اسرائیل و عربستان بیش از هر زمانی به هم نزدیک شدهاند/ تلاش مشترک برای مقابله با ایران
خبرگزاری تسنیم: مرکز مطالعات امنیت داخلی اسرائیل در تازه‌ترین پژوهش خود به نزدیکی بین ریاض و تل‌آویو با هدف آنچه جلوگیری ایران از تبدیل شدن به قدرت بزرگ جهانی خوانده، اشاره کرد.
به‌گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، مرکز مطالعات امنیت داخلی اسرائیل اعلام کرد: منافع مشترکی بین ریاض و تل‌آویو برای جلوگیری از تبدیل شدن تهران به قدرت هسته‌ای وجود دارد، از این رو هم ریاض و هم تل‌آویو تمام تلاش خود را برای جلوگیری از تبدیل شدن ایران به یک قدرت بزرگ جهانی به کار می‌گیرند، به همین دلیل هم اکنون اسرائیل و عربستان سعودی بیش از هر زمان دیگری به هم نزدیک شدهاند اما به‌هرحال روابط بین ریاض و تل‌آویو سرّی باقی خواهد ماند.
مرکز مطالعات امنیت داخلی اسرائیل وابسته به دانشگاه تل‌آویو، درباره روابط سرّی بین اسرائیل و عربستان سعودی بررسی‌هایی را انجام داده است که در این بررسی‌ها و مطالعات چنین آمده است: با توجه به نبود روابط دیپلماتیک معمولی بین اسرائیل و عربستان سعودی، اما وجود منافع مشترک بین تل‌آویو و ریاض، از جمله منافع مشترک‌شان درباره جلوگیری از رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای و تلاش ریاض و تل‌آویو برای ممانعت از تبدیل شدن جمهوری اسلامی ایران به یک قدرت بزرگ جهانی در منطقه باعث شده است تا در مدت اخیر نزدیکی بزرگی بین اسرائیل و عربستان سعودی به وجود آید.
در این پژوهش همچنین آمده است: اگرچه مقامات سعودی برای عادی سازی روابط خود با اسرائیل حصول پیشرفت در مذاکرات بین تشکیلات خودگردان فلسطین و اسرائیل را به‌عنوان پیش‌شرط قرار داده‌اند، اما هم اکنون فرق بزرگی در قطع بودن کامل روابط بین ریاض و تل‌آویو به وجود آمده که دیگر نمی‌توان گفت بین عربستان سعودی و اسرائیل رابطه‌ای وجود ندارد، از این رو شرایط کنونی به نحوی است که به تل‌آویو و ریاض اجازه می‌دهد به‌دور از نگاه دیگران روابط و همکاری‌های مشترک سیاسی با هم داشته باشند.
در این گزارش همچنین آمده است: طرح سازش عربستان سعودی که بعدها به نام طرح عربی سازش معروف شده است، در واقع بعد از حوادث تروریستی یازدهم سپتامبر سال 2001 مطرح شد و هدف واقعی از طرح سازش سعودی بهبود چهره مقامات سعودی بعد از آن حوادث بوده است، البته تا پیش از آن، عربستان سعودی با تمام پیشنهادهای آمریکایی برای نزدیکی با آمریکا مخالفت کرده بود، همین رویه را کشور سلطان‌نشین عمان و دولت قطر هم در پیش گرفته بودند، البته بعد از طرح پیشنهاد سازش ریاض، عربستان سعودی اعلام کرده بود، به هیچ عنوان گام مثبتی در جهت نزدیکی به تل‌آویو بر نخواهد داشت، مگر آن که در مذاکرات بین تل‌آویو و رام‌الله یک تحول جدی صورت گیرد.
همین مرکز در ادامه این تحقیقات افزود، اسناد و مدارکی که در این راستا از سوی ویکی‌لیکس منتشر شده، به تمام آن دسته از افرادی که چشم بینا دارند، تأکید می‌کند، ریاض و تل‌آویو با هم مذاکرات سری انجام داده‌اند و درباره پرونده مربوط به جمهوری اسلامی ایران با هم دیدارها و گفت‌وگوهایی را انجام داده‌اند.
