قاینات، سرزمین آفتاب و طلای سرخ در شرق + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند ، به استناد شواهد و یافته های باستان شناسی سابقه استقرار و سکونت بشر درˈغار خونیکˈ واقع در 18 کیلومتری جنوب قاین به هزار سال پیش از میلاد می رسد.

قاین در عصر زمامداری ساسانیان از مراکز مهم قدرت و از معدود شهرهای استراتژیک ایران به شمار می آمد و مورخان بسیاری در کتب خویش از قاینات نام برده اند که اصطخری، جیهانی، ناصرخسرو قبادیانی، یاقوت حموی و عبدالله محمدبن احمد مقدسی از آن جمله هستند.

قاین در دوره اسلامی بزرگ ترین شهر قهستان بوده و چون در مسیر راه های مهم تجاری سیستان، کرمان و سواحل دریای عمان بوده همواره اهمیت داشت، به طوری که اهمیت تجاری و اقتصادی قاین به حدی بود که در قرن چهارم هجری ˈمقدسیˈ آن را ˈدروازه عمان و بارانداز کرمان و انبار خراسانˈ نامیده است.

این شهر در دوره اسلامی دارای بارویی با دروازه های مختلف بوده و خندقی برگرداگرد آن احاطه داشته که هنوز بخش اندکی از بقایای این خندق باقی است.

ناصرخسرو قبادیانی در اواسط قرن پنجم هجری از این شهر دیدن و آن را چنین توصیف کرد که، قاین شهر بزرگ و حصین است و گرد شهرستان خندقی دارد و مسجد آدینه به شهرستان اندر است.

کاوش باستان شناسی صورت گرفته در سال های اخیر که سرآغاز آن حفاری تپه شاهزاده حسین قاین بوده منجر به کشف آثار و بقایای مسجدجامع قاین شد که حاکی از رونق و اعتبار این شهر در دوره سلجوقی است.

از بناهای تاریخی و دیدنی شهرستان قاین می توان به مسجدجامع، مقبره بوذرجمهر، قلعه کوه قاین و امزاده زیدالنار، آرامگاه ابوالمفاخر، مسجدجامع خضری و قلعه آفریز اشاره کرد.

مسجدجامع قاین به استناد کتیبه موجود در ایوان آن در سال 796 هجری قمری به دستور امیرجمشید قارنی ساخته شده و از آثار اواخر دوره ایلخانی و اوایل دوره تیموری است.

این اثر دارای اجزایی از قبیل صحن، ایوان، شبستان های طرفین ایوان، حجره ها، در ورودی و ساعت آفتابی است و ایوان مسجد شاخص ترین عنصر معماری آن می باشد.

ˈمقبره بوذرجمهرˈ نیز آرامگاه یکی از عرفای نامدار، سیاستمداران و شاعران قرن چهارم و پنجم هجری قمری است که در پنج کیلومتری جنوب قاین بر دامنه کوه ابوذر قرار دارد. این بنا از بناهای ساخته شده در قرن ششم و هفتم هجری قمری می باشد که به شکل چلیپایی و با معمار زیبایی است.

در تزئینات داخلی بنای این آرامگاه که از گچ استفاده شده نوع کاربندی پیشانی ایوان ها به شکل طاق‌ نمای جناغی است.

تزیینات گچبری زیرگنبد از زیباترین بخش های این بنا محسوب می‌شود و در پشت بقعه صفه ای‌ ایجاد شده که بناهای جنبی مقبره روی آن بنا شده ‌اند. در کنار مقبره بوذرجمهر درخت بنه کهنسالی با عمر بیش از 700 سال وجود دارد.

زیدبن موسی فرزند امام موسی کاظم(ع) است که بنای مقبره وی ملقب به امامزاده زیدالنار در روستای آفریز در 65 کیلومتری جنوب غربی قاین واقع است.

مصالح و پی این بنا قدمت آن را به عهد صفوی مربوط می‌کند و ورودی اصلی این مقبره از ضلع شمالی است که دارای مقرنس کاری بسیاری زیبایی است.

ˈقلعه کوه قاینˈ نیز اثری عظیم و شاخص با چندین هکتار مساحت است که از قلاع دوره سلجوقی و یکی از پایگاه های عمده فداییان دوره اسماعیلیه بوده است.این قلعه بر فراز کوهی مشرف بر شهر قاین ساخته شده که از سمت جنوب و شرق کوهستان و از سمت غرب و شمال به دشت قاین محدود می شود.

این قلعه با تابعیت از ناهمواری های کوه از دو بخش متمایز که یکی متعلق به سربازان و دیگری بخش امیرنشین بوده ساخته شده و فضای داخلی آن شامل اتاق ها، برج ها، آب انبارهای متعدد و راهروهای ارتباطی است.

علاوه بر آثار کهن و تاریخی قاین، وجود رودخانه هایی هم چون رود شور، رود مردان شاه، رود بیهود در این شهرستان جریان دارد که چشم اندازهای زیبا و دیدنی برای مسافران نوروزی است.

از محصولات کشاورزی قاین می توان به زعفران، گندم، جو و پسته اشاره کرد اما آنچه این شهرستان را به سرزمین طلای سرخ و یاقوت سرخ معروف کرده وجود "زعفران "و " زرشک " با دارا بودن بهترین کیفیت در کشور و دنیا می باشد .

بنابراین زعفران و زرشک این دیار سوغاتی ارزشمند برای میهمانان نوروزی و گردشگران است.

گزارش از محمد قربانی

انتهای پیام/ ق