لغو تحریم‌ها به نظر آژانس موکول شده و آژانس ظاهراً قرار نیست قانع شود
خبرگزاری تسنیم: رئیس سابق سازمان انرژی اتمی گفت: در حد ۸ تا ۱۰هزار مگاواتی که مسئول تولید برق کشور گفته در همان حد باید در صنعت هسته‌ای فعالیت کنیم و تمام زیر ساخت‌های مرتبطه با این صنعت را داشته باشیم. حتی باید پلوتونیوم نیز داشته باشیم.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، موضوع هسته‌ای علاوه بر اهمیت مباحث فنی از منظر راهبردی و استراتژیک به یکی از اصلی‌ترین مسائل کشور طی 10-12 سال گذشته تبدیل شده و چگونگی مدیریت این موضوع و آنچه در توافق نهایی احتمالی در سه ماه آینده خواهد گذشت، می‌تواند بر بسیاری از مؤلفه‌های قدرت ملی و امنیت ملی در ایران تأثیرگذار باشد.
به‌منظور بررسی ابعاد مختلف فنی و به‌ویژه راهبردی موضوع هسته‌ای، خبرگزاری تسنیم با دعوت از آقایان فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و مهدی محمدی کارشناس مسائل راهبردی هسته‌ای به واکاوی زوایایی پرداخته است که به نظر می‌رسد برای درک بهتر از "آنچه درباره تأسیسات هسته‌ای و فضای سیاسی کشور در این باره تاکنون گذشته و آنچه در مسیر پیش‌ِرو باید بدان توجه ویژه‌ای داشت" از اهمیت بالایی برخوردار است.
دو کارشناس شناخته شده این حوزه، در این میزگرد که بیش از 2 و نیم ساعت به طول انجامید نکات مهمی را در حوزه تخصصی خود مطرح کردند و گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم بنا دارد با توجه به اولاً اهمیت موضوعات مطرح شده و ثانیاً مطول بودن آنها، این میزگرد را به‌صورت موضوعی و مجزا در چند بخش مختلف به خوانندگان خود تقدیم کند. آنچه در ادامه می‌آید بخش سوم از مطالب مطرح شده توسط آقای فریدون عباسی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی است.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در مورد دلیل انجام غنی‌سازی 20 درصدی در ایران گفت: مردم باید بدانند که امریکا و غرب اجازه این غنی‌سازی را به ایران ندادند، نه سوخت راکتور تهران را دادند و نه اجازه دادند کشوری که این سوخت را دارد به ما بدهد. خوب، ما باید چه کار می‌کردیم؟ مگر الان وزارت بهداشت در حوزه سلامت تبلیغ نمی‌کند؟ یکی از داروهای مورد نیاز مردم، رادیو دارو است که حدود 90 درصد استفاده رادیوداروها در حوزه تشخیص بیماری است. به اشتباه در این سال‌ها گفته شد که ما برای درمان سرطان، ممکن است 800هزار تا یک میلیون نفر به رادیو دارو نیاز داشته باشند، اما 90 درصد کاربرد رادیو دارو تشخیصی است و 10 درصد آن درمانی هستند. برای تشخیص و پیشگیری از سرطان ما نیاز به داروهای رادیو اکتیوی داشتیم که باید در راکتور و یا شتاب دهنده تولید شود. باید نیاز سنجی و امکان سنجی می‌شد که این داروها در کدام راکتور یا شتاب دهنده تولید شود. بدون برنامه راکتور نسازیم و شتاب دهنده نخریم باید با دقت عمل کنیم.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه امروزه این دانش در اختیار جوان‌ها و متخصصان ما وجود دارد و به این دلیل که آنها سوخت 20 درصد را به ما ندادند، ما غنی سازی 20 درصد کردیم، اظهار داشت: تیم مذاکره کننده فعلی به مصاحبه من با تلویزیون جام‌جم دقت کنند. بنده به عنوان یک مسئول در کشور در این مصاحبه گفتم که ما نمی‌خواهیم الی‌الابد 20 درصد غنی‌سازی کنیم، به دلیل اینکه نهادهای بین‌المللی مرتبط ممانعت کردند و این سوخت را در اختیار ما قرار ندادند، ما این سوخت را تولید کردیم. فرآیندی فنی-مهندسی در تولید سوخت و غنی‌سازی و تبدیل آن به "U38" است و بعد عملیات مکانیکی و متالوژیکی باید انجام شود تا این محصول به صفحه سوخت تبدیل شود. این فرآیند تولید یک افتخاری برای مردم ایران است که با تمام تحریم‌ها توانستند این کار را به همت متخصصان جوانشان و مشاوره بزرگترها انجام دهند.
