حسین الجواهری،کارشناس انرژی عراقی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم با اشاره به آینده سازمان اوپک و نقش آن در بازار نفت جهان گفت: این سازمان در اوایل دهه 1960، توسط عربستان، ایران، عراق، کویت، و ونزوئلا، با هدف اولیه یکپارچه سازی سیاستهای صادراتی این پنج کشور و امید به تحمیل قیمت بالایی برای نفت پایهگذاری شد.
وی افزود: به طور قطع اوپک در زمان شکلگیری از چنین قدرتی برخوردار بود، اما با گذشت سالها و در حالی که این کارتل هنوز تولیدکننده حدود 40 درصد از نفت جهان بود قدرتش به تدریج رو به افول گذاشت.
این کارشناس انرژی ادامه داد: امروزه، تنها عربستان سعودی و تا اندازهای امارات متحده عربی، قطر، و کویت توان آن را دارند که آزادانه سطح تولید خود را تنظیم کنند و دیگر اعضای اوپک تنها با هدف تأمین نیازهای مالی و بودجههای ملی خود به دنبال تولید هستند.
الجواهری خاطرنشان کرد: اوپک در حال حاضر با موج تازهای از تولید نفت در خارج از این کارتل نیز مواجه است که همان سطح تولید آمریکا است که به میزان تقریبی 8 میلیون بشکه در روز می رسد و حتی دولت آمریکا به دنبال افزایش آن است.
این کارشناس انرژی ادامه داد:در دیگر نقاط نیز مانند کانادا و حتی برزیل، سطح تولید در حال افزایش است. در همین حال، برخی از اعضای اوپک مانند ایران و عراق، که بلندپروازیهایی برای رشد میزان تولید خود در سر دارند، افزایش سطح تولید در خارج از اوپک را کوچک و بیاهمیت جلوه میدهند. با وجود اینکه تولید خارج از این کارتل، مسئله قابل مدیریتی است، اما این مسئله در کنار طرحهای عراق و ایران میتواند معرف تهدیدی جدی برای کاهش بهای نفت از سال 2015 به بعد باشد.
الجواهری با اشاره به اینکه بخش انرژی عراق پس از پنج سال احیا شده گفت: اکنون در حال تولید نزدیک به 3.5 میلیون بشکه در روز است. وزارت نفت این کشور چند هدف بلندپروازانه را برای خود در نظر دارد، که از جمله آنها میتوان به افزایش خیرهکننده تولید تا سطح 9 تا 10 میلیون بشکه در روز تا سال 2020 اشاره کرد.
وی تصریح کرد: ایران نیز نقشههایی برای افزایش میزان تولید در سر میپروراند به طوری که رئیس جمهور ایران، امیدوار است با ادامه گفتوگوها با آمریکا و امکان ایجاد مجدد یک رابطه احتمالی در بلندمدت، نبرد اصلاحاتی بزرگی را برای بازگرداندن سطح تولید نفت به دوره پیش از تحریمها، یعنی 4.2 میلیون بشکه در روز، ظرف شش ماه و افزایش آن به سطح دوران پیش از انقلاب، یعنی 6 میلیون بشکه در روز، در طول 18 ماه آغاز کند.
این کارشناس انرژی ادامه داد: اما اگر بخواهیم شفاف باشیم، دستیابی به هر دوی این اهداف در چارچوب زمانی تعیینشده غیرممکن است، هر چند که افزایش چشمگیر سطح تولید، کاملاً امکانپذیر است.
وی خاطرنشان کرد: درک چالش پیش روی ایران تقریباً سادهتر است، زیرا محدودیتهای تهران عمدتاً به واسطه تحریمهای خارجی اعمال شدهاند؛ و همانطور که در دیگر کشورها مشاهده شده است، هر زمان که تولید نفت در دوره پس از تحولاتی چون تغییر حکومت، تحریمها، و یا دیگر عوامل مختل شده است، بازگشت میزان تولید به سطح قبلی معمولاً پدیده نادری است.
الجواهری خاطرنشان کرد: با این حال، اگر تحریمها حذف شوند، ایران به سرعت میتواند نیمی از کاهش تولید خود را ظرف 12 تا 18 ماه بازیابی کند که تقریبا چیزی در حدود 500 هزار تا 750 هزار بشکه در روز می شود.
وی با اشاره به پتانسیل های بالای ایران و عراق در بخش نفت ادامه داد: از این جهت اوپک با چالشهای کوتاهمدت و بلندمدت متعددی در آینده مواجه است به طوری که در دوره بلندمدت، سطح تولید ایران و عراق به مسئلهای تعیینکننده بدل خواهد شد. انتظار می رود مجموع تولید ایران و عراق تا سال 2020،به لحاظ منطقی و قابل دستیابی 11 میلیون بشکه در روز افزایش یابد، که معرف افزایش 5 تا 6 میلیون بشکه، بالاتر از سطح تولید فعلی در هر یک از این دو کشور خواهد بود.
این کارشناس عراقی اظهار داشت: عربستان سعودی ممکن است از ایران و عراق بخواهد که داوطلبانه میزان رشد صادرات خود را محدود کنند، اما بدون پیشنهاد و مشوقهای دیگر، هیچ دلیلی وجود ندارد که بتوانیم باور کنیم آنها، در زمانی که افزایش صادرات تا حداکثر سطح ممکن، در راستای تأمین منافع اقتصادی کوتاهمدتشان خواهد بود، اقدام به چنین کاری خواهند کرد.
وی با اشاره به اینکه آسیا اکنون بزرگترین منطقه واردکننده نفت در سطح دنیا محسوب میشود خاطرنشان کرد: بازار آسیا حتی بزرگتر از مجموع بازارهای اروپا و آمریکای شمالی است. طبیعتاً، این پدیده منجر به افزایش روابط و وابستگی اوپک و کشورهای در حال توسعه آسیا شده است.
الجواهری ادامه داد: آسیا به عنوان بزرگترین مشتری اوپک، حجم عظیم تقاضای خود برای انرژی را در آینده نزدیک حفظ خواهد کرد، و در نتیجه افزایش تولید اوپک الزاماً به معنای بهای پایینتر نفت نخواهد بود.
وی گفت: با این حال، بهای نفت نه صرفاً به واسطه ابعاد رشد آسیا در آینده که همینطور با توجه به سطح تأمین جهانی نفت توسط کشورهای خارج از اوپک تعیین خواهد شد در حالی که اوپک به لحاظ تاریخی به عنوان ابزاری سیاسی برای افزایش بهای نفت بهرهبرداری شده است. اما همانطور که از جهش قیمت سال 2008 میتوان دریافت، چالش امروز اوپک بیشتر حول محور حفظ بهای نفت در سطحی به لحاظ منطقی است.
انتهای پیام/