شریف لکزایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، از آخرین وضعیت پروژه «اندیشه سیاسی امام موسی صدر» در این پژوهشگاه خبر داد و گفت: اجرای این پروژه از سال 88 شروع شد و مقداری از مطالعات آن نیز انجام گرفت. اما از آنجا که نیاز به بررسی میدانی جهت آشنایی بیشتر با اندیشه امام موسی صدر بود، اما به دلیل نیاز به پژوهش میدانی و حضور محقق در لبنان منتشر شد.
وی افزود: پیشنهاد حضور محقق در لبنان داده شد که باقی کار به صورت میدانی در لبنان انجام شود و از نزدیک فعالیتهای سیاسی و اجتماعی امام موسی صدر پیگیری شود، که این مسئله موجب ایجاد وقفه در انجام پروژه شد. تحقیق میدانی از آن جهت است که میخواستم زمینه شکلگیری اندیشه امام موسی صدر را بررسی کنم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: حضور 20 ساله ایشان در لبنان و فعالیتهای ایشان از جمله تأسیس مراکز و گفتگو با کسانی که با ایشان محشور بودند و کار کردهاند، همگی نقش بسیار مؤثری در این پروژه داشت و این آگاهی از این مطالب مستلزم حضور محقق در لبنان و آشنایی آشنایی با جریانهای مختلفی بود که در آنجا فعالیت دارند. از همان ابتدا در طرح تفصیلی پروژه، این مسئله آمده بودکه انجام این پروژه مستلزم حضور محقق در لبنان است.
لکزایی درباره برخی از وجوه اندیشه سیاسی امام موسی صدر گفت: حضور امام موسی صدر به عنوان یک عالم شیعی برجسته در جامعه متکثر لبنان از لحاظ سیاسی، فرهنگی و مذهبی به نوبه خود یک موضوع جالب و جذاب است. به این دلیل که ایشان در آنجا استقرار پیدا کرده و فعالیتها و اقداماتی انجام میدهد که به همبستگی بیشتر این جامعه متکثر میانجامد. به هر حال امام موسی صدر، عالم جوان شیعی است که بعد از علامه شرفالدین به توصیه و وصیت ایشان در آنجا حضور پیدا میکند.
وی ادامه داد: حضور ایشان در لبنان یک حضور موفق و موثر و مفید و کارآمد و همه جانبه بوده و جامع همه ابعاد مثبت تلقی میشود؛ از این امام موسی صدر توانسته است در این زمانه بین آموزههای دینی و زندگی سیاسی و اجتماعی جمع کند و بتواند جامعه لبنان و بخصوص جامعه شیعه لبنان را هم به لحاظ دینی و مذهبی ارتقاء دهد و هم به لحاظ فرهنگی و حتی اقتصادی به طور کلی در جامعه لبنان تأثیرگذار باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: ضمن آنکه در عرصه سیاسی هم فعالیتها و تلاشهای امام موسی صدر قابل تقدیر است و اوج این دسته اقدامات ایشان را میتوان در تأسیس مجلس اعلای شیعیان لبنان قابل و حرکتهای دیگری مانند تأسیس جنبش امل مشاهده کرد که در حفظ جامعه لبنان از اقدامات رژیم صهیونیستی بسیار مؤثر بود.
وی افزود: بنده در این پروژه کوشیدهام تا اندیشههای امام موسی صدر را در قالب نظریه همبستگی تحلیل کنم، چون ایشان از این منظر توانست فضای خوبی را در لبنان شکل دهد. ایشان در آثار خود نیز با رجوع به قرآن و تفسیر آن باز به دنبال همین ابعاد اجتماعی و سیاسی آیات قرآن است و من حتی این نظریه همبستگی را هم با توجه به تفسیر ایشان از آیات قرآن استنباط کردهام. البته این استنباط بنده هم از شواهد نظری موجود در آثار ایشان و هم در شواهد عینی بوده امام صدر از در جامعه لبنان از خود به یادگار گذاشتهاند.
لکزایی در پاسخ به این سؤال که آیا در بررسی اندیشه سیاسی امام صدر به تأثیر ایشان بر انقلاب اسلامی ایران هم اشاره کردهاید؟ گفت: ایشان از جهات مختلف بر انقلاب اسلامی تأثیرگذار بوده و نقش داشته است. در پیروزی انقلاب اسلامی نقش داشتند و این نقش هم در ارتباط ایشان با حضرت امام و هم در حمایت ایشان از مبارزین انقلابی که در لبنان بودند، مشهود است و در این راستا رایزنیهایی را نیز در سطح بینالمللی برای حمایت از انقلاب انجام دادند.
وی ادامه داد: از طرف دیگر به لحاظ مبنایی و فلسفی، چون ایشان در شمار حکمای حکمت متعالیه قرار میگیرد، باز یک همسنخی بین اینان و رهبران انقلاب برقرار میشود. یعنی به نظر میرسد که چون امام هم یک حکیم حکمت متعالیه است. امام(ره) به مطالعه و تدریس حکمت متعالیه و اسفار و شرح منظومه اشتغال داشته و امام موسی صدر هم به همین ترتیب بوده و حتی برخی آقایانی که اکنون در قید حیات هستند در خاطراتشان گفتهاند که در لبنان شرح منظومه میگفته است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ خاطرنشان کرد: بنابراین امام موسی صدر به لحاظ مبنایی و فلسفی با انقلاب و رهبران آن مانند شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید مفتح ربط و نسبت دارد و بخصوص با حضرت امام ارتباطات نزدیک داشته و میتوان گفت که در انقلاب ایران تأثیرگذار بوده و حتی از رهبران انقلاب بوده است.
وی افزود: امام موسی صدر شاگرد علامه طباطبایی در قم و آیتالله صدرا بادکوبهای در نجف بوده و از همین روی ایشان را به لحاظ فلسفی و مبنایی باید در همین فضا تحلیل کرد و ارتباط امام موسی صدر با انقلاب اسلامی را مورد بررسی و تحلیل قرار داد و نقش و جایگاه ایشان درباره ارتباط با رهبران انقلاب و حمایتهای بینالمللی از انقلاب اسلامی را به تصویر کشید.
عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی اظهار کرد: نگاه بنده این بود که ایشان هم اندیشمند سیاسی و هم فعال سیاسی و یک سیاست مدار واقعی است. در واقع ایشان نظر و عمل را با هم تلفیق کرده است، لذا نیازمند توجه بیشتری است. با توجه به تنوع قومی و فرهنگی و مذهبی در برخی از مناطق ایران، اندیشه و عمل امام صدر میتواند به عنوان الگو مطرح و مورد توجه و عمل قرار گیرد.
وی افزود: مباحث نظری را از آثار خود ایشان میتوان به دست آورد، ولی تغییر و تحولاتی که این اندیشه طی کرده نیازمند بررسی سیره و عملکرد ایشان به ویژه در 20 سال حضور ایشان در لبنان است که این کار ضرورت حضور در آنجا و مطالعه میدانی و گفتگو با دیگر صاحبنظران را میطلبد. انشاء الله این پروژه از سال 93 دوباره پیگیری و ادامه کار با مساعدت مراکز و نهادهای مورد نظر انجام می شود.
انتهای پیام/