به گزارش گروه "رسانههای دیگر" خبرگزاری تسنیم، دولت رجب طیب اردوغان با شدیدترین بحران از زمان کسب قدرت در ترکیه روبرو شده است.
ظاهراً وادار ساختن تعدادی از وزرا به کناره گیری و ترمیم 10 نفره کابینه، ناراضیان را قانع نکرده و تظاهرات برای برکناری نخست وزیر از قدرت و عزل دولت حزب عدالت و توسعه تداوم یافته است.
بهانه این اعتراضها و نا آرامی ها، کشف فساد و ارتشا و دستگیری 53 نفر از جمله فرزندان سه وزیر مستعفی و در مظان اتهام قرار گرفتن یکی از پسران نخست وزیر اردوغان است، اما این، همه ماجرا نیست.
اردوغان عملیات فساد و ارتشا را توطئه خارجی اعلام کرده و به صورت تلویحی انگشت اتهام را به طرف آمریکا نشانه گرفته و از آن به نام عملیات کشف یاد کرده است.
فتح ا... گولن اسلامگرای متحد سابق حزب عدالت و توسعه که رهبری تشکیلات میانه رو توقیف و منحل شده جماعت نور (موسوم به گولنچی ها) را دارد و این گروه را از پنسیلوانیای آمریکا هدایت می کند، از نظر اردوغان عامل ظاهری بروز این بحران معرفی شده است.
جنبش نور گولن در دستگاه قضا، دادستانی و نیز مقامهای پلیس نفوذ قابل توجهی دارد، اما حقیقت آن است که نفوذ جمعیت نور گولن با حمایت حزب عدالت و توسعه عملی شده است و این اردوغان بود که با گولن ائتلاف کرد و به پیروزی رسید، بنابراین، پرسش این است که چرا گولن و اردوغان از دوستی به خصومت رسیدند.
برای درک این تحول می باید ساختار قدرت و مدعیان آن را در ترکیه امروز مورد توجه قرار داد و از این طریق به برخی از گمانه زنی ها مبادرت کرد.
سه جریان مدعی قدرت در ترکیه وجود دارد؛ جریان اسلامگرا، جریان لاییک و لیبرال و جریان نظامی.
هر کدام از این جریان ها در درون خود تقسیم بندیهایی دارند، اما ریاست حزب عدالت و توسعه در دو جهت موفقیت آمیز بوده و مدعیان قدرت را به عقب رانده است، یکی بهبود شاخص های اقتصادی و دیگری تقویت امید به حل مساله کرد ها.
این حزب قطع نظر از مشکلاتی که با آنها روبرو بوده، اعتبار دولت را در افکار عمومی به نحو محسوسی بالا برده و این امر نگرانی رقبای سیاسی را در داخل جناح اسلامگرا و در جناح لیبرال سکولار از قدرت گرفتن مجدد اردوغان در انتخابات 2014 در پی داشته است.
ظاهراً حزب عدالت و توسعه ضربه اصلی را از «جماعت نورگولن» می خورد و احزاب رقیب از قدرت تأثیرگذاری در حد شکست اردوغان در انتخابات برخوردار نیستند، اما می توانند بر موج به راه افتاده سوار شوند و از رسیدن مجدد قدرت حزب عدالت و توسعه جلوگیری کنند.
در عین حال واقعیت آن است که تحولات خاورمیانه و آنچه در دنیای اعراب همسایه ترکیه می گذرد، جناح میانه روی اسلامی در قالب تفکر اخوانی را بشدت منفعل کرده و جریان رادیکال القاعده در این فضا از بحران و هرج و مرج به سود خود بهره می گیرد.
تحولات سوریه، مصر، یمن، لیبی، سومالی و .... افزایش قدرت جناح رادیکال و کاهش نفوذ میانه روهای اسلامی را در پی داشته است. حزب عدالت و توسعه با گرایش اخوانی نزدیک است و فضایی که دنیای غرب برای قدرت گرفتن آن باز کرده بود، بوسیله زیر مجموعه های القاعده در حال مسدود شدن است.جاه طلبی های شخصی اردوغان و عظمت طلبی نوعثمانی گرایی حزب عدالت و توسعه ترتیبی را به وجود آورده است که در غرب تصور شود در پس ذهن رهبران میانه روی اسلامگرا، قدرت جاه طلبانه پنهان شده است.
فتح ا... گولن بیش از 300 مدرسه مذهبی در داخل ترکیه و حدود یک هزار مدرسه مذهبی در سایر کشورهای اسلامی دارد. اینکه اردوغان، آمریکا و گولن را پشت دستگیری طیف وسیعی از موفق ترین تجار، تکنوکراتها، سیاستمداران و عناصری در دستگاه قضایی و بخش تحقیقات پلیس اعلام می کند، بدون دلیل نیست وگرنه فساد در ترکیه موضوع تازه ای نیست و اردوغان خود را پرچمداران مبارزه با فساد می داند.
برکناری مقامهای قضایی و پلیس درگیر در کار تحقیقات و دستگیریها از طرف اردوغان و مجبور کردن وزرا به استعفا و ترمیم کابینه، تدابیری بود که اردوغان بلافاصله برای کنترل بحران مورد توجه قرار داد، اما ادامه تنشها نشان می دهد که موضوع به این سادگی قابل حل نیست و فشار برای برکناری اردوغان و برگزاری انتخابات زودرس و حتی شایعه کودتای نظامی به رغم تکذیب آن از سوی ارتش که در سطح رسانه ای مطرح شده و در حال گسترش است، به خوبی نشان می دهد، ترکیه در حال ورود به مرحله جدیدی است که در آن حزب عدالت و توسعه با جدی ترین چالشها از زمان قدرت گرفتن روبرو می شود، چالشی که عبور سالم از آن به درایت سیاسی، حمایت مردمی و مهمتر از آن حفظ توسعه رفاه عمومی و همزمان با آن بروز دادن ابتکاری در حل مساله کردها بستگی خواهد داشت.
اردوغان و مخالفانش هر دو می دانند که اگر حزب عدالت و توسعه از این بحران جان سالم به در ببرد، پیروز انتخابات بعدی خواهد بود و جماعت نور و فتح ا... گولن می توانند جاده را برای پایین کشیدن اردوغان از اریکه قدرت صاف کنند.
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.