راهی طولانی برای وحدت حوزه و دانشگاه / آثار مفید وحدت در جامعه

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، استعمارگران در قرن‌های گذشته برای بیگانه کردن نسل‌های رو به رشد کشورهای اسلامی از اسلام  و خاموش کردن ایمان و وجدان دینی در بین آحاد مردم اقدامات متعددی انجام دادند، آنان در طراحی نقشه‌های فتوحات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود به مانع عمده‌ای برخورد کردند و آن اعتقادات اسلامی ملت‌ها بود، زیرا اسلام مصداق کامل دینی بود که با حمله و یورش همه جانبه و تجاوزکارانه دولت‌های استعماری به مناطق مختلف دنیا به‌ویژه مناطق اسلامی مبارزه می‌کرد.

نخستین پرورش یافته‌های غرب، کسانی بودند که به خاطر ضعف نفس و فقدان تبلیغات مؤثر دینی نسبت به دین، احساس بیگانگی و عناد می‌کردند، به همین دلیل در دوران قبل از انقلاب،‌ بنیان دانشگاه‌ها که مرکز پرورش انسان‌های دانشمند براساس پیشرفت‌های علمی روز بود، بر بی‌اعتقادی و معارضه با دین گذاشته شد و در دانشگاه‌ها نه تنها دین را ضعیف کردند بلکه به معارضه با آن پرداختند.

امام خمینی(ره) با آگاهی کامل نسبت به واقعیت‌های تاریخی، راه حل مشکلات، بقای استقلال و شعار نه شرقی و نه غربی در کشور را، در آمیخته شدن روشنفکران و تحصیل‌کردگان جدید، با دین و ایمان مذهبی و نیز آشنا شدن روحانیون با پیشرفت‌های علمی جهان و تجربه روش‌های جدید می‌دانستند.

در این میان شهید مفتح از جمله افرادی بود که توطئه استعمار در جدا نگاه داشتن 2  قشر دانشگاهی و روحانی، از هم را با تمام وجود احساس کرده بود، وی در راه تحقق بخشیدن به آرمان‌های بنیانگذار انقلاب اسلامی، ایجاد وحدت میان این دو قشر مهم جامعه را وجهه همت خود قرار داد.

آیت‌الله مفتح، مرد حوزه و دانشگاه 

سخنرانی‌های آیت‌الله مفتح در مسجد دانشگاه در ترغیب نسل روشن فکر و تحصیل کرده به اسلام اثر بسیاری داشت که به مناسبت مجاهدت وی را در راه تحقق وحدت میان حوزه و دانشگاه، 27 آذر، روز شهادت آیت الله مفتح، روز وحدت حوزه و دانشگاه نام‌ گرفت.

در طول 3 دهه گذشته  تلاش‌های زیادی برای تحقق چنین وحدتی توسط کارشناسان حوزه ودانشگاه صورت پذیرفته است اما همواره به نظر می‌رسد این دو مرکز علمی کشور آنچنان که شایسته و بایسته است به چنین هدفی  نرسیده‌اند و دلیل آن را در نوع نگرش هر دو مرکز به علوم می‌دانند.

برخی اعتقاد دارند دلیل عمده جدایی دانشگاه از حوزه این است که بنیان علوم دانشگاهی بر پایه ایدئولوژی غیر اسلامی است، حال آن‌که علوم حوزوی مبتنی بر تفکر و ایدئولوژی اسلامی است، باید هر 2 نهاد، اسلام را مبنای نگرش و جهت گیری اصلی در تمام رشته‌های علمی و دینی قرار دهند و واقع نمایی علوم بشری را از این ناحیه محک بزنند، در واقع تسلط متون دینی اسلام بر تمام جوانب علوم و حیات بشری، پیش فرض اصلی وحدت حوزه و دانشگاه است.

برخی معتقد هستند که هدف‌های متفاوت این 2 نهاد علمی، عامل اصلی عدم وحدت بوده، علمی که تسلط بر جهان و ازدیاد قدرت مادی را هدف نهایی خود می‌داند و علمی که هدف آن دستیابی به حقیقت هستی است و در سیر اعتلاجویی، کمال جویی و ارتقا به قرب الهی به کمک انسان می‌آید، این 2 هدف نمی‌توانند هیچ قرابت و نسبتی با یکدیگر داشته باشند، بنایراین برای وحدت باید بر این شکاف ایدئولوژیک تمرکز شود.

از طرفی یکی از آسیب‌های مهم در بحث وحدت حوزه و دانشگاه که می‌تواند روز به روز مانع نزدیکی و وحدت این 2 شود، تسلط 2 گفتمان انزواطلبی در حوزه‌ها و دین گریزی و غرب زدگی در دانشگاه‌ها است.

امروزه هرچند جریان مبارزه با انزواطلبی در حوزه‌ها توانسته منشأ احیا و فعالیت این مرکز تولید علم را بر داشته باشد ولی در دانشگاه‌ها اقدامات کمتری صورت گرفته و هم‌چنان غرب‌زدگی، سکولاریسم و اندیشه‌های دین گریزی، تهدیدی جدی در مسیر تربیت دانشجویان در مقطع آموزش عالی کشور محسوب می‌شود و این مسئله در سخنان مقام معظم رهبری، خطاب به مسئولان و متصدیان وزارت علوم درباره اسلامی کردن دانشگاه‌ها نیز مشاهده می‌شود.

به تعبیر مقام معظم رهبری، وحدت حوزه و دانشگاه، به معنی وحدت در هدف، هدف این است که همه به سمت ایجاد یک جامعه اسلامی پیشرفته مستقل، جامعه امام، جامعه پیشاهنگ، جامعه الگو، ملت شاهد، ملتی که مردم دنیا با نگاه به او جرات پیدا کنند تا فکر تحول را در ذهن خودشان بگذرانند و در عمل خود پیاده کنند، حرکت کنند.

وحدت حوزه و دانشگاه، به این معنا نیست که به طور حتم باید تخصص‌هاى حوزوى در دانشگاه و تخصص‌هاى دانشگاهى در حوزه دنبال شود، نه، اگر حوزه و دانشگاه به هم وصل و خوشبین باشند و به هم کمک کرده و با یک‌دیگر همکارى داشته باشند، 2 شعبه از یک مؤسسه‌ علم و دین هستند.

وحدت در اهداف کلی خود، در کامل ساختن ملت ایران و این کشور و حرکت با یک‌دیگر و عبور در 2 خط موازى، بدون اصطکاک با هم است.

هدف اصلی، رسیدن به جامعه‌ای مبتکر و قدرتمند

امام جمعه اصفهان با اعتقاد بر اینکه باید هدف حوزه و دانشگاه این باشد که به ایجاد یک جامعه الگوی اسلامی قوی، مبتکر و دانشمند برسند تا الگویی برای دنیا باشد، اظهار کرد: از نظر امام دانشگاه و حوزه 2 شعبه یک موسسه بوده و هر 2 علم از واجبات است.

آیت الله طباطبایی‌نژاد با بیان این‌که مسلمان حق ندارد زیر سلطه کافر رود، بیان کرد: همان‌گونه که حوزه در راهنمایی مردم حق برگردن آن‌ها دارند، دانشگاه نیز به دلیل جلوگیری از وابستگی به کافرین حق گردن مردم دارد.

وی با اشاره به این‌که ائمه دروس دانشگاهی به دانشجویان خود می‌آموختند، تصریح کرد: این بی‌انصافی است که علوم ما را با مسیحیت مقایسه کرده و باید حوزه‌های ما پژوهشکده داشته باشد تا این سوالات در آنجا مطرح شود و از سوی دیگر با توجه به این‌که مسائل علمی بسیاری وجود دارد، نباید بر روی مسائلی که نفعی برای ما ندارد زمان هدر داد.

