حجتالاسلام علی سعیدی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در استان تهران اظهار کرد: ایده وحدت حوزه و دانشگاه که از سوی حضرت امام(ره) مطرح شد، یکی از ایدههای مهمی بود که در عرصه نزدیک کردن این دو نهاد میتوانست تأثیر فوق العادهای داشته باشد. البته این اهداف در حد قابل توجهی هم تحقق یافته اما نیازمند برداشتن گامهای دیگری است.
وی افزود: مهمترین مسئلهای که سبب ورود حضرت امام(ره) به این عرصه شد نگرانی ایشان از دسیسهها و توطئههای دشمن بود چرا که دشمن در طول دوره قبل از انقلاب بهشدت بهدنبال تفرقه بین این دو قشر بود تا با جداسازی آنها به اهدف خود دست پیدا کند.
حجتالاسلام سعیدی با بیان اینکه این دو نهاد از جهات مختلفی با هم اشتراک دارند، گفت: حوزه و دانشگاه هر دو از نهادهای زیربنایی و مورد نیاز نظام بوده که بهشدت به هم وابسته هستند بهطوری که بسیاری از موضوعاتی که در حوزهها باید مورد توجه قرار گیرد باید در دانشگاه نیز مورد ارزیابی قرار گرفته بعد حوزه باید آن را با مبانی دینی انطباق دهد.
وی هر دو قشر را در برگیرنده خواص و نخبگان جامعه دانست و گفت: دانشگاه و شخصیتهای حوزوی بهلحاظ جایگاهی که دارند مرجع فکری بسیاری از افراد جامعه هستند. همچنین هر دو قشر در پرورش نیروهای کارآمد و کادرهای مدیریتی جامعه ایفای نقش داشتهاند، هر دو نهاد پناهگاه و مورد توجه مردم و لازم و ملزوم یکدیگر هستند.
نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بیان کرد: منظور از وحدت، ساختار و سازمان نبوده است، یکی از محورهای وحدت، انتقال تجربیات مثبت دانشگاه و حوزه به یکدیگر است. از جمله امتیازات حوزه، رابطه بین استاد و شاگرد است که از قدیم الایام متداول بوده است. در واقع انتخاب استاد آزادانه است یعنی طلبه میتواند آزادانه استاد را انتخاب کرده در دروسی که با ذوقیات او همراه بوده حاضر شود.
تعامل و رابطه بین استاد و شاگرد از امتیازهای حوزه
حجتالاسلام سعیدی در تبیین امتیاز دوم حوزه نسبت به دانشگاه گفت: امتیاز دیگر، رابطه و تعامل بین استاد و شاگرد است. بین شاگرد و استاد یک رابطه پدر و فرزندی در عین حال جدی حاکم است، یعنی شاگرد به بحث و نقطه نظرات استاد اشکال و سؤال وارد میکند و استاد هم با کمال میل پاسخ میدهد که حتی گاهی ممکن است به دعوای طلبگی بینجامد، اما با همه اینها بعد از پایان درس در اقامه نماز شاگرد به استاد خود اقتدا کرده، کدورت و مشاجرهای هم پیش نمیآید.
وی سومین امتیاز حوزه را بحث و مباحثه دانست و گفت: در حوزهها متداول است که اگر طلبهای در یک دوره هشت ساله درس خواند، باید این درس را در یک دوره چهارساله برای دوست خود تقریر کند که این امر در افزایش تجربه و مهارت او بسیار کمک میکند.
وی یکی دیگر از امتیازات حوزهها را رابطه میان آموختهها و بازخورد دانست و افزود: درسی که یک طلبه فرا میگیرد، میتواند در ماههای محرم و رمضان بین مردم بیان کند که این کار مهارت و قدرت فرد را افزایش میدهد و نظر این بود که تمام این تجربیات به دانشگاه منتقل شوند.
