خرده فروشی در دستور کار قرار بگیرد. در طرح شبنم به این نکته مهم توجه شده بود و در آن جلوگیری از فروش کالاهای قاچاق در سطح خرده فروشی هدف قرار گرفته بود. همچنین در صورت اتصال پایگاه داده چنین طرحی با پورتال ارزی کشور، بستر لازم برای رصد نحوه تأمین ارز کالاهای وارداتی فراهم شده و در نتیجه ساختار تأمین ارز کالاهای وارداتی نیز شفاف می‌شود.
در کنار بسترسازی‌های لازم برای جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق از مرزهای کشور، ضروری است هرچه سریعتر طرحی مشابه طرح شبنم و با تقویت نقاط ضعف آن به منظور رهگیری کالاهای وارداتی از لحظه ورود به کشور تصویب و اجرا شود و همانطور که مقام معظم رهبری اشاره داشته‌اند، کالای قاچاق تا داخل مغازه دنبال شود، تا در سال جاری اقدامی مؤثر در جهت مبارزه با قاچاق کالا به کشور باشد.

* میرهادی رهگشای، کارشناس ارشد اقتصاد

انتهای پیام/