وی افزود: اگر روحیه انقلابی و بسیجی نبود، اگر گفتمان انقلاب حاکم نبود، محال بود ما موفق به تولید سوخت تهران بشویم. با اندیشه لیبرال دموکراسی غرب، تکنوکراتی و مرعوبین غرب محال بود که ما در بحث‌های فنی-مهندسی در حوزه انرژی هسته‌ای پیشرفت کنیم. جوان‌های ایران در این حوزه که واقعا هم جوان بودند، البته مشاورین و متخصصین مسن‌تر نیز کمک بسزایی در پیشبرد این تکنولوژی داشتند ولی خط شکن همان جوان‌هایی بودند که روحیه بسیجی داشتند.
عباسی با اشاره فضای معنوی و عبادی کارمندان نیروگاه‌های هسته‌ای اظهار داشت: بنده وقتی به سایت‌های اصلی به‌خصوص در شهرستان‌ها می‌رفتم، روح ایمان را در این جوانان می‌دیدم. مساجد در هنگام نماز جماعت مملو از جوانان بود. شور و هیجانی که این جوانان در نیمه شب داشتند، من را به یاد جوانان حاضر در جبهه‌ها را می‌اندازد. واقعا جوانان مؤمن و متخصص ما در فناوری هسته‌ای از جنس همان جوانان رزمنده هستند. مردم ایران نیز اگر تهدید شود از کشورشان دفاع می‌کنند.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی افزود: هنگامی که دولت عوض شد، ما منتظر بودیم که یک انتخابات آرام داشته باشیم و مذاکرات را از موضع قدرت بیشتری ادامه دهیم. موضوع فنی-مهندسی و فناوری ما پشتیبان تیم مذاکره کننده بود، به این معنی که از نظر فنی آنها تجهیزاتی تولید می‌کردند و کاری می‌کردند که تیم مذاکره کننده از موضع قدرت مذاکره کند و دیگر کسی حق نداشت به ما بگوید به چه دلیل درصدد رسیدن به فناوری هسته‌ای هستید.
وی با تأکید بر اینکه ما نه اهل افراط هستیم و نه اهل تفریط. نه زیاد می‌خواهیم و نه می‌خواهیم این فناوری را تعطیل کنیم، تصریح کرد: به همان اندازه که کارشناسان گفته‌اند. در حد 8 تا 10هزار مگاواتی که مسئول تولید برق کشور گفته در همان حد باید در صنعت هسته‌ای فعالیت کنیم و تمام زیر ساخت‌های مرتبطه با این صنعت را داشته باشیم. حتی باید پلوتونیوم نیز داشته باشیم.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی خاطر نشان کرد: آنها بی‌خود می‌گویند که راکتور اراک، راکتور تولید پلوتونیوم است. آن راکتور و همه راکتورها باید پلوتونیوم تولید کنند، زیرا پلوتینیوم سوخت راکتورهای آینده است. ما انگار تا نوک دماغ خود را بیشتر نمی‌بینیم. ما مسئول تامین انرژی نسل‌های آینده نیز هستیم، مگر پلوتونیوم فقط در سلاح استفاده می‌شود؟ اورانیوم مگر فقط در سلاح استفاده می‌شود؟ خیر، پلوتونیوم یکی از اساسی‌ترین سوخت‌های آینده است، وقتی اورانیوم 235 تمام می‌شود تازه راکتورهای پلوتونیومی شروع به کار می‌کنند و امروزه ساخت این راکتورها و تحقیقات روی آن ادامه دارد.
