به گزارش تسنیم، روزنامه الجمهوریه چاپ لبنان نوشت که هیچ فضای مثبتی در دیدارهای جان کری وزیر خارجه آمریکا در عربستان سعودی ایجاد نشد، نه سعودیها از این دیدارها قانع شدند نه آمریکاییها. به هر حال بار دیگر سوریه و لبنان و دیگر کشورها باید منتظر بمانند، چرا که هنوز آشی که باید پخته شود، آماده نیست و شاید هرگز آماده نشود!
هم پیمانان سعودی منتظر بودند تا دیدار کری بتواند موازنه را به معادلات منطقهای بازگرداند؛ آنها میخواهند هر اختلال در موازنهها که نقش ایران را در منطقه افزایش داده وباعث فرو افتادن نقش سعودیها شده، اصلاح شود، اما اطلاعات موجود نشان میدهد که این دیدار نتوانسته سردی روابط بین دو طرف را از بین ببرد. در سطح عملی نیز اختلافات بویژه در دو مورد سازش در سوریه و حجم نقش ایران در مننطقه بهبود نیافته است.
در مقابل تمایلِ آمریکاییها برای رعایت حال ایران؛ سعودی ها از آنچه دخالت این کشور در کشورهای خلیج فارس و ضربه به استقرار این کشورها نامیدهاند؛ هراس دارند و معتقدند که گسترش نفوذ ایران در عراق و سوریه و لبنان به معکوس شدن کامل معادلات در منطقه و جهان عرب خواهد انجامید. سعودیها حتی به تضمینهای کری در مورد ثبات خلیج فارس و سازش متوازن در سوریه نیز توجهی نمیکنند.
با افزایش دامنه اعتراضات سعودیها، دولت باراک اوباما تصمیم گرفت اقدام عملی برای راضی کردن سعودیها انجام دهد، انجام سفر جان کری به ریاض در راستای این اقدام بود. هنگامی که برگههای مذاکرات پیش روی دو طرف قرار گرفت، این دو طرف در ابعاد سیاسی خود را دور از هم یافتند، آنها تنها به ذکر نقاط مثبت اکتفا کردند، اما کنفرانس مطبوعاتی دو وزیر خارجه نشان میداد که نرمش آنها صوری است و هیچ پیشرفتی در پرونده سیاسی حاصل نشده است.
آمریکاییها با دیدگاه سعودیها در مورد ایران همراهی نمیکنند، کری در این راستا به دادن شعارهایی اکتفا کرد که میداند قابل اجرا نیستند، از جمله: «اسد آیندهای در سوریه ندارد.» این در حالی است که وی با روسیه به دنبال تعیین نقش بشار اسد در سازش طولانی مدت در این کشور است.
سعودیها از این میترسند که مذاکرات ایران و آمریکا به از بین بردن ثبات کشورهای خلیج فارس منجر شود؛ این موضع بویژه در مورد بازی معارضه در بحرین و یمن و حتی ثبات داخلی عربستان میتواند تاثیر داشته باشد. به این ترتیب بود که سعودیها از تضمینهای کری در مورد اینکه آمریکا به هیچ وجه به ضرر کشورهای خلیج فارس با ایران وارد مذاکره و توافق نمیشود، متقاعد نشدند و مدعی شدند که اجازه نفوذ ایران در کشورهای هم پیمان خود را در خلیج فارس نخواهند داد.
سعودیها اعتقاد دارند که دادن هر نقش به ایران از سوی آمریکاییها بویژه در مورد آینده سوریه و تثبیت قدرت بشار اسد در این کشور به افزایش نقش ایران در لبنان و عراق نیز منجر خواهد شد، یعنی ایران میتواند نفوذ خود را به تمامی خاورمیانه گسترش دهد. به همین علت است که سعودیها به دنبال متوقف کردن نفوذ ایران به صورت فراگیر هستند، تا بتواند توازن منطقهای را به دوره قبل از حمله شیمیایی در سوریه برگردانند که این البته از سوی آمریکاییها پذیرفته نیست.
این رویکرد در ریاض وجود دارد که باراک اوباما دیدگاههای خود را که از زمان دور دوم ریاست جمهوری خود آغاز کرده، یعنی سازش سیاسی با تهران و سوریه تغییر نخواهد داد، این کشور همچنین قبل از مطمئن شدن از آینده سوریه اجازه سقوط دولت بشار اسد را نخواهد داد؛ آمریکا باید مطمئن باشد که بعد از بشار اسد هرج و مرج نامحدود در این کشور ایجاد میشود یا اینکه گروههای جهادی روند رو به رشد خود را دنبال خواهند کرد و سلاحهای کشتار جمعی نیز در دست آنها خواهد افتاد؛ آنها معتقدند این گروه حتی میتوانند به عاملی برای انفجار امنیتی در کشورهای همسایه سوریه از جمله اسرائیل تبدیل شوند.
کری به دنبال معامله با ایرانیها در مورد مسایل مختلف منطقه است؛ اما سعودیها نسبت به عملیات خرید و فروشی که به آنها پیشنهاد شده، مطمئن نیستند: «امنیت خلج را بگیرید و امنیت سوریه و عراق ولبنان را به ما بدهید» آنها مدعی هستند که نفوذ ایران از عرب تا دریای مدیترانه دیگر نیازی به کشورهای عربی حاشیه خلیج باقی نمی گذارد.
بنابراین مذاکرات آمریکا و عربستان نتیجه نداد و نتوانست توافقی برای سازش ایرانی سعودی ایجاد کند، سازشی که واشنگتن به آن امید داشت تا بتواند سازش های دیگر را در سوریه و لبنان و دیگر کشورهای منطقه ایجاد کند. سازشی که دیوید هیل سفیر آمریکا در بیروت به خاطر آن به کشورهای عربی منطقه سفر کره بود.
به این ترتیب است که هنوز باید منتظر ماند، سوریه در آتش خشونتها منتظر است و لبنان نیز در انتظار سازشی در سوریه است، اما بحران همچنان ادامه دارد و ممکن است به لبنان نیز کشیده شود.
انتهای پیام/