حجتالاسلام علی سعیدی در رابطه با امتیازات دانشگاه نسبت به حوزه گفت: تحقیقمحوری در دانشگاهها از امتیازات این نهاد به شمار میرود که چنین چیزی قبلاً در حوزه نبود. ممکن است که افرادی در مسیری قرار گرفته تحقیق کنند اما برنامهای جاری و فراگیر برای همه نبود، که البته در سالهای اخیر تحقیقمحوری درحوزههای علمیه قم جایگاه خود را پیدا کرده است.
تحقیقمحوری از نقاط قوت دانشگاه است
نماینده ولی فقیه در سپاه با بیان اینکه تحقیقمحوری به دانشجو کمک میکند که به ظرفیتها و توانمندیهای خود و روش تحقیق دست پیدا کند، افزود: تحقیقمحوری یکی از نقاط قوت دانشگاهها است و دومین امتیاز دانشگاه این است که بهلحاظ نظم و انضباط که در درون آن حاکم است، میزان خروجی آن نیز بیشتر است. اگرچه در حوزهها هم ما شاهد آثار، برکات و نتایج زیادی هستیم، ولی بهلحاظ نظم و انضباط موجود در دانشگاهها میزان خروجیها بیشتر بوده است.
وی تصریح کرد: خوشبختانه این تجربیات به حوزه منتقل شده و امروزه حوزههای علمیه هم، تحت پوشش برنامه و نظم خاصی قرار گرفته و هم تحقیقمحوری بین آنها گسترش یافته و از نقاط قوت بسیاری برخوردار شدهاند.
وی همچنین با اشاره به ایدههای حضرت امام(ره) که رهبر معظم انقلاب همواره آنها را دنبال فرمودهاند، گفت: مطابق آن ایدهها، حوزه و دانشگاه باید در اصل انقلاب دینی، الهی و مدلی که انقلاب در صدد عرضه آن به جهانیان بود، ایفای نقش کرده از مبانی و اصول انقلاب فاصله نگیرند چرا که دشمن در هر دو بخش فعال بوده و ما در جغرافیای جهان اسلام با دسیسههای بسیاری روبهرو هستیم.
دشمنان در منطقه بهدنبال ترویج اسلام آمریکایی و اسلام سکولاریزه شده هستند
حجتالاسلام سعیدی در رابطه با اسلامهای ترویج شده توسط دشمنان عنوان کرد: آمریکاییها در عربستان و تعدادی از کشورها، اسلام آمریکایی را که همان اسلام سلفیگری تند است دنبال کرده و در بخشی دیگر هم نوعی اسلام سکولاریزه شده را رواج دادهاند. آمریکا و نظامهای سلطه این دو اسلام را مد نظر دارند اما اسلام نابی که امام در بیانات خود مطرح میکردند همان اسلام ناب محمدی(ص) است که توسط نظام جمهوری اسلامی دنبال میشود و حوزه و دانشگاه در این زمینه میتوانند گامهای مهم و اساسی را بردارند.
وی با اشاره به "در این زمینه توفیقاتی نیز کسب کردهایم" گفت: انتظار میرود که حوزه و دانشگاه همواره در چارچوب مبانی دینی حرکت کرده پشتیبان اصول و مبانی انقلاب اسلامی باشند، دانشگاهیان باید در راستای تأمین نیازهای روزمره انقلاب اسلامی و آنچه رهبر معظم انقلاب در دورههای اخیر بیشتر مورد تأکید قرار دادهاند حرکت کنند چرا که بیشک بستر اصلی تولید علم و جنبش نرمافزاری، در دانشگاه است.
وی همچنین بیان کرد: انقلاب یک موجود پیشرونده و زنده است که هرروز در مسیر پیشرفت با نیازهای جدیدی روبهرو است که حوزههای علمیه و دانشگاهها باید به آنها توجه کرده بتوانند انقلاب را بهخوبی پیش ببرند.
