به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، ابن حسام خوسفی سال 782 قمری در شهر امروزی خوسف به دنیا آمد، خوسف از بخشهای فعلی بیرجند و از قدیمیترین آبادیهای قهستان است.
محمد فرزندحسام الدین حسن، معروف به ابن حسام، شاعر، عارف، فقیه و اندیشمند قرن هشتم و نهم هجری است. آرامگاه ابن حسام خوسفی در سال 920 هجری قمری ساخته شد و در قرن 13 قمری مورد مرمت قرار گرفت.
این بنای کوچک شامل اطاقکی است با فرم هشت ضلعی که نقشه فضای داخلی آن به صورت چلیپایی است. پوشش مقبره به صورت گنبدی طراحی شده که در مرکز آن یک کلاه فرنگی ساخته شده است.
در این قسمت نورگیرهایی تعبیه شده تا هم نور فضای داخلی آرامگاه را تأمین کند و هم باعث تهویه فضای داخل آرامگاه شود. این بنا ابتدا در دوره صفویه بنا شده و در دوره قاجار تغییراتی در آن داده شد.
این بنا دارای نقشه چلیپایی شکل و پوشش گنبدی است و در سه جهت، سه طاق نما با قوس جناقی دارد. همچنین در داخل آرامگاه کتیبهای کاشیکاری شده به رنگ سفید حاوی اشعار ابن حسام است که دور مقبره را فرا گرفتهاست.
محمد بن حسام الدین بن شمس الدین زاهد(ت781یا782ه ق)از شاعران قرن نهم هجری است.دوران زندگی وی همزمان با عهد شاهرخ تیموری است او نام ونسب خویش را در پایان قصیده ای در مدح پیامبر (ص)ذکر کرده است.
نامی که که جز به نام تو نامی نمی شود نام محمد بن حسام محمد است
تخلص شعر وی در همه اشعارش ابن حسام است.پدر واجداد ابن حسام مردمی اهل دانش وفضل و در میان مردم به پارسایی وپرهیزگاری مشهور بوده اند حسامی واعظ در مورد خانواده ابن حسام می نویسد: شیخ شمس الدین زاهدی بود که هرگز ولو بطور سهوکلمه لغو یا له بر زبان نرانده وازاو شنیده نشده است ