سید "باقر مصباحزاده"، کارشناس مسائل افغانستان و مدیر مرکز مطالعات پیام آفتاب در گفتوگو با خبرنگار گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم به برخی از مفاد تهدیدکننده درجشده در این پیمان امنیتی اشاره کرد و اظهار داشت: بهعنوان مثال، ماده سوم این قرارداد به نیروهای آمریکایی حاضر در خاک افغانستان مصونیت قضایی میدهد؛ به این معنی که اگر یک نظامی آمریکایی در افغانستان تخلفی و یا جرمی مرتکب شود فقط آمریکا میتواند نسبت به محاکمه شخص خطاکار در افغانستان و یا در آمریکا اقدام کند.
وی از ماده سیزدهم متن قرارداد امنیتی بهعنوان دومین عامل بحثبرانگیز نام برد و افزود: طبق این ماده به نیروهای آمریکایی در خصوص انجام عملیاتهای شبانه و بازرسی خانههای مردم افغانستان آزادی عمل داده میشود و بحث بر سر این است که انجام چنین عملیاتهایی باید با هماهنگی نیروهای افغانستان صورت گیرد. این عملیات نباید شبانه انجام شود و نیروهای آمریکایی حق بازرسی خانههای مردم را نداشته باشند.
کارشناس مسائل افغانستان با بیان اینکه ظاهراً این دو ماده از پیمان امنیتی در نشست اخیر لویه جرگه مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته بودند، تصریح کرد: در این میان آنچه ملت افغانستان را هراسان ساخته یک عامل تهدیدکننده برای امنیت و حاکمیت ملی این کشور قلمداد میشود مفاد این پیمان امنیتی نیست، بلکه اصل موضوع پذیرش حضور نیروهای خارجی در افغانستان است.
مصباحزاده در پاسخ به سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه موافقان این پیمان امنیتی در نشست اخیر لویه جرگه غالباً چهکسانی بودند، توضیح داد: تقریباً اکثر کارمندان دولت و ارکان مختلف نظام بهخاطر وابستگی سیاسی و اقتصادی نظام حاکم به آمریکا طرفدار این پیمان امنیتی و خواستار ادامه حضور نیروهای آمریکایی در خاک افغانستان هستند.
وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه نگاه اکثریت آحاد ملت افغانستان اعم از مردم عادی، نخبگان، دانشگاهیان، احزاب سیاسی و قبائل مختلف به این پیمان امنیتی چگونه است، اظهار داشت: آن دسته از مردم افغانستان که تحت پوشش نهادهای مدنی، احزاب سیاسی، مؤسسات اجتماعی و نهادهای دولتی قرار دارند بهظاهر در قبال این پیمان امنیتی تمکین کردهاند، اما در این میان تودههای میلیونی مردم افغانستان بهشکل انفرادی فرصت و امکان اظهار نظر در خصوص این پیمان امنیتی را ندارند و یا اصلاً نمیتوانند چنین مسائلی را مورد بررسی قرار دهند.
کارشناس مسائل افغانستان با تأکید بر اینکه اقشاری مانند دانشگاهیان، اساتید و احزاب سیاسی افغانستان نیز اکثراً طرفدار امضای پیمان امنیتی هستند، خاطرنشان کرد: این عده ازآنجایی که در چارچوب نظام حاکم حرکت کرده تابع سیاستهای وابسته این کشور به آمریکا هستند، غالباً این پیمان امنیتی را پذیرفتهاند و در این میان تنها قبائل افغانستان و برخی از افراد تحصیلکرده و احزاب سیاسی مخالف نظام به ابراز مخالفت با امضای این پیمان پرداختهاند.
مصباحزاده در ادامه در پاسخ به این پرسش که از نقطه نظر کارشناسی آیا امضای پیمان امنیتی افغانستان با آمریکا بهنفع مردم افغانستان است و یا بهضرر آنها تمام خواهد شد، گفت: تجربه دوازده سال گذشته نشان میدهد که این پیمان امنیتی فایده چندانی برای مردم افغان نخواهد داشت، زیرا افغانستان یک کشور جنگزده و ویران است و پیش از آنکه نیازمند یک پیمان امنیتی باشد، نیازمند بازسازی و دولتسازی است.
