به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، موسی حقانی در مراسم گرامیداشت میرزا کوچک جنگلی در سالن اجتماعات دانشگاه آزاد اسلامی واحد این شهر، با اشاره به بررسی ابعاد قیام میرزا کوچک جنگلی، اظهار کرد: نهضت جنگل با همه بزرگیها گرفتار جریاناتی شد که آن جریانات هر کدام میتوانست نه یک نهضت بلکه یک کشور را نابود کند.
وی با بیان اینکه نباید به میرزا کوچک خرده گرفت، افزود: میرزا با صداقت انقلاب کرد و شش سال مبارزه و مقاومت انجام داد و شاید در آن زمان با ترفند دشمن آشنا نبود، امروز ما باید از نهضت میرزا درس بگیریم و بدانیم دشمن خیلی پیچیده است و از تمام امکانات که در اختیار دارد، علیه منافع ما استفاده میکند.
مدیر موسسه تاریخ معاصر ایران گفت: نهضت جنگل نهضتی است که در چند جنبه با روسیه، انگلیس، دولت مرکزی و جریان نفوذی که در انقلاب مشروطه به نهضت جنگل اضافه شده بود، میجنگید.
حقانی تصریح کرد: اگر نهضت میرزا شکل میگرفت، حرکت مقدسی بود که اگر موفق میشد وضع ایران اکنون بهتر از امروز بود، یعنی دولت پهلوی نداشتیم و مردم سالاری دینی که علما در مشروطه به دنبالش بودند روی میداد و 57 سال در حوزه مردم سالاری دینی جلوتر بودیم و این همه مشکلات را در دوران پهلوی نداشتیم.
وی با بیان اینکه به سلامتی این نهضت و رهبرش میرزا اعتقاد دارم، افزود: در نهضت جنگل جریان نفوذی احسانالله خان، خالو قربان و تعدادی دیگر از نفوذیان بودند که در نهضت جنگل ورود کردند و به این نهضت لطمه زدند.
نهضت جنگل نیاز به کار تحلیلی دارد
مدیر موسسه تاریخ معاصر ایران، نهضت جنگل و قیام میرزا کوچک را یکی از مقاطع مهم در تاریخ معاصر ایران بیانکرد و گفت: این نهضت هنوز نیاز به مطالعه و پژوهش دارد و حدود 70 کتاب و بالغ بر 100 مقاله در این حوزه نوشته شده است و بسیاری از محققین در این زمینه کار میکنند.
حقانی با تاکید بر اینکه با اسناد جدیدی که در حال حاضر در دسترس قرار دارد نیاز به کار تحلیلی و جدی در زمینه نهضت جنگل احساس میشود، خاطرنشان کرد: در مرامنامه نهضت جنگل یکی از بخشها جدایی دین از سیاست و سکولاریسم است و در مرامنامه جمعیت حکومت اسلامی نگاه حزبی و دمکرات دیده نمیشود.
وی با بیان اینکه باید تعداد مرامنامه نهضت جنگل را بررسی کرد، افزود: در اسنادی که از نهضت جنگل در آرشیو روسیه باقیمانده برخی به ایران آمده که فضای جدیدی را برای مطالعه نهضت جنگل فراهم میکند.
مدیر موسسه تاریخ معاصر ایران گفت: باید نهضت جنگل را بفهمیم و اسنادی که منتشر میشود را مورد بررسی قرار دهیم و نمیتوانیم بدون بررسی حوادث مشروطه و فراز و فرودهای آن نهضت را در سالهای سرنوشتساز درک کنیم.
حقانی با بیان اینکه میرزا کوچک جنگلی شش سال نهضت را ادامه داد، تصریح کرد: وجود جنگ جهانی اول در منطقه، فروپاشی امپراطوریها، قرار داد 1919 وکودتای 1299 در ایران باعث میشود که جزئیات را بررسی کنیم.
وی با بیان اینکه دو جریان بین روحانیون در آن زمان وجود داشت، گفت: جریان مشروطه مشروعه و جریان مشروطه خواهی که در تشخیص مصداق با هم دچار اختلاف نظر شدند و به تنهایی یک جریان در مقطع نخست به حذف یک جریان در مقطع دوم منجر شد.
مدیر موسسه تاریخ معاصر ایران تصریح کرد: میرزا با توجه به جریانی که از آن حمایت میکرد و منصوب به مرحوم آخوند خراسانی بود با طیف شیخ فضلالله نوری در تشخیص مصداق تفاوت دارند.