مرکز مطالعات امنیت داخلی اسرائیل در این پژوهش جدید خود فاش کرده است: اسناد به دست آمده حکایت از این دارد که بسیاری از شرکت‌های اسرائیلی هم اکنون به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در مسائل امنیتی مشورت‌هایی را ارائه می‌دهند، حتی این شرکت‌های امنیتی اسرائیلی در حال آموزش نیروهای ویژه این کشورها هستند و سیستم‌های بسیار پیشرفته فن‌آوری به آنها داده‌اند، این امر سوای دیدارهای سری و مستمر با مقامات عالی‌رتبه در این کشورها است.
همچنین در این مطالعه جدید فاش شد: اسرائیل در سیاست صدور سلاح خود به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس نرمش بسیاری به عمل آورده است، حتی تل‌آویو تصمیم گرفته است از این پس با تلاش‌های آمریکا برای فروش سلاح به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس دیگر مخالفتی از خود نشان ندهد.
براساس این گزارش مرکز مطالعات امنیت داخلی اسرائیل همچنین فاش شد: تل‌آویو اخیراً به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس پیام مشترکی داده و این پیام به این مضمون است: "بیایید از این پس به‌جای تهدید یکدیگر با هم همکاری نماییم". علاوه بر این اسرائیل تصمیم گرفته است از این پس ممنوعیت فروش سلاح خود را به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس رفع کند.
همچنین در این گزارش آمده است، اسرائیل به این شرط سلاح خود را در اختیار کشورهای عرب حوزه خلیج فارس قرار می‌دهد که روی آن ساخت این سلاح‌ها در دولت عبری (اسرائیل) نقش نبندد.
در این مطالعه همچنین آمده است، عربستان سعودی و دیگر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس به‌درستی می‌دانند توان اسرائیل در داخل آمریکا به چه میزان است، از این رو همواره سعی دارند سطح روابط خود را با تل‌آویو حفظ کنند، چرا که از این طریق می‌توانند بر تصمیم گیری‌های کنگره آمریکا تأثیر بگذارند، از این رو این گزارش مدعی است این کشورها اکنون به‌درستی از توان تل‌آویو آگاه شدهاند، اما هنوز این روابط به سطح طبیعی خود نرسیده است، چرا که زمان آن هم هنوز فرا نرسیده است، برای رسیدن به سطح روابط طبیعی لازم است در مذاکرات بین تل‌آویو و رام‌الله گشایشی حاصل شود، به همین دلیل عقیده بر این است که در حال حاضر نمی‌توان به روابطی بیش از آنچه هست فکر کرد.
در این گزارش و مطالعه جدید چنین آمده است، از امروز نمی‌توان پیش‌بینی کرد، آیا در آینده در گفت‌وگوهای رام‌الله و تل‌آویو گشایشی حاصل خواهد شد، یا خیر، و آیا این مسئله می‌تواند منجر به حصول بهار سیاسی در روابط بین تل‌آویو و ریاض شود یا خیر، البته این بهار سیاسی در صورت حصول می‌تواند برای دیگر کشورهای عرب منطقه هم حاصل شود، هم اکنون عربستان سعودی برای خود چنین فرض کرده است که تمام خواسته‌ها و شرایط درخواستی غرب از قبیل اجرای اصلاحات و بهبود روابط با اسرائیل و ایفای نقش مثبت در منطقه را اجرا کند، تا در روند مذاکرات سازش گشایشی حاصل شود.
در این گزارش همچنین فاش شده است: هم مقامات سعودی و هم مقامات دیگر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس به این نتیجه رسیده‌اند، که علنی کردن روابط خود با تل‌آویو در شرایط کنونی زیانش به‌مراتب از نفعش بیشتر خواهد بود، از این رو می‌توان گفت هم اکنون هم این کشورهای عربی از روابط دیپلماتیک محرمانه خوبی با اسرائیل برخوردار هستند، این کشورها این امر را بدون پرداخت هزینه آن برای ملتهای مخالف برقراری روابط با اسرائیل محقق کرده‌اند، چرا که ملتهای عربی با هرگونه بهبود در روابط با دولت عبری مخالف هستند، از این رو جامعه عربی با هرگونه رابطه‌ای با اسرائیل به‌شدت مخالف است، البته محرمانه بودن این روابط برای اسرائیل هم می‌تواند سودمند باشد، چرا که به‌گفته تل‌آویو این کشورها یعنی عربستان سعودی و سران کشورهای عرب حوزه خلیج فارس عقب‌مانده هستند و به‌دلیل رعایت نکردن مفاد حقوق بشر فعلاً بیان این که با این کشورها رابطه برقرار کرده برای وجهه اسرائیل خوشایند نیست و این مسئله با سیاست‌های داخلی تل‌آویو در رعایت به‌ظاهر دموکراسی همگونی ندارد!