وی با بیان اینکه دولت و ملت افغانستان هردو قوام لازم را پیدا نکرده و به مرحله بلوغ و استقلال نرسیدهاند، توضیح داد: قوام یافتن دولت و ملت افغانستان هردو مستلزم دریافت همکاریهای خارجی است، اما این همکاریها باید بهشرطی انجام شوند که آمریکا و یا هر نیروی خارجی دیگری که میخواهد در بازسازی افغانستان مشارکت داشته باشد در عرصه عمل نیز مشارکت کرده منافع مردم افغانستان را نیز مد نظر قرار دهد.
کارشناس مسائل افغانستان با تأکید بر اینکه حضور نیروهای بیگانه در افغانستان به خودی خود معنای خوبی را در اذهان متبادر نمیکند، خاطرنشان کرد: حضور نیروهای بیگانه در یک کشور بهمعنای این است که ملت آن کشور نمیتواند از عهده اداره امور خود برآید و لذا طبق تعاریف موجود، چنین کشوری با ویژگیهای شمارش شده یک کشور اشغال شده به حساب میآید.
مصباحزاده در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار ما مبنی بر "نسخه مشابه همین پیمان امنیتی چندی پیش در کشور عراق به امضا رسیده و آیا امضای چنین پیمانی برای عراق و یا کل منطقه سودی بهدنبال داشته است که ما بخواهیم نسخه دیگر آن را در افغانستان به مرحله اجرا درآوریم؟"، اظهار داشت: شرایط افغانستان با اوضاع حاکم بر عراق و سایر کشورها بهکلی متفاوت است، زیرا افغانستان بهخاطر قرارگیری در نقطه بسیار حساس از کره جغرافیا به یک منطقه بسیار استراتژیک برای آمریکاییها تبدیل شده به نظر میرسد که این قدرت استکباری از سالهای دور برای اشغال افغانستان و حضور نظامی در این کشور برنامهریزی کرده است.
وی در ادامه با بیان اینکه آمریکاییها طی دوازده سال گذشته همه شرایط لازم برای تداوم حضور خود در افغانستان را مهیا ساختهاند، تصریح کرد: اکنون اوضاع حاکم بر کشور افغانستان بهگونهای است که بخشی از مردم افغان بهناچار زندگی خود را در گروی حضور نیروهای آمریکایی میدانند و رسماً از آمریکا خواستهاند تا همچنان در این کشور حضور داشته باشد.
کارشناس مسائل افغانستان با اشاره اینکه نمایندگان ولایت بامیان در نشست اخیر لویه جرگه بهصراحت درخواست کردهاند که آمریکا یک پایگاه نظامی نیز در این ولایت دایر کند، تأکید کرد: اینکه ملتی قرنها با نیروهای خارجی بجنگد تا مبارزه در راه استقلال و آزادی میهن به یکی از امتیازات آن تبدیل شود، اما در این میان عدهای بیایند و داوطلبانه نیروهای اشغالگر را به دایرکردن پایگاه نظامی در کشور خود دعوت کنند، بسیار دردآور است.
مصباحزاده با بیان اینکه آمریکاییها با حضور بیش از یک دههای خود در افغانستان نهتنها به استقلال این کشور در زمینههای اقتصادی، نظامی و امنیتی کمکی نکردند، بلکه این کشور را بیش از پیش در لجنزار وابستگی فرو بردهاند، تأکید کرد: اکنون همه کارمندان دولت، نیروهای نظامی و امنیتی و نیز افراد شاغل در ارگانهای دولتی، دانشگاهها و نهادهای مدنی بیم آن دارند که با خروج نیروهای آمریکایی موقعیت اداری، سیاسی و اقتصادی خود را از دست داده به دوران سخت گذشته بازگردند.
وی با تأکید بر اینکه بیم و هراس افراد وابسته و مزدبگیر دولت به مردم عادی نیز سرایت کرده است، خاطرنشان کرد: مردم عوام افغانستان نیز بیم آن دارند که با خروج نیروهای آمریکایی، دولت این کشور از عهده اداره امور مملکتی برنیاید و تاریخ سر بریدن ملت افغانستان در دوران زمامداری طالبان، بار دیگر در این کشورشان تکرار شود.
کارشناس مسائل افغانستان، پدید آمدن بیم و هراس در دل ملت افغانستان را ساخته و پرداخته آمریکا عنوان کرد و گفت: آمریکا خواهان ادامه حضور خود در خاک افغانستان است و همه این شرایط را از مدتها پیش فراهم ساخته است تا دولت مرکزی را به امضای هرچه سریعتر این پیمان امنیتی وادار سازد.
انتهای پیام/*