حقانی با اشاره به ریشهیابی مشکل در نهضت جنگل، اظهار کرد: در فتح تهران جمعیت یک دست و با یک تفکر نبودند و به عنوان یک مقوله انقلابی در تاریخ با گذشت 110 سال نگرانی ایجاد میکند.
وی افزود: در اسناد نهضت جنگل نوشته شد مرحوم میرزا در مسیر راه در نزدیکی قزوین اعلام کرد که قصد دارد از این گروه جدا شود زیرا این چپاولگیری و رفتارهای زشتی که از برخی از افراد سر میزد را قبول ندارد و در بعضی از اسناد آمده که آن افراد قول دادند به این کارها ادامه ندهند و میرزا در فتح تهران شرکت کرد.
مدیر موسسه تاریخ معاصر ایران گفت: برخی از یاران میرزا منفعت طلب بودند و اهداف خودشان بر اهداف قیام بیشتر میچربید و ارزشمند بود اما میرزا واقعا کسی بود که برای آزادی ایران، صیانت از مال و جان، مذهب و با شجاعت و رشادت با انگلیس، روس، دولت مرکزی و کودتاگران جنگید و در این آرمان جان سپرد.
باید سطح هوشیاری را در برابر نفوذ دشمن بالا برد
حقانی با بیان اینکه با بررسی جزئیات باید نهضت جنگل واکاوی شود، خاطرنشان کرد: دشمن خیلی پیچیده آمده به میدان و میرزا دست خالی و تنها بود او نشان داد که میشود جنگید ولی اگر سطح هوشیاری نسبت به دشمن بالا برود و دست نفوذش کوتاه شود میتوان پیروز میدان شد.
وی نفوذ بهائیت را در نهضت جنگل یکی از مشکلات شکلگیری کودتا در رشت بیان کرد و گفت: این کودتا باعث شد تا میرزا رشت را ترک کند و در ارتفاعات فومن به شهادت رسید.
مدیر موسسه تاریخ معاصر ایران افزود: با چند گروه ساختار شکن در مشروطه روبرو هستیم که با بدنه انقلابی باعث نفاق شدند و فاصله بین مشروطه مشروعه و مشروطه خواه در علما زیاد میشود، در جریان دارزدن شیخفضالله نوری یک سکوت در روحانیت حاکم شد.
حقانی با اشاره به سخنان مرحوم آخوند خراسان درباره اینکه مشروطهطلبان غربگرا و گروههای افراطی فاسدتر از محمدعلی شاه بودند، گفت: آخوند خراسانی بعدها با سخنان شیخ فضلالله نوری رسید.
نفوذیان سبب شدند تا مردم در برابر میرزا بیاستند
وی با بیان اینکه اطرافیان و نفوذیان در نهضت میرزا باعث شدند که مردم در مقابل میرزا ایستادند، خاطرنشان کرد: احسانالله خان که بهائی و نفوذی بود در بازار رشت به زنان گفت کفنهای سیاه خود را برداریدو این باعث شد مردم جلوی میرزا را بگیرند و بگویند دست از دین ما بر دار.
مدیر موسسه تاریخ معاصر ایران با بیان اینکه پایگاه مردمی نهضت میرزا باید بررسی شود، تصریح کرد: باید درک قوی از نهضت جنگل داشته باشیم و از آن درس بگیریم، انگلیسیها یک شگرد دارند و آن این است که هم جریان و هم ضد جریان ایجاد میکنند.
حقانی افزود: افراطیگری و کودتا در نهضت جنگل در اصل یک کودتای بهایی انگلیسی بود که با هوشمندی وارد نهضت جنگل کردند تا با ظرافت به نهضت جنگل لطمه بزنند.
وی با بیان اینکه نهضت جنگل در ابتدا با امکانات کم و اعتماد مردم به میرزا رفته رفته مورد استقبال قرار گرفت، تصریح کرد: نفوذ بهائیت و ساختار شکنی در نهضت جنگل و امضای معاهده اعلام جمهوری سرخ در گیلان اگرچه با هوشمندی میرزا و گذاشتن شرایط انجام شد اما روسها این شرایط را رعایت نکردند، که باعث لطمهزدن به نهضت جنگل شد.
مدیر موسسه تاریخ معاصر ایران با بیان اینکه باید از نهضت جنگل درس بگیریم، گفت: نباید به بیگانگان تکیه داشت چون آنها به دنبال منافع خودشان هستند.
انتهای پیام/