به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم؛ گری سیک، تحلیلگر ارشد و استاد «سیاست خارومیانه» در دانشگاه کلمبیای نیویورک که در دوران سه رئیس جمهوری آمریکا عضو شورای امنیت ملی این کشور بوده با انتشار یادداشتی در روزنامه یواسایتودی، به تحلیل اثرات مخرب لایحه جدید سناتورهای آمریکا برای اعمال تحریمهای تازه بر ایران پرداخته است. ترجمه متن این یادداشت وی در ادامه امده است؛
سی و پنج سال پیش وقتی انقلاب ایرانیان موجب سرنگونی شاه و به گروگان گرفتن دیپلماتهای ما (آمریکا) شد، من در کاخ سفید حضور داشتم. بسیاری از آن افرادی که بازداشت و زندانی شدند، تا کنون دوستان من هستند.
با داشتن چنین تجربهای، به نظاره نشستن شکلگیری یک سیاست خارجی فاجعهآمیز (برای من) مشکل است. ترکیبی از سیاستورزی داخلی و مداخلات ناصواب در حال به انحراف کشاندن فرصت بزرگ توقف برنامه هستهای ایران است. در بدترین شرایط، این وضعیت میتواند ما را به سوی سومین جنگ عمده و بزرگ در منطقه خاورمیانه سوق دهد.
نوامبر گذشته بود که پنج عضو دائم شواری امنیت به همراه آلمان - که به 5+1 موسوم شدهاند - موفق به دستیابی به توافقی مقدماتی برای حل کشمکشهای طولانی موجود بر سر برنامه هستهای ایران شدند. (رسیدن به) این توافق،که از دوشنبه آینده اجرایی میشود، از پیش محتمل و ممکن بود زیرا انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال گذشته، چهرهای تازه به نام حسن روحانی را به ریاست جمهوری ایران رساند. وی جانشین محمود احمدینژاد ستیزهجو شد، کسی سیاستهای وی ایران را در انزوایی که مسبوق به سابقه نبود قرار داد.
عامل روحانی؛
یک دهه پیش، روحانی مذاکره ارشد (ایران) در موضوع هستهای بود. در آن زمان وی پیشنهادی مبنایی برای حفظ برنامه غنیسازی هسته ای ایران در سطح پایین در مقابل به رسمیت شناخته شدن حق ایران برای توسعه انرژی صلحآمیز هستهای را ارائه کرد. اما مذاکرهکنندگان اروپایی همراه با حمایت دولت بوش، این پیشنهاد را رد کردند و اصرار داشتند که هیچ معاملهای بدون توقف تمام و کمال غنیسازی اورانیوم از سوی ایران ممکن نیست.
پس از شکست گفتگوها، دو چیز رخ افتاد. اول، احمدینژاد جایگزین روحانی شد و او را متهم کرد که نسبت به غرب بسیار بخشنده و گشاده دست بوده است. دوم، ایران تولید و نصب سانتریفیوژها را سرعت بخشید. تا کنون، و طبق گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا، ایران تصمیمی برای ساخت سلاح هستهای اتخاذ نکرده است. با این حال، ایران هماکنون توان فنی برای چگونگی تولید بمب را در اختیار دارد. بهطور خلاصه، ما همچنان تاوان قضاوت نادرست خود درباره ایران و منافعمان در یک دهه پیش را میدهیم.
توافق منعقده مابین 5+1 و ایران، در حالی که گفتگوهای دو طرف برای رسیدن به مبنایی برای توافق دائمی در حال جریان است، به طور اساسی توسعه برنامه اتمی ایران را متوقف کرده است. طی این دوره (ششم ماهه) آمریکا و متحدان آن توافق کردهاند که تحریم جدیدی مرتبط با برنامه هستهای علیه ایران تحمیل نکرده و بخشی از تحریمهای اعمالی چند سال گذشته خود بر ایران را کاهش دهند.
در این شرایط، هماکنون تعدادی از سناتورهای آمریکایی - که اکثرا جمهوریخواه بوده اما تعدادی دموکرات نیز در میانشان است - از لایحهای حمایت میکنند که براساس آن تحریمهای جدید اعمال خواهد شد و آمریکا موظف خواهد شد در صورت حمله یکجانبه اسرائیل به ایران، از تلآویو حمایت و پشتیبانی نظامی کند.
عامل شکست توافقنامه؛
این لایحه ناصواب میتواند مذاکرات را از مسیر خود خارج کرده و پیشرفت را متوقف کند. مذاکره کنندگان ما نه خواستار دستیابی به این تهدید و تحریمهای اضافی بوده و نه نیازی به آنها دارند. آنها همچنان دست پر بوده و تحریمهای جدید مطمئنا از سوی ایران به عنوان نشانه بد عهدی درک خواهد شد.
(تصویب) یک دور جدید از تحریمها همچنین این پیام را به متحدان امریکا ارسال میکند که واشنگتن برای دستیابی به نتاج حاصل از مذاکرات جدیت نداشته و حمایت این متحدان با انتقاد مواجه خواهد شد. علاوه بر آن، اگر تحریمهای بیشتری بعدا نیاز باشد، (در همان زمان) میتوانند به سرعت تصویب و اعمال شوند.
اگر مذاکرات به شکست کشانده شود، تندروهای داخل ایران بزرگترین برنده خواهند بود. ناکامی و شکست دور دیگری از مذاکرات، تأییدی بر ادعای آنها خواهد بود که مذاکره با آمریکا بینتیجه بوده و این ادعای آنها را تقویت میکند که آنهایی که به دنبال گشودن روابط با غرب هستند، افرادی ضعیف و سادهلوح میباشند.
رئیس جمهور اوباما تهدید کرده است که لایحه را وتو خواهد کرد، اما این اقدام ممکن است ناکافی باشد. تصویب قوانین ضد ایرانی در بین کنگره این کشور محبوب بوده و با اقبال روبهرو است و با لابی قدرتمندی که از این اقدامات حمایت میکند، چنین تحریمهایی اغلب با اکثریتی که بر وتوی رئیس جمهوری غلبه میکند، تصویب میشوند.
امروز ما در امیدوارانهترین نقطه طی سه دهه گذشته قرار داریم. موافقتنامه نهایی بایستی همچنان مورد مذاکره قرار گیرد و در این مسیر مطمئنا ناهمواریهایی وجود خواهد داشت. با این حال، ما یک شانس واقعی برای جلوگیری از توسعه هستهای ایران همچنین ابزار و اقداماتی قدرتمند برای تضمین عدم استفاده از این برنامه برای مقاصد نظامی در اختیار داریم.
در مقابل، لایحه سنا موجب این میشود که کنگره آمریکا در این مذاکرات شکننده بین المللی دخیل شود. این اقدام تنها موجب این میشود که تلاشها برای دستیابی به یک راهحل صلحآمیز با خطر انحراف مواجه شده و ما را در آستانه جنگ دیگری در خاورمیانه قرار دهد.
انتهای پیام/