به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بررسی وضعیت اقتصادی کشور حاکی از آن است که تنها راه برونرفت از این شرایط نابسامان اقتصادی توجه ویژه به فرمایشات مقام معظم رهبری و عملی کردن سیاست اقتصاد مقاومتی است.
همزمانی مشکلات درونزای اقتصاد با فشارهای بیرونی که ناشی از تحریمهای روزافزون غرب علیه ایران است وضعیت ملتهبی را برای اقتصاد ایران به وجود آورده است.
هم اکنون که بهگفته مسئولان ارشد دولتی قرار است اقتصاد مقاومتی از سال آینده در کشور اجرا شود این مسئله به ذهن متبادر میشود که چهمقدار از سیاستهای اقتصاد مقاومتی در دولت وجود دارد، به این مفهوم که آیا دولت آماده اجرای این سیاست است و یا اینکه تنها در زبان این آمادگی وجود دارد و در عمل قرار نیست چنین سیاستی اجرایی شود.
به همین دلیل با سینا جعفری یکی از اساتید علم اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه و محقق اقتصادی گفتوگو کردیم که متن این گفتوگو را در زیر ملاحظه میکنید:
اقتصاد مقاومتی چه نوع اقتصادی است و چه ویژگیهایی دارد؟
نحوه مدیریت اقتصادی کشور در دوره جنگ میتواند بهنوعی تجلیکننده روح اقتصاد مقاومتی باشد؛ بهطوری که شرایط فعلی مدیریت کلان اقتصادی کشور همچون مدیریت در دوران جنگ است که همواره میبایست بر اساس برنامههای دشمن و شناخت هجمههای بیرونی نگاهی هم به مشکلات درونزای اقتصاد داشت که در نتیجه راهبردی که در این وضعیت باید حاکم بر مدیریت اقتصاد شود، همان راهبرد اقتصاد مقاومتی است.
باید گفت اقتصاد مقاومتی، همچنان که از بیانات مقام معظم رهبری استنتاج میشود، در یک فضای تعامل جهانی، که نظام اسلامی در تقابل و نبرد با نظام استکبار یا بهتعبیر ایشان سلطه اهریمنی قرار دارد، موضوعیت خواهد داشت. وجود چنین تضاد و تقابلی ذاتیِ نظام اسلامی و نظام استکبار است و تا زمانی که مسیر انقلاب بر محوریت اندیشه امام و با وجود ولایت فقیه حرکت میکند، نمیتوان انتظار رفتارهای بیغرض و دوستانه از سلطه اهریمنی داشت.
بنابراین، این شرایط اقتضا میکند که دشمن از هر روشی برای تضعیف کشور بهره گیرد که در حال حاضر، اصلیترین استراتژی دشمن فشار اقتصادی بهمنظور ایجاد فاصله بین مردم و حاکمیت و امکان استفاده از حربه تحریم برای استفاده سیاسی حداکثری از اینگونه فشارها است.
کنار این هجمههای بیرونی، برای وارد کردن فشار اقتصادی به کشور، مواجه با دورهای از اصلاحات ساختاری در اقتصاد هستیم. تجربه همه کشورها نشان میدهد اصلاحات بزرگ اقتصادی همواره با هزینهها و مشکلاتی همراه بوده است. طبیعی است که نمیتوان این دوران گذار را بدون هزینه گذراند، اما میتوان تا جایی که ممکن است هزینهها را تقلیل و آلام اقتصادی مردم را نیز تسکین داد.
در این شرایط، کارآمدترین راهبرد در تقابل با سلطه و فشار دشمن و از طرف دیگر مشکلات داخلی اقتصاد همزمان با اصلاحات ساختاری، پیگیری راهبرد اقتصادی مقاومتی است. لزوم تبیین مفهوم اقتصاد مقاومتی هم از بیانات و خواستههای مقام معظم رهبری از دانشگاهیان روشن است و هم اینکه با توجه به شرایط واقعی و عینی حاکم بر اقتصاد ایران در مواجهه با فشارهای روزافزون دشمن و مسائل درونزای اقتصاد، امکان تصور راهکار دیگری نیز وجود ندارد.
در شرایط فعلی چه نکات مثبتی برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی ملاحظه میکنید که در کشور جاری است؟
از نکات مثبت موجود در جامعه برای اجرای اقتصاد مقاومتی وجود انگیزههای انقلابی و دینی مردم و امکان به میدان آوردن این انگیزهها به عرصه اقتصاد است. از طرف دیگر وجود درآمدهای نفتی، وجود سرمایههای سرگردان و خرد در دست مردم، که تلاش دارند این سرمایه را در بهترین مسیرهای سودآوری قرار دهند، و از همه مهمتر وجود نخبگان دانشگاهی متعهد و جوانان پرانگیزه برای فعالیتهای جهادی است که این عوامل کنار هم می تواند مسیر را روشن نگاه دارد.
