به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، مرکز عربی مطالعات و پژوهشهای سیاسی در گزارشی به تشریح مفصل برنامه جنگافروزانه اتمی رژیم صهیونیستی در منطقه و مراحل مختلف آن پرداخته است؛ این پژوهش مطالعاتی بهقلم محمود محارب در می سال 2013 به رشته تحریر درآمده است. این مقاله در جلسه دراسات عربیة منتشر شده است.
در ابتدای سال 1963، کندی با تغییر سیاست خود در قبال هستهای شدن اسرائیل، به رژیم صهیونیستی دراینباره فشار وارد آورد. در نیمه همین سال، فشارهای آمریکا در قالبهای مختلف نمود پیدا کرد. در همین راستا، کندی به ماک جورج باندی مشاور امنیت ملی دستور داد در اسرع وقت و بههروسیله ممکن، فرایند دستیابی به اطلاعات در زمینه فعالیتهای هستهای رژیم صهیونیستی را بهبود بخشد. کندی همچنین از وی خواست اهمیت این فعالیت برای چهرههای شاخص این رژیم را ارزیابی کند. همزمان نیز رئیس جمهور آمریکا از وزارت خارجه خواست برنامههایی برای توقف این طرح رژیم صهیونیستی آماده کنند.
در این مرحله، کندی میدانست که بن گوریون به وقتکشی خود ادامه میدهد تا جهان و آمریکا را در برابر عمل انجامشده قرار دهد. از همین رو به فشارهای خود بر بن گوریون بهمنظور دستیابی به دو هدف مهم ادامه داد. نخست: ملزم نمودن رژیم صهیونیستی به اینکه طرح دیمونا تنها برای اهداف مسالمتآمیز تهیه شده و دوم اجازه به بازرسان آمریکایی برای نظارت بر تمامی تجهیزات زرادخانه دیمونا.
در پی این فشارها، بن گوریون با ارسال پیامی به کندی در تاریخ 27 ماه می اعلام کرد که از زرادخانه دیمونا تنها برای مقاصد صلحآمیز استفاده خواهد شد، اما در خصوص اجازه به آمریکا برای نظارت فعال بر تأسیسات این زرادخانه به وقتکشی خود ادامه داد. در پی اصرار شدید کندی مبنی بر نظارت شدید آمریکا بر تأسیسات دیمونا در کوتاهترین زمان ممکن و ادامه یافتن وقتکشیهای بن گوریون، تنش و اختلاف بین این دو به حدی رسید که بن گوریون و نخبگان سیاسی و امنیتی رژیم صهیونیستی (که از مطالب رد و بدل شده بین مقامات طراز اول این دو کشور باخبر بودند) دریافتند کندی قصد دارد فعالیتهای هستهای در زرادخانه دیمونا را متوقف کند.
در ژوئن 1963 جان اف. کندی با ارسال پیامی شدیداللحن به بن گوریون از وی خواست خیلی زود در زرادخانه دیمونا را بهروی ناظران آمریکایی باز کند. وی از بن گوریون خواست در اسرع وقت، زمانی را برای بازدید دانشمندان آمریکایی از زرادخانه دیمونا در تابستان همان سال تعیین نماید و به آنها اجازه دهد از تمام تأسیسات این مرکز بازدید نمایند. از دیگر خواستههای کندی این بود که وقت کافی در اختیار این افراد قرار گیرد و آنها بتوانند بهصورت دورهای از این تأسیسات بازدید نمایند. کندی همچنین هشدار داد در صورتی که ایالات متحده به این نتیجه برسد که اسرائیلیها اطلاعاتی سالم و شفاف درباره موضوعی بسیار مهم چون برنامه هستهای رژیم صهیونیستی که صلح را به مخاطره میاندازد در اختیار این کشور قرار نمیدهد در حمایتها و تعهدات خود نسبت به این رژیم تجدید نظر خواهد کرد. در پایان نیز کندی تهدید نمود اگر اسرائیل این خواسته را نادیده بگیرد به آینده و رفاه خود صدمه وارد خواهد کرد.
پیام کندی در روز یکشنبه برابر با 16 ژوئن 1963 به دست سفیر آمریکا در تلآویو رسید. سفیر آمریکا قبل از تحویل این پیام به بن گوریون متوجه شد که وی در همان روز استعفا داده است و بدین ترتیب این پیام به دست بن گوریون نرسید.
بعد از این استعفا، اشکول دولت جدید را تشکیل داد و همزمان پست وزارت دفاع را رها نکرد. جان اف. کندی در 5 ژوئن 1963 همان پیام را برای نخست وزیر جدید رژیم صهیونیستی ارسال کرد.
نامهنگاریها و مکاتبات بین اشکول و کندی از آن حکایت دارد که نخست وزیر جدید نیز مانند همتای پیشین خود، به فعالیتهای هستهای در زرادخانه دیمونا ادامه داده مانع از حضور دانشمندان آمریکایی در این زرادخانه میشود با این تفاوت که این فرد از پیچ و خمهای سیاست بیشتر آگاه بوده کمتر راه خشونت را ادامه میدهد.
اشکول در مکاتبات خود با کندی مانند بن گوریون در آخرین پیامهای ارسالی خود به رئیس جمهور آمریکا، از صلحآمیز بودن برنامه هستهای رژیم صهیونیستی سخن گفته و با اصرار شدید کندی مبنی بر بازدید سریع دانشمندان آمریکا از تأسیسات هستهای این رژیم در تابستان آن سال مخالفت کرده پیشنهاد میدهد که این بازدید در پایان سال 1963 برگزار شود.
