به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک، کارشناس خاورمیانه در این اندیشکده بر این باور است که موفقیت این مذاکرات بهترین و واقعگرایانهترین نتیجه ممکن است و تلاشهای اسرائیل برای رسیدن به نتیجهای ایدهآل ممکن است این موفقیت را در خطر اندازد که در این صورت خود اسرائیل بزرگترین بازنده خواهد بود.
اسرائیل بزرگترین مخالف توافق احتمالی با ایران است. اما اگر توافقی صورت نگیرد، بزرگترین بازنده ماجرا نیز خواهد بود.
دور جدیدی از مذاکرات با ایران در ژنو در هفته جاری آغاز شده است. این نشست، در سطح مدیران ارشد سیاسی برگزار میشود و هدف آن برداشتن موانعی است که دو هفته پیش از این در مذاکراتی مشابه در ژنو، مانع پیشرفت کار شد.
آن دسته از افرادی که مخالف توافق با ایران هستند، تمام تلاش خود را در دو هفته گذشته به کار بستند تا خطرات ناشی از امتیاز دادن به ایران را برجسته سازند و تأکید دارند که تنها راه برای خروج از این بنبست، ابقا و تقویت رژیم تحریمهای بینالملل است. ناتنیاهو، نخست وزیر اسرائیل مبارزات افکار عمومی خاص خود را علیه توافقی احتمالی به راه انداخت و یک چنین توافقی را «به شدت خطرناک»، «اشتباهی به بزرگی تاریخ» و «توافقی به شدت بد» نامید.
اما اگر توافقی صورت نگیرد، بزرگترین بازنده اسرائیل است.
توافقی موقت همانند آنچه که مورد بحث قرار گرفت، میتواند برنامه هستهای ایران را به حالت تعلیق درآورد و زمان مناسب برای مذاکره کننده را فراهم میآورد تا توافق نهایی را محقق سازند. هر چند که جزئیات این گفتگوها مخفی نگاه داشته شده است، به نظر میرسد که غنی سازی 20 درصد ایران به حالت تعلیق درخواهد آمد، مشکل ذخایر اورانیوم غنی شده برطرف خواهد شد، فعالیت و احتمالاً حتی ساخت راکتور آبسنگین اراک متوقف خواهد شد و اقدامات لازم برای ایجاد شفافیت بیشتر، افزایش خواهد یافت. بدون هیچ شکی این اقدامات به مثابه حرکت به سمت جلو و ترک حالت کنونی است.
در مقابل ایران تا حدودی از برداشته شدن تحریمها بهرمند میشود و شاید هم به نوعی «حق» غنی سازی برای این کشور به رسمیت شناخته شود.
البته که این ایدهآل ما نیست. ایدهآل آن است که ایرانیها به ژنو آمده و بپذیرند که برنامه هستهای خود را رها کنند و بیش از این چیزی در مورد این مسئله نشنویم. یکی از مقامات اسرائیلی گفت که تنها توافقی که اسرائیل «میتواند بپذیرد» توافقی است که برنامه ایران را دو سال به عقب بازگرداند. این به آن معناست که ایران دو سال تا رسیدن به توانمندی هستهای فاصله خواهد داشت. اما ایران هرگز چنین توافقی را نخواهد پذیرفت و به چنین خواستههایی تن نخواهد داد.
اگر ما از منطق ناتنیاهو پیروی کنی، هر چیزی غیر از توقف تقریباً کامل برنامه هستهای ایران، توافقی بد ارزیابی خواهد شد. اما اگر هیچ توافقی صورت نگیرد، ایران برنامه خود را بدون هیچ محدودیتی ادامه خواهد داد، امری که اسرائیلیها میکوشند مانع آن شود. اما مهمتر آن است که فرصتی بهتر برای رسیدن به یک توافق مذاکراتی برای ما فراهم نخواهد شد. آمریکا خواهان یک توافق است، تهران نیز خواهان رسیدن به توافق است. این بهترین فرصتی است که میتوانیم به دست آوریم.
دولت جدید حسن روحانی امید را در دل همه زنده کرده است که رسیدن به یک توافق میسر است. هر چند که به نظر میرسد وی مجاز به حل این بحران شده است، اما این اعتبار تا زمانی استمرار خواهد داشت که عوامل تندرو آن را از این اعتبار ساقط کنند. در آمریکا فرصت بسیار نادری پدید آمده است که برای رسیدن به توافق اشتیاق فراوانی به وجود آورده است، در مقابل اصرار برخی برای تنبیه بیشتر تهران. اما در آمریکا و در دیگر کشورهای گروه 1+5، صبر و تحمل در حال تمام شدن است. جدای از همه اینها، این کشورها بیشتر از ده سال است که با ایران در حال مذاکره هستند و هیچ نتیجهای هم نگرفتهاند. اکنون روزنههای امیدی برای شکل گرفتن توافقی مسالمتآمیز و دائمی پدید آمده است.
اگر این فرصت از دست برود، ما با ایرانی روبهرو خواهیم بود که برنامه هستهای خود را با سرعتی اندک پیش خواهد برد و خطر بروز یک حمله نظامی برای متوقف ساختن این پیشرفت افزایش مییابد. در واقع احتمال حمله هوایی اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران بیشتر خواهد بود، اگر هیچ توافقی صورت نگیرد. اما اگر آمریکا به یاری اسرائیل نشتابد، بدون شک یک چنین حملهای احتمال دست یافتن ایران به بمب هستهای را افزایش خواهد داد.
این حمله اسرائیل امکان هرگونه مذاکره در آینده را از بین خواهد برد و به ایران این بهانه را میدهد تا از معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای (انپیتی) خارج شده و به سمت تولید بمب هستهای حرکت کند. این اقدام برنامه هستهای ایران را بیش از پیش مخفی خواهد کرد و حمله به آن را دشوارتر و پرهزینهتر خواهد کرد.
یک چنین حملهای همچنین ائتلاف بینالمللی در ایجاد رژیم تحریمها را از بین میبرد، نتیجهای که اسرائیلیها هراس دارند از رسیدن به یک توافق مذاکراتی حاصل شود. تندروها خواهان تحریمهای بیشتر و نه کمتر هستند. برای ناتنیاهو، تحریمها «کارآمد» بوده است، چرا که اقتصاد ایران «رو به زوال» است. در واقع، تحریمها به تنهایی برنامه هستهای ایران را متوقف نخواهد کرد. برای کسانی که این تحریمها را اعمال میکنند، تحریمها قرار است ایران را از هستهای شدن و اسرائیل را از حمله به ایران باز دارد. این تحریمها همچنین قرار است ایران را بر سر میز مذاکرات نگاه دارند. اکنون، ایرانیها بر سر میز مذاکرات هستند.
اکنون بیش از هر زمان دیگری در گذشته به یک توافق نزدیک شدهایم. آمریکا و متحدین آن خواهان یک توافق هستند نه تنها به منظور محدود ساختن برنامه ایران بلکه به منظور محدود کردن خود اسرائیل. انتخاب اینجا میان محدود شدن برنامه هستهای ایران یا باقی ماندن وضعیت فعلی بر قوت خود و خطر حملات هوایی اسرائیل است. حملاتی که منجر به هستهای شدن ایران خواهد شد. اگر اسرائیل واقعاً نگران تسلیحات هستهای ایران است، باید به دنبال رسیدن به بهترین نتیجهای باشد که امکان حاصل شدن دارد نه اینکه بر نتیجهای ایدهآل اصرار ورزد.
موفقیت این مذاکرات بهترین و واقعگرایانهترین نتیجه ممکن است.
انتهای پیام/