عباسی با تأکید بر اینکه اورانیوم حتما روزی تمام می‌شود چراکه منابع دنیا محدود است، اظهار داشت: مثل منابع ما که محدود است منابع کشورهای دیگر هم محدود است ولی پلوتونیوم یک ماده مصنوعی است یعنی در راکتورهای هسته‌ای تولید می‌شود و در طبیعت نیست.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سئوال خبرنگار تسنیم مبنی بر اینکه بازطراحی که آقای صالحی می‌گوید در چه رابطه‌ای است؟ گفت: آن موضوع یک بحث دیگری است. متأسفانه این بحث طراحی برای من خیلی مسأله است. ما دنبال چه موضوعی بودیم که امروز می‌خواهیم بازطراحی کنیم؟ ما تحقیق و توسعه را نباید به هیچ وجه متوقف کنیم. ما باید به سانتریفیوژ، پلوتونیوم، اورانیوم و هر چیزی که به صنعت هسته‌ای و گرفتن انرژی در آینده ارتباط دارد، بپردازیم. آیا در دولت قبلی فکر نشده بود که ما باید بالاخره سانتریفیوژهای خود را محدود کنیم؟ بله؛ فکر شده بود. یک مغز متفکر آنجا حاکم بود، مرکزیت فکری حاکم بود و می‌دانست که نیاز ما به غنی‌سازی 3.5 درصد یا 20 درصد چقدر است. ما نیاز بی‌نهایت که نداشتیم. ازدیاد سانتریفیوژ‌ها در دولت دهم به‌خصوص در دوره‌ای که بنده مدیر سازمان انرژی اتمی بودم برای جلوگیری از آن تهاجمی بود که به نابودی سانتریفیوژهای ما منجر می‌شد.
"تهاجمی گسترده که ما را از طریق خرابکاری صنعتی، ارسال مواد معیوب و مواد منفجره در تجهیزات، ارسال خرابکاری‌های انسانی مورد هدف قرار می‌داد. عامل مهم دیگری که با جدیت دنبال می‌کردند حملات سایبری بود. یعنی با کار گذاشتن قطعات خاصی برای شناسایی کارخانه تاسیسات که قبلا برنامه‌ریزی شده بود، تجهیزات ما را مرتب مورد هدف قرار می‌دادند و در یک لحظه ممکن بود تمام سانتریفیوژهایمان را از دست بدهیم. با این وجود، همچون دفاع مقدس، قهرمانانه از این غنی‌سازی دفاع شد. زیرا این یک موضوع اساسی در تولید هسته‌ای در آینده است، اگر غنی‌سازی نداشته باشیم حتی تنظیم بازار را نمی‌توانیم انجام دهیم."
عباسی با تأکید بر اینکه حتما باید انبار ذخیره‌‌ای از مواد غنی شده داشته باشیم که در مواقع خاصی که نمی‌توانیم از خارج این سوخت را تهیه کنیم و قیمت‌ها دچار نوسان می‌شود بتوانیم بازار را تنظیم کنیم، اظهار داشت: اورانیوم غنی شده ذخیره استراتژیک ماست و نباید از بین برود، ولی ما بر اساس نیازمان می‌خواستیم تولید کنیم زیرا تولید بیش از حد آن صرفه اقتصادی نداشت و نگه داری مقدار اضافی نیز برای کشور هزینه دارد.