دولت آمریکا در ژوئن 1963 بهخوبی میدانست که فعالیتهای هستهای زرادخانه دیمونا در راستای تولید سلاح هستهای صورت میگیرد و تا پایان سال 1963 یا در ابتدای سال 1964 رآکتورهای هستهای دیمونا راهاندازی خواهد شد.
با این وجود، کندی علیرغم فشار زیاد بر بن گوریون و اشکول، نتوانست به خواسته خود مبنی بر نظارت آمریکا بر زرادخانه دیمونا و نیز تعیین زمان بازدید دانشمندان این کشور از زرادخانه مذکور در تابستان آن سال دست یابد.
در شرایط بسیار حساسی که رآکتورهای دیمونا در آستانه راهاندازی قرار داشت و بهدلیل وقتکشی اشکول نخستوزیر رژیم صهیونیستی، گفتوگوهای کندی با وی در خصوص بازدید دانشمندان آمریکا از زرادخانه دیمونا به بنبست نزدیک میشد، رئیس جمهور ایالات متحده (کندی) در 22 نوامبر 1963 ترور شد. در پی این ترور، نخبگان سیاسی و امنیتی رژیم صهیونیستی نفس راحتی کشیدند، گویا این حادثه معجزهای بود که در بهترین زمان شکل گرفت. بدین ترتیب جان اف. کندی از صحنه حوادث کنار رفت. او کسی بود که بهخاطر تلاش زیاد برای نظارت بر برنامه هستهای رژیم صهیونیستی در سال 1963 و نیز اعمال فشار برای توقف و حذف این برنامه، اسرائیلیها را به وحشت انداخته بود. آنچه بر خوشحالی نخبگان اسرائیل افزود آنکه لیندون جانسون معاون کندی که جانشین وی شد به حمایت و دلجویی از رژیم صهیونیستی و ارتباط با لابی صهیونیستی در ایالات متحده معروف بود.
یادداشت تفاهم بین اشکول و جانسون
دوره انتقال قدرت در آمریکا و آشنایی جانسون با منصب جدید و زمان مورد نیاز وی برای اطلاع از برنامه هستهای رژیم صهیونیستی، فرصت بسیار خوبی را برای اشکول نخستوزیر این رژیم فراهم ساخت تا برنامه هستهای دیمونا را به پیش برده برنامههای خود را با رئیس جمهور جدید ایالات متحده بازبینی کند. قبل از آنکه جانسون بهطور رسمی از اشکول برای سفر به ایالات متحده دعوت کند، پیامها و تماسهایی بین آن دو رد و بدل شد.
پیامهای جانسون و مواضع وی در قبال برنامه هستهای رژیم صهیونیستی بهخلاف نامهها و مواضع جان اف. کندی دراینباره، از نرمی و همراهی وی با صهیونیستها حکایت داشت.
وی در اولین دیدار خود با اشکول در واشنگتن در تاریخ 1 ژوئن 1963 با برنامه هستهای رژیم صهونیستی بهنرمی برخورد کرد و به مهمان خود دراینباره سخت نگرفت. گفتوگوها درباره این مسئله و نظارت آمریکا بر زرادخانه دیمونا ادامه یافت و دانشمندان ایالات متحده توانستند بهشکل دورهای از فعالیتهای در حال انجام در این زرادخانه بازدید کنند. اشکول در این گفتوگوها با بیان مواضع اسرائیل اعلام کرد آنچه وی بهطور کامل نسبت به آن متعهد خواهد بود اینکه: اسرائیل نخستین دولتی نخواهد بود که سلاح هستهای را وارد منطقه خواهد کرد. در 10 مارس 1965 رژیم صهیونیستی و ایالات متحده یک یادداشت تفاهم امضا کردند و متعهد شدند که محتویات آن را کاملاً مخفی نگه دارند. این یاداشت تفاهم، درباره روابط ایالات متحده با رژیم صهیونیستی و تعهدات امنیتی آمریکا نسبت به این رژیم و از همه مهمتر، تفاهم درباره برنامه هستهای آن بود. رژیم صهیونیستی در این یادداشت تفاهم، متعهد شد که اولین دولتی نخواهد بود که سلاح هستهای را وارد منطقه خواهد کرد.
در آن مرحله، چنین ساختاری، بهترین دستاورد برای رژیم صهیونیستی به شمار میرفت بهخصوص آنکه این رژیم پیامی را ضمیمه این یادداشت تفاهم نمود که حاکی از مسائلی کلی و غیرالزامآور در خصوص برنامه هستهایاش بود.
این ساختار به رژیم صهیونیستی اجازه داد تا با خیال آسوده به توسعه برنامه هستهای خود ادامه دهد. این در حالی بود که از قرار دادن این مرکز هستهای تحت نظارت بازرسان آمریکایی و بینالمللی خودداری مینمود، اما هر از چند گاهی به دانشمندان آمریکایی اجازه میداد از زرادخانه دیمونا بازدید کنند. در همین راستا به این دانشمندان وقت کافی اختصاص نمییافت و آنها اجازه نداشتند از تمامی سایتهای این مرکز هستهای دیدن کنند.
انتهای پیام/*