به گزارش خبرنگار گروه "رسانههای دیگر" خبرگزاری تسنیم، عقب افتادگی ایران در برداشت نفت و گاز از میادین مشترک با همسایههای خشکی و آبی، گرچه موضوع جدیدی نیست اما توافقهای پشت پرده کشورهای همسایه با شرکتهای خارجی وارد فاز جدیدتری شده است که با عملیاتی شدن آن، حقوق ایران در جیب کشورهای عربی منطقه سرازیر خواهد شد.
لایه نفتی پارس جنوبی یکی از مهمترین لایههای نفتی جهان به شمار میرود که میان ایران و قطر مشترک است. به تازگی شرکت مرسک دانمارک در ادامه توافقهای چند ساله اخیر خود با شرکت نفت قطر، توسعه و افزایش بهرهبرداری از این لایه مشترک را در دستور کار قرار داده است که با اتمام حفاریهای جدید میزان تولید از این لایه به 700 هزار بشکه خواهد رسید، در حالی که بهترین مخزن نفتی کشور کمتر از 400هزار بشکه در روز تولید میکند.
آمار تولید قطر از لایه نفتی ایران هیچگاه از سوی مسئولان شرکت ملی نفت ایران اعلام رسمی نمیشود، در حالی که قطریها طبق رژیمهای بینالمللی حقوقی میزان برداشت روزانه از این لایه را به ایران اعلام میکنند؛ یک منبع آگاه در این باره به «جوان» گفت: هم اکنون قطر روزانه 562 هزار بشکه از این لایه برداشت میکند.
این رقم در شرایطی به ایران اعلام میشود که ارزیابیها نشان میدهد شریک نفتی ایران روزانه 525 هزار بشکه نفت از این لایه نفت برداشت میکند. در مقابل شرکت نفت و گاز پارس در خواب بسر میبرد و این اجازه را به طرف قطری داده است که با نفت ایران، سلفیها و تندروهای جنگجو در سوریه را حمایت و پشتیبانی و با گاز ایران، میزبانی جام جهانی 2022 را از آن خود کند!
**معمای نفت پارس جنوبی
پس از کشف میدان گازی پارس جنوبی و لایه نفتی آن در دهه 90 میلادی، قطریها به سرعت قراردادهای اکتشافی و توسعهای را با شرکتهای خارجی امضا کردند و در مقابل، ایران با حرکت آرام خود برنامه توسعه میدان گازی پارس جنوبی را در پیش گرفت. قطریها با سرعت شگرفی گاز و نفت را برداشت کردند و ایران برای عقب نیفتادن از کشور شریک، به جای تسریع در عملیات توسعهای و بهرهبرداری از منابع ملی، سعی کرد با انعقاد «پیمانی بزرگ» با قطر، نحوه برداشت از منابع هیدروکربوری را در قالبی تفاهمی مدیریت کند اما قطریها ضمن مخالفت با طرح ایران، شرکتهای بزرگ نفتی را به دوحه کشاندند و با همه توان به برداشت نفت و گاز خود ادامه دادند.
یکی از این شرکتها، شرکت دانمارکی مرسک بود که از ابتدای حضورش در قطر، کار توسعه این لایه را «معطل» نگذاشت و با برنامههای خود تولید از لایه نفتی پارس جنوبی را آغاز کرد. این شرکت پس از حضور در قطر، با تشکیل کنسرسیومی که شرکتهای توتال فرانسه و پتروناس مالزی در آن سهم داشتند، 10 سال پیش با پیشنهاد یک میلیارد دلاری خود به تهران آمد اما پس از کشمکشهای چند ماهه، راهی قطر شد و شریک استراتژیک این کشور شد.
یک منبع آگاه در این باره میگوید: شرکت دانمارکی چند سال پیش از ارائه پیشنهاد توسعه به ایران، کار خود را با قطریها آغاز کرده بود و به دلیل اعمال نفوذ یکی از مدیران ایرانی این شرکت، قصد داشت به جای فعالیت در قطر، ایران را در برداشت ذخایر مشترک خود کمک کند اما به دلیل مخالفت شرکت نفت وگاز پارس، مذاکرات به شکست انجامید.
وی میافزاید: شرکت مرسک بر این باور بود که به دلیل شناخت خوب از این لایه مشترک میتواند برنامه مناسبی را برای حداکثری کردن تولید ایران پیاده کند اما شرکت نفت و گاز پارس به این بهانه که خودش میتواند این لایه را توسعه دهد، مانع نهایی شدن قرارداد مرسک و ایران شد.
به گفته این منبع آگاه، شرکت دانمارکی برای حضور در ایران خواهان مدیریت تولید طی چند سال شده بود ولی مدیران وقت شرکت ملی نفت به شدت با آن مخالفت کردند و با بیتدبیری این لایه نفتی را به راحتی در اختیار قطر قرار دادند!
گفتنی است مدیرت وقت شرکت نفت و گاز پارس از حمایت دفتر ریاست جمهوری برخوردار بود و تلاشهای وزیر وقت برای برکناری وی با دستورهای شبانه پاستور تعلیق میشد.
به هر صورت، بیش از 10 سال از آن روزها میگذرد، قطر با همه توان خود به تولید نفت میپردازد و ایران هیچ تلاشی برای عملیاتی کردن طرح خود برای برداشت از این لایه مشترک انجام نداده و این لایه را دربست به قطر هدیه کرده است.
جالب آنجاست که بخش ایرانی این لایه از سوی شرکت ملی نفت ایران به سه بخش تقسیم شده است که دو بخش آن با قطر مشترک بوده و یک بخش آن غیرمشترک؛ بخش غیرمشترک این لایه به لحاظ کیفی و کمی قابل مقایسه با بخشهای مشترک نیست اما با این وجود، مدیران اسبق و سابق نفتی برای تولید از بخش غیرمشترک برنامهریزی کردهاند و نه قسمت مشترک!
اگر تنگ نظریهای 10 سال پیش کنار گذاشته میشد و برای تولیدی کردن لایه نفتی پارس جنوبی، دیدگاههای کارشناسی و آینده نگری وجود داشت، وضعیت تولید نفت، قدرت چانه زنی در مجامع بینالمللی و از همه مهمتر، پایمال نشدن حقوق ملت ایران محقق میشد.
منبع: جوان/انتهای پیام
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.