"این متخصص‌ها را در چه زمینه‌ای باید مورد استفاده قرار می‌دادیم؟ به این نتیجه رسیدیم که آنها را پشتوانه بخش‌هایی از عقب افتادگی کشور در زمینه گداخت هسته‌ای، فناوری پیشرفته و ساخت راکتورهای نسل جدید کنیم. این برنامه‌ریزی هوشمندانه‌ای بود که صورت گرفت. در اواخر دولت دهم پیش بینی شد و یک معاونتی به نام فناوری پیشرفته در سازمان انرژی اتمی برای این موضوع خاص ایجاد شد. بهتر است که از تیم مذاکره پرسیده شود که چه جریانی معاونت را تضعیف می کند؟"
وی در خصوص ایجاد معاونت کاربرد پرتوها در سازمان انرژی اتمی گفت: یک معاونت دیگر در اواخر دولت دهم به نام "معاونت کاربرد پرتوها" در سازمان انرژی اتمی ایجاد شد که کاربرد پرتوها در زندگی مردم یعنی در کشاورزی، صنعت و پزشکی گستره‌‌ای از کاربرد در زندگی مردم است. چرخش سرمایه فناوری هسته‌ای در دنیا بیشتر در بخش کاربرد پرتوها در زندگی مردم است تا بخش تولید برق. در این قسمت سرمایه بیشتری جابه‌جا می‌شود و بیشترین استفاده از فناوری هسته‌ای در این نقطه است. این مسئله به فکر افرادی همانند شهید شهریاری رسید. این شهید بانی رشته "کاربرد پرتوها" در کشور است. من نمی‌گویم ایشان بانی همه چیز در فناوری هسته‌ای است، ولی شهید شهریاری بانی ایجاد مقطع فوق لیسانس و دکترای رشته "کاربرد پرتوها در زندگی مردم" بوده است.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی خاطر نشان کرد: وظیفه بنده بود که ایده شهید شهریاری که در حیاتش محقق نشد را تبدیل به علم کنم و یک معاونت هم‌وزن معاونت نیروگاه یا معاونت چرخه سوخت در رابطه با ایده شهید شهریاری در سازمان ایجاد کنم که کاربرد پرتوها را مدیریت و ساماندهی کند. اینجا نیز این پرسش ایجاد می‌شود که این دوستان حاضر در مذاکرات چرا اجازه دادند معاونت "کاربرد پرتوها" که اساس کار ما با آژانس در حوزه سازمان انرژی اتمی ایران است، تضعیف شود؟ اگر از آنها این سؤال را بپرسید می گویند خیر؛ اما من می‌گویم این شیر یال و کوپالش کم شده است. البته این موضوع به این معنا نیست که هیچ کاری صورت نمی‌گیرد، اما آن جامعیتی که در قبل وجود داشت تا یک جهش بزرگ در حوزه "کاربرد پرتوها" صورت گیرد از بین رفته است.
وی در مورد گزارش مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از توافق ژنو گفت: آقای آمانو یک گزارش دیگر با عنوان "GOV/2014/10" به شورای حکام می‌دهد که در این گزارش ذکر می‌کند هر چه ما در گزارش 2011 گفتیم، این اطلاعات جدیدی در سه سال گذشته دست پیدا کردیم، آن گزارش قبلی را بیشتر اثبات و تأیید می‌کند. پس یعنی ما سر ابعاد احتمالی نظامی است که با آژانس بحث داریم و آژانس به این نتیجه رسیده که ما نه تنها متهم هستیم، بلکه مجرم هستیم.
عباسی اضافه کرد: حالا در لوزان چه اتفاقی می‌افتد؟ ما می‌آییم همه لغو تحریم‌ها یا تعلیق تحریم‌های ثانویه آمریکا، آن هم تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای را به همزمانی با گزارش آژانس در مورد مسائل کلیدی که با ما دارد, منوط می‌کنیم؛ خب آژانس چه مسئله کلیدی با ما جز ابعاد نظامی احتمالی دارد؟ خیلی زیرکانه این موضوع به مردم گفته نمی‌شود که آژانس ما را مجرم دانسته و وقتی ما را مجرم دانسته مثل قصاص قبل از جنایت است. من توضیح دادم که چه اتفاقاتی قبل از سال 84 افتاده و آژانس برای ما توسط سرویس‌های خارجی پرونده‌سازی کرده است، حالا ما در مذاکرات این‌ها را اصلاً نادیده می‌گیریم و داور و تأییدکننده را کسی می‌گذاریم که زودتر حکمش را صادر کرده است، به نظر من تیم مذاکره‌کننده حتما باید این موضوع را توضیح دهد.