امام خمینی(ع) معتقد بود قشریگری و تحجر به اسلام ضربه میزند
نماینده ولی فقیه در سپاه تأکید کرد: دشمن در مورد دانشگاهها یک هدف و در مورد حوزهها هدف دیگری را دنبال میکند، حضرت امام(ره) از یکسو با روشنفکران غربزده که مرعوب و تحت نفوذ فرهنگ و اندیشههای غرب قرار داشتند برخورد کرده هشدار میدادند، از سوی دیگر با قشریگری و تحجر برخورد میکردند و میفرمودند: قشریگری و تحجر بهاندازه همان روشنفکری و سکولاریزه کردن تحت عنوان نواندیشی و نوگرایی، به اسلام ضربه میزند.
وی تصریح کرد: ما باید از بلایی که بر سر مسیحیت آمد عبرت بگیریم. دو عامل به مسیحیت ضربه سنگینی وارد کرد، نخست عملکرد حاکمان بر دین مسیح مانند پاپ و کلیسا، دوم آئین تحریف شده مسیحیت که فاصله زیادی با آئین واقعی مسیح داشت، این خطر همیشه در کمین اسلام هم بوده است.
سکولاریزه کردن دین حوزه و دانشگاه را تهدید میکند
حجتالاسلام سعیدی گفت: در زمان مشروطیت شاهد شعار جدایی دین از سیاست و سکولاریزه شدن گفتمان دینی نشأت گرفته از غرب بودیم، تقیزاده، میرزا ملکم خان و امثالهم سردمدار این تفکرات بودند و یا در دهههای بعد امثال نهضت آزادی معتقد بودند که دین از سیاست جدا است. خطری که همواره متوجه حوزه و دانشگاه است، این است که زمینه سکولاریزه کردن دین را فراهم کنند. حضرت امام(ره) میفرمایند، اگر افرادی با دیدگاه جامع به میدان نمیآمدند و انقلاب را به وجود نمیآوردند، همان مصیبتی که در قرون وسطی دامن مسیحیت را گرفت دامن ما را هم میگرفت.
وی اسلام را دین و مکتبی دانست که جامعیت، سهولت و مصونیت از خطا و اشتباه دارد و گفت: این دین همه زوایای زندگی بشر را در بر میگیرد، از حوزه و دانشگاه انتظار میرود که در اصل تدبیر ذات باری تعالی، حاکمیت دین و حکومت دینی به هم نزدیک شده تا بتوانند زمینه را برای حاکمیت دین در عرصه جهانی فراهم کنند. این دو قشر میتوانند در برابر دو اسلام وهابیگری و اسلام سکولاریزه شده زمینهساز ارائه یک الگوی مناسب از اسلام ناب محمدی باشند.
نماینده ولی فقیه در سپاه در مورد اینکه آیا وحدت حوزه و دانشگاه مخالفینی دارد، گفت: ما بهدنبال این نیستیم که بدانیم چهکسانی در حوزه و دانشگاه مخالف این وحدت هستند چرا که این موضوع دردی را دوا نمیکند، مهم این است که چه باید کرد تا این دو قشر با نزدیکی به هم بتوانند ایدههای امام راحل را جامه عمل بپوشانند.
برخی افراد در درون جامعه و در محافل علمی بهدنبال دین حداقلی هستند
حجتالاسلام سعیدی الزامات وحدت حوزه و دانشگاه را اینچنین مطرح کرد: جامعنگری نسبت به دین از الزامات این وحدت به شمار میرود، برخی از افراد در درون جامعه و در محافل علمی بهدنبال دین حداقلی بوده معتقدند دین جزو نیازهای فردی است که نباید در حکومت دخالت کند، اینکه میخواهند عرصه دین را از حاکمیت جدا کنند پدیده خطرناکی است. بنابراین با جامعنگری نسبت به دین درک میکنیم که دین، صفر تا صد زندگی را در برمیگیرد، در این زمینه احادیث و روایات بسیاری گویای این مطلب است.