حوزه و دانشگاه، 2 بال یک پرنده

اما از آن‌جایی که علم و تحقیق کلید پیشرفت جامعه بوده و از این رو حوزه و دانشگاه مانند 2 بال یک پرنده‌ هستند که جامعه را به سمت توسعه هدایت می‌کنند، پس باید از هرگونه تفرقه بین حوزه و دانشگاه جلوگیری شود زیرا دانشگاه نمی‌تواند ادعا کند که به حوزه نیاز ندارد و حوزه نیز نمی‌تواند ادعای بی‌نیازی از علم داشته باشد و نه تنها حکومت اسلامی بلکه تمامی ادیان آسمانی ملاقی وحدت هستند، پس حوزه و دانشگاه دو گروه و جریان فکری و عملی تاثیرگذار در جامعه بوده و به عنوان نخبگان و سردمداران علم و عمل برای جامعه ضروری هستند.

اهمیت خاص وحدت حوزه و دانشگاه از آنجا ناشی می‌شود که افکار و اندیشه‌ها و مواضع و عملکردها و تدبیرها و مدیریت‌های سرچشمه یافته از این 2 مرکز با سرنوشت جامعه و کشور اسلامی پیوند و ارتباط پیدا می‌کند.

این پیوند و ارتباط سبب رشد و پیشرفت‌های همه جانبه علمی و فرهنگی و استحکام باورها و ارزش‌ها و هنجارها و ترویج و تحقق قوانین جامع و حیات‌بخش اسلام می‌شود و از سویی دیگر استقلال سیاسی و استقلال فرهنگی کشور را محقق می‌کند.

حجت الاسلام محمدتقی رهبر، امام جمعه  موقت اصفهان نیز  در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در اصفهان با اشاره به سخنرانی اخیرمقام معظم رهبری در شورای انقلاب فرهنگی افزود: مقام معظم رهبری در این دیدار تاکید بسیاری بر ترویج فرهنگ اسلامی در دانشگاه‌ها داشتند و رابطه حوزه و دانشگاه به طور شایسته و مدنظر رهبری نیست.

تلاش برای وحدت و انسجام بیشتر حوزه و دانشگاه

وی با بیان این‌که صدها دانشجو به حوزه و صدها طلبه برای تدریس به دانشگاه می‌روند، بیان کرد: اما رابطه‌ای که باید بین اساتید و روحانیت و علمای دینی در مرجعیت و سطح بالای دانشگاه‌ها وجود داشته باشد، دیده نمی‌شود که باید برای انسجام و وحدت بیشتر این دو حوزه تلاش بیشتری شود.

امام جمعه موقت اصفهان با انتقاد از فضای دانشگاه‌ها خاطرنشان کرد: برخی موارد دیده می‌شود که به صحبت‌ها و مباحثی که علمای دینی در دانشگاه‌ها مطرح می‌کنند، توجه نمی‌شود و یا فراموش می‌شود، علما از دانشگاهیان چیزی جز پای‌بندی به فرهنگ اسلامی، مبانی دینی، تقوا، پاکی و صلابت نمی‌خواهند که البته به طور قطع اختلافاتی هم وجود دارد، زیرا عده‌ای تفکر دینی دارند و عده‌ای دیگر تفکرات لیبرالی دارند.

آثار مفید وحدت حوزه و دانشگاه در جامعه

واقعیت انکارناپذیر دیگری که موجب شده وحدت حوزه و دانشگاه، که اهمیت و حساسیت خاصی دارد، این است که هر نوع اتحاد و همبستگی و صمیمیت دانشگاهیان و حوزویان به سرعت و با وسعت به جامعه و در میان مردم سرایت می‌کند و آثار مفید و سازنده و بالنده برجای می‌گذارد و زمینه ساز وحدت و یکپارچگی و اتحاد ملت می‌شود.

اگر در نقطه مقابل، اختلاف و افتراق و ناپیوستگی و چند دستگی در میان این 2 مرکز بزرگ علمی و فرهنگی به جامعه اسلامی راه پیدا می‌کند و در میان مردم نفوذ کرده و با آثار زیان‌بار و خطرناکی، اقشار مختلف ملت را به ضعف و تزلزل و ناامیدی و گرایش‌های مبتنی بر فقدان احساس مسئولیت اجتماعی و سیاسی و بی‌اعتنایی و بی‌تفاوتی نسبت به امور جاری جامعه و کشور اسلامی ترغیب می‌کند.

انتهای پیام/ ب