به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، ماه رمضان که از راه میرسد گوشه گوشه کشورمان حال و هوای خاصی پیدا میکند، از شهرها و روستاهای سنتی که آدابی بسیار ویژه برای رمضان دارند تا کلانشهرهایی که شاید آداب ویژهای نداشته باشند اما همانند دیگر شهرهای و روستاها از هوای معنوی رمضان سرشار میشود.
در این ماه کارهای جاری و روزمره هم در کنار آداب معنوی که در تمام کشور کم و بیش یکسان است شکل و شمایل دیگری به خود میگیرد و گویی نگاه انسانها نیز با دیگر متفاوت میشود.
مردم استان اصفهان نیز همانند بسیاری از شهرهای کشور در اواخر ماه شعبان با خانهتکانی، نظافت اماکن عمومى و تهیه مایحتاج ماه رمضان به پیشواز این ماه مبارک مىروند و خود را براى 30 روز میهمانی در بارگاه خالق یکتا مهیا میسازند.
در این ماه در مساجد و حسینیههاى استان جلسات و سخنرانیهای مختلف و جلسات دعا برای تزکیه نفس برگزار و در اکثر مساجد نیز برنامههاى منظم قرائت قرآن برپا مىشود.
طبیعی است که در گذشته مردم اصفهان نیز همانند دیگر شهرهای با صداى بانگ خروس، صداى نقاره، طبل و شیپور، صدای توپ و یا صداى مناجات برای خوردن سحری بیدار مىشوند ولى امروزه صداى زنگ ساعت، موبایل مردم را براى سحر بیدار مىکند و البته هنوز نیز این سنت حسنه در بسیاری از محلههای اصفهان وجود دارد که همسایهها همدیگر را با کوبیدن در منزل بیدار مىکنند.
در گذشته رسم سحرخوانى که بر روی بام منازل انجام میشد از جمله مواردی بود که به مردم برای بیدار شدن کمک میکرد اما امروزه بلندگوى مساجد در اکثر مناطق اصفهان در هنگام سحر با پخش صداى مناجات و سحرخوانى فضایى بسیار دلپذیر به وجود مىآورد و همه خفتگان را از خواب بیدار مىکند و آنها را به یاد پروردگار مىاندازد.
با وجود اینکه بسیاری از رسوم ماه رمضان در کلانشهری مانند اصفهان نیز همانند دیگر شهرهای کشور است اما هنوز نیز در برخی شهرهای استان این رسوم کهن در ماه مبارک رمضان انجام میشود.
از جمله این رسوم مخصوص میتوان به مراسم شب نیمه، رسم هومبابائى و دوختن پیراهن مراد اشاره کرد.
رسم هومبابائى
این رسم که از شب اول ماه رمضان آغاز و تا شب پانزدهم ادامه دارد در بسیارى از شهرهاى استان از جمله کاشان توسط کودکان برگزار مىشده و بچهها و جوانها در دستههاى مختلف چهار تا 20 نفره به هومبابائى مىروند.
این عده بعد از افطار در محل معینى جمع مىشوند و یک نفر را به عنوان صندوقدار براى جمعآورى پول و خوراکىها؛ آنها به هر خانهاى که رسیدند در آن را مىکوبند و و یک نفر را به عنوان میداندار براى خواندن ابیاتى انتخاب مىکنند و بقیه جوانها نیز عبارت «هومبابا، هومبابا» را بعد از هر بیت میداندار تکرار مىکنند و زمانی که صاحبخانه چیزى به آنها داد به در خانه دیگرى مىروند.
مراسم شب نیمه
در کاشان در شب پانزدهم ماه رمضان، بچهها و نوجوانان به در منازل مىروند و جملاتى را با هم مىخوانند و از صاحب خانه هدایایی همانند پول و شیرینى و سایر خوراکىها را درخواست میکنند.
دوختن پیراهن مراد
این مراسم اغلب در روز 27 ماه رمضان در اکثر شهرها و روستاهاى استان برگزار مىشده است و افردی که مریض داشتند پیراهن مراد مىدوختهاند.
بدین منظور زنى از بستگان بیمار پارچهاى را به مسجد مىبرد و بعد از نماز مغرب و عشا آن را مىبریدند و مىدوختند و سپس از روحانی مسجد مىخواستند که روضه حضرت ابوالفضل (ع) را بخواند و بیمار را دعا کند.
همچنین در کاشان رسم بود که شب 27 ماه رمضان، زنان تازه عروس را براى سفید بخت شدن به مسجد مىبردند و سعى داشتند عروس را در صف اول جماعت جاى دهند.