نکات منفی که احتمال میدهد این سیاست در کشور اجرایی نشود، چیست؟
از نکات منفی میتوان به بالا بودن هزینههای دولت و مصرفگرایی در سطح بالای جامعه، وابستگی تولید به خارج و عدم استقلال در زنجیره تولید، بالا رفتن سطح نقدینگی و تورم افسار گسیخته، وابستگی بودجهای به نفت که باید در مرحله اول این نگرانیها را برطرف کرد و یا حداقل بهسمت برطرف کردن آن گام برداشت.
برای آنکه بتوانیم به هدف خود که همان اهداف اقتصاد مقاومتی است دست یابیم باید با برنامه حرکت کرد. بهنظر شما، مهمترین برنامه دولت چه باید باشد و شما اولین برنامه را چهچیزی میدانید؟
به نظر میرسد در ابتدا باید طراحی چارچوب قوانین بودجه و برنامههای توسعه 5ساله مبتنی بر سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری باشد، از طرف دیگر نیز تلاش برای تحقق شعارهای اقتصادی هر سال که از طرف مقام معظم رهبری عنوان میشود نیز باید در دستور کار قرار گیرد. همچنین پیگیری و اجرای سیاستهای اصلاحی اصل 44 در جهت حضور پررنگ بخش غیردولتی در اقتصاد نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
نقش مردم را برای رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی چقدر مؤثر میدانید؟
بهکارگیری پتانسیلهای مردمی بهمنظور بسیج آحاد مردم در جهت تحقق اهداف عملیاتی اقتصاد مقاومتی همچون ترغیب به فعالیتهای مولد، افزایش انگیزه کار و تولید و اصلاح الگوی مصرف نقش بیبدیلی است بهطوری که برای رسیدن به آن باید از فعالیتهای فرهنگی و رسانهای گسترده برای ایجاد فرهنگ کار و تولید و مذموم نشان دادن فعالیتهای سفتهبازانه و سودجوییهای غیرتولیدی، استفاده از نهادهای مردمی و انقلابی چون بسیج و پایگاههای مردمی و دیگر نهادهای مذهبی جهت گسترش فرهنگ تولید و دوری از اسراف و مصرفزدگی، اصلاح فرآیند هدفمندی یارانهها با هدف برآوردن اهداف اولیه و کاهش بار سنگین مالی فعلی بهره برد.
آیا دولت یازدهم توانایی اجرای اقتصاد مقاومتی را دارد یا اصلاً هنوز مفهوم اقتصاد مقاومتی برای دولت روشن نیست؟
همانطور که در بالا اشاره شد از بدیهیترین مباحث و مبانی اقتصاد مقاومتی، تکیه بر توان داخلی و تدبیر و امید بر اساس امکانات و پتانسیلهای داخلی میباشد که متأسفانه از سوی دولتمردان یازدهم نهتنها تا کنون نادیده گرفته شده است بلکه با حذف افراد نخبه و تغییر و تحولات گسترده در عرصههای مدیریتی و حذف نخبگانی که با رویکرد تعاملی افراطی دولت با غرب مشکل اساسی داشتند، این مهم نهتنها حاصل نخواهد شد بلکه آسیبهای آن تا سالهای سال کشور را رها نخواهد کرد و بهنوعی عقبگردی به تمام معنا خواهد بود.
باید گفت رئیس جمهور همانطور که در نامه به مقام معظم رهبری از ابلاغ این سیاستها ابراز خوشحالی کرد باید تیم اقتصادی دولت را نیز در راستای اجرای این سیاستها ساماندهی و بازسازی و ظرفیتهای اقتصاد کشور را جلب اعتماد کند تا این ظرفیتها به دولت نزدیکتر شوند. متأسفانه نگاههای امروز دولت با اقتصاد مقاومتی فاصله زیادی دارد زیرا در اقتصاد مقاومتی اعتماد به توان ملی، استفاده از توان داخل و رشد ظرفیتهای کشور را باید در اولویت قرار داد که از گفتههای وزرا چنین چیزی برنمیآید.
متأسفانه برخی مشاوران اقتصادی دولت معتقدند تا خارجیها و سرمایههایشان وارد نشوند توسعهای در کشور ایجاد نمیشود در صورتی که این نگاه مغایر با سیاستهای اقتصاد مقاومتی است.
صحبتهای دولتمردان فقط به شعار تبدیل شده است. دولت در مقابل مذاکرات فشرده و شکست در آن، باید رویکرد درونگرا و اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی را در دستور کار خود قرار میداد و از طرف دیگر دولت یازدهم با اجرای منویات رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی میتواند دست برنده را در مذاکرات هستهای داشته باشد.
انتهای پیام/*