وی ادامه داد الان که می گویند دیگر چیز محرمانه‌ای وجود ندارد، پس بیایند بگویند که آژانس وقتی ما را متهم که هیچ، مجرم معرفی می‌کند، می‌خواهد چه شفاف‌سازی کند؟! بحث خروج از NPT یک مسئله مهم است، نه خروج بلکه انحراف از NPT، یعنی اگر کشوری از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای تخطی کرده باشد، حالت بایکوتی و تحریمی برای او انجام می‌دهند و باید کل تاسیسات هسته‌ای خود را جمع کند، زیرا انحراف داشته است.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با تأکید بر اینکه آقای ظریف باید از مذاکرات پشت پرده بگوید که آیا راجع به این‌ها صحبت کرده‌اند؟ زیرا روح توافق ژنو روح سلاح است، اظهار داشت: سلاح دو بُعد دارد؛ یکی مواد است، یعنی پلوتونیوم و اورانیوم غنی شده که تولید آنها الان در کشور ما یا تعطیل شده و یا حد آن به شدت پایین آمده است. از طرفی بُعد دوم آن فناوری است، فناوری موضوعی است که آژانس الان با حوزه سازمان انرژی اتمی ما مذاکره می‌کند و تا حالا در گزارشاتی که آقای آمانو بعد از یک سال‌و‌نیم به آژانس داده، گفته من از پاسخ‌های ایران قانع نشدم؛ یعنی ایران پاسخ داده ولی قانع نشده است.
وی افزود: مثل دوره‌ای که ما پاسخ می‌دادیم و قانع نشد، در این سه سال و نیم هم قانع نشده است، پس دوستان راستش را بگویند که ما را به کجا خواهند برد؟ ما نمی‌گوییم شگردهای خود را بگویند، بلکه می‌گوییم پشت پرده چه بوده که شتاب‌زده پذیرفتید اصفهان، اراک، نطنز و فردو را تعطیل کنید و بعد آن چه چیز دیگری را می‌خواهید بدهید؟ شما که همه چیز را داده‌اید پس برای چه چیزی می‌خواهید چانه‌زنی کنید؟!
"از این طرف عزیزان ما پاسخ می‌دهند و واقعا می‌خواهند از حقوق کشور دفاع کنند ولی می‌گویند فلان مقاله و آزمایش برای چه انجام شده است؟ می‌گویند قانع نمی‌شوم. قرار نیست قانع شود یا می‌خواهد قانع نشود؟ آیا اراده سیاسی 1+5 به‌خصوص آمریکا و چند کشور اروپایی بر این است که آژانس قانع شود؟ یعنی آژانس بدون فشار بررسی کند یا با فشار؟ این را صریحاً باید در برگه اقدامی که می‌خواهند بدهند یا FACT SHEET ایرانی بگویند و واقعا نظر دهند که با این آژانس چه خواهند کرد؟ این خیلی بحث مهمی است، همه چیز به نظر آژانس موکول شده و آژانس عملاً نظر منفی دارد."
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: حتی در مذاکرات حضوری هم نظر منفی خود را به شخص بنده اعلام کردند، ولی من از آنها خواستم اخلاق حرفه‌ای را رعایت کنند، من در صحبت حضوری صریحا ذکر کردم و گفتم که ما نمی‌خواهیم شما به نفع ما کاری کنید. شما همان اخلاق حرفه‌ای را رعایت کنید و اگر ما مقصریم اثبات کنید و اگر نیستیم بگویید مقصر نیستیم و تحت فشار غربی‌ها در این زمینه نباشید.
انتهای پیام/