خانواده عروس پس از خواندن نماز مغرب و عشا، مقدارى شیرینى یا خرما بین نمازگزاران تقسیم مىکردند و معتقد بودند که بین زن و شوهر هرگز جدایى نمىافتد و همیشه در صلح و صفا به سر خواهند برد.
افطاری دادن
افطارى دادن یکى از رسوم پسندیدهاى است که همانند دیگر استانهای کشور از دیرباز در میان مردم این استان مرسوم بوده است و کسانى که توانایى دارند یک یا چند روز از ماه رمضان را افطارى مىدهند.
غذاهاى ویژه ماه رمضان
در گذشته در بعضى نواحى استان غذاهایى ویژه ماه رمضان وجود داشته است؛ به طور مثال در قمصر کاشان شولى، در شهر کاشان دیزى تنورى، در نشلج کاشان خورش چغندر مخصوص سحر و افطار بوده است.
هر چند که امروزه غذایى ویژه ماه رمضان وجود ندارد و همه آنچه را که در طول سال مصرف مىکنند در این ماه نیز استفاده میشود هنوز هم در برخی نقاط استان از غذاهای ویژه اصفهانیها مانند بریانی، شله بریان زیره، شله قلمکار، حلیم بادمجان، کله جوش، ماش و قمری، گوشت و لوبیا، خورش ماست در ماه رمضان استقبال ویژه میشود ضمن اینکه به طور معمول بر سفرههای افطار تمام اصفهانیها حلیم بادمجان، شلهقلمکار و شلهزرد را به یقیین میتوان پیدا کرد.
ماه رمضان در شرق اصفهان
از قدیم همزمان با فرارسیدن ماه مبارک رمضان در اکثر مناطق شرق اصفهان آداب و رسوم ویژه محلی برگزار میشد که با گذشت زمان برخی از آنها فراموش شده است اما افطاری برای نوعروس، مراسم ویژه شب بیست و هفت و پختن نان جو از جمله این رسوم است که همچنان در این ماه برگزار میشود.
پختن نان جو
این رسم هنوز در تمامی مناطق شرق اصفهان به ویژه روستاهای این مناطق اجرا میشود که مطابق آن در روز چهاردهم ماه رمضان مردان با بردن دانه جو به آسیاب، آرد جو را برای پختن نان نذری به منازل میآورند و زنان ازعصر روز چهاردهم ماه نان پخته و آن را را به همراه خرما به مساجد برده و با نیت افطاری بین نمازگزاران تقسیم میکنند.
افطاری برای نوعروس
در میان اکثر مردمان محلی در منطقه ی براآن جنوبی با آمدن ماه رمضان بزرگان فامیل داماد با در دست داشتن سینیهای افطاری شامل میوه، حلیم، آجیل، پشمک و هدایایی به خانه عروس میروند و هدایا را در وسط خانه بر روی سفرهای بزرگ قرار داده و یکی از بزرگان به معرفی هدایا میپردازد.
جالب است که پس از طی چند شب این مراسم توسط خانواده عروس به سمت خانه داماد تکرار میشود.
مراسم شب بیست و هفتم
از قدیم رسم بر آن بود که در شب بیست و هفتم ماه رمضان مردان روستای حسنآباد جرقویه پس از غروب آفتاب به در خانه همسایهها رفته و با خواندن شعری با مضمون درخواست نعمت برای آن خانواده از آن خانه هدایایی از قبیل پول، خرما، شیرینی، کشمش در یافت میکردند اما امروزه این رسم بیشتر از طرف نوجوان و جوانان اجرا میشود .
عزاداریهای ماه مبارک رمضان
در ایام شهادت مولاى متقیان حضرت على(ع) مردم اصفهان همانند سایر مردم ایران اسلامى به عزاداری پرداخته و همه جا سیاهپوش مىشود.
در این ایام بازارهای اصفهان تعطیل و عزادارى در سه روز 19 تا 21 رمضان که مصادف با لیالى قدر است ادامه پیدا میکند.
در این شبها مردم اصفهان همانند دیگر نقاط ایران تا به سحر به دعا و نیایش میپردازند و در تمام مساجد و حسینیههاى استان در سوگ مولاى متقیان نوحهسرایى و عزادارى برپا مىشود.
پس از مراسم احیای شب قدر در برخی مساجد و امامزادهها به ویژه در روستاها سحری در میان عزاداران تقسیم میشود.
در شب عید فطر مردم اصفهان در مساجد جمع شده و تا به سحر به دعا و نیایش و راز و نیاز با پروردگار پرداخته و با اشک شوق به دلیل پشت سر گذاشتن ماهی پر از برکت، به وداع با این ماه آسمانی میپردازند.
انتهای پیام/ الف