وی دومین الزام این وحدت را توجه به جایگاه و نقش دو رکن حوزه و دانشگاه در تأمین نیازهای نظام اسلامی دانست و گفت: این دو بازو، مکمل و لازم و ملزوم یکدیگر هستند که هر دو میتوانند بهصورت مشترک نیازهای نظام اسلامی را مرتفع کنند، مثلاً ما برای نظام مهندسی اسلامی، افراد موجهی داریم اما نقشه مهندسی ما نقشه سکولاری است یعنی شهرسازی ما با شهرسازی غربی تفاوت زیادی ندارد. نظام مهندسی اسلامی میخواهد که هم حوزه و هم دانشگاه در این زمینه ایفای نقش کنند.
شناسایی نیازهای جامعه نقطه اشتراک حوزه و دانشگاه
نماینده ولی فقیه در سپاه اظهار کرد: مسائل از این دست زیاد است، اموری که کار نشده و نیازمند تشکیل کارگروهها، همایشها و سمینارها است. این دو قشرباید نیازهای جامعه امروز را به دست آورده برحسب تخصص خود این نیازها را تدوین و زمینه عملیاتی شدن آن را فراهم کنند.
وی بیان کرد: سومین الزام، تبادل تجربیات است چرا که تفاهم و انتقال تجارب یکی از الزامات وحدت حوزه و دانشگاه است. چهارمین الزام نیز تلفیق بین حوزه نظری و تجربی است چرا که تمرکز بر حوزه نظری و تجربه گرایی جدای از نظریه پردازی بهتنهایی کافی نیست و این دو باید با هم ارتباط داشته باشند.
وی دیگر الزامات این وحدت را چنین برشمرد: پنجمین الزام، درک متقابل، تفاهم، هماندیشی و همگرایی است. ششمین الزام نیز توجه به مقتضیات زمان و زمانشناسی است. توجه به رشد و توسعه علوم و جامعیت در تربیت کادرها جزو درک مقتضیات زمان است.
عطش گرایش به مدرک و عنوان، زیبنده جامعه اسلامی و انقلابی نیست
حجت الاسلام سعیدی هفتمین الزام وحدت حوزه و دانشگاه را تحول از مدرک گرایی به علم گرایی دانست و گفت: عطش گرایش به مدرک و عنوان، زیبنده جامعه اسلامی و انقلابی نیست. ما باید حس علمگرایی را تقویت کنیم. مدرک علامتی برای نشان دادن سطح علمی فرد است و دانش و علم تعیین کننده هستند. هشتمین الزام، حرکت بهسمت اسلامی کردن عمقی دانشگاه است، یعنی از علم ترجمهای و متن و محتوای تکبعدی پرهیز کنیم.
وی تأکید کرد: در صورت تحول دانشگاهها در چهار عامل، مدیریت مطلوب، استاد که در پرورش شاگرد نقش مهمی دارد ــ استاد دینمحور و استاد سکولار دو جنس هستند، نمیتوان توقع داشت در دانشگاهی که استاد سکولار تدریس میکند دانشجوی دینمدار تربیت شود ــ، متن و محتوا باید از جامعیت برخوردارباشد ــ متأسفانه خیلی از متون ما ترجمهای بوده بر اومانیسم تکیه دارد ــ و محیط که باید بهگونهای باشد تا دانشجو تربیت اسلامی شود، زمینه تحقق وحدت حوزه و دانشگاه فراهم میشود.
نماینده ولی فقیه در سپاه خاطرنشان کرد: آسیبهایی که وحدت حوزه و دانشگاه را تهدید میکنند غربزدگی در قالب روشنفکری، تکثرگرایی و نسبیگرایی، تفسیر به رأی و تحجر و جمود است که دانشگاه و حوزههای علمیه باید در برابر این آسیبهای احتمالی چاره اندیشی کنند.
انتهای پیام/ب*