این گزارش که براساس مطالعه جدید این مرکز اسرائیلی منتشر شده تأکید دارد: در مدت اخیر روابط بین تل‌آویو و ریاض به‌صورت فزاینده‌ای توسعه یافته است، این امر هم به‌دلیل توافق هسته‌ای حاصله با جمهوری اسلامی ایران روی داده است، در این مطالعه از تصمیم گیرندگان و سیاستمداران در تل‌آویو خواسته شده است تا حد ممکن از ایجاد ائتلاف و تشکیل آن با عربستان سعودی و مصر برضد باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا خودداری کنند، چرا که این مسئله می‌تواند برای روابط آمریکا با اسرائیل زیان‌هایی را به‌دنبال داشته باشد، به‌ویژه که این رابطه هم اکنون مرحله حساسی را سپری می‌کند.
همچنین این گزارش فاش کرد: عربستان سعودی همواره در این آرزو بود تا اسرائیل به ایران حمله کند، البته در این امر به‌صورت همزمان سعی دارد، تا جایی که امکان دارد، خود را از هرگونه دادن وعده به تل‌آویو برای کمک به اسرائیل در حمله به ایران دور سازد، چرا که ریاض از این بیم دارد که بهای سنگین این اقدام نظامی را خود باید بپردازد.
در این پژوهش همچنین آمده است: اگرچه عربستان سعودی همواره در منازعه فلسطینی و اسرائیلی این نزاع را باعث از دست رفتن امنیت و آسایش در منطقه می‌داند، اما برای سعودی‌ها همواره ایران مشکل اساسی و چالش جدی‌اش بوده است، همچنین باید گفت قاعده کلی همکاری اسرائیلی و سعودی اکنون بیشتر توسعه یافته است، آن هم بعد از حصول توافق هسته‌ای کشورهای بزرگ جهانی با تهران؛ مسئله‌ای که با موافقت ریاض و تل‌آویو روبه‌رو نشده است.
این گزارش جدید تأکید دارد که منافع مشترک دیگری هم بین اسرائیل و عربستان سعودی وجود دارد که این منافع را چنین برشمرده است: جلوگیری از توسعه نفوذ ایران در منطقه، جلوگیری از مشروعیت بخشیدن به نظام حاکم در سوریه، حمایت گسترده از نظام السیسی در مصر، همکاری گسترده با آمریکا، اما با وجود تمام این مسائل باید گفت منافع تاکتیکی و راهبردی مذکور بین تل‌آویو و ریاض باعث شده است تا در شرایط فعلی روابط دیپلماتیک به‌صورت کامل و علنی ارتقا نیابد، بلکه این روابط در حد تفاهم‌های مشترک سری و هماهنگی‌ها و دیدارهای محرمانه بین ریاض و تل‌آویو خلاصه می‌شود.
این مطالعه همچنین تأکید دارد که به هیچ عنوان نمی‌توان روابط بین تل‌آویو و ریاض را کم‌اهمیت دانست، به‌خصوص در سایه نبود روابط رسمی بین این دو، از این رو هماهنگی‌ها و دیدارها بین تل‌آویو و ریاض برای پیشبرد و تحقق اهداف مشترک امری مهم برای منطقه است، اما با این وجود، بار دیگر این مطالعه از علنی شدن این روابط در شرایط فعلی خودداری کرده، چرا که این مسئله می‌تواند به‌گفته تهیه کنندگان آن، بهای بسیار هنگفت و سنگینی برای عربستان سعودی در پی داشته باشد، از این رو اعلام داشته این پیشرفت اگر در مذاکرات بین فلسطینیان (رام‌الله) و تل‌آویو به نتیجه بینجامد، به‌طور حتم می‌تواند به توسعه همکاری مشترک بین اسرائیل و عربستان سعودی منجر گردد و حتی می‌تواند به مطرح شدن طرحهای دیگری هم منجر شود، که می‌تواند این کمکهای فعلی به برپایی دولت مستقل فلسطین و رسیدن به راه حلی کامل و فراگیر و عادلانه با تمام کشورهای عربی براساس گزارش این مرکز مطالعات منجر شود.
انتهای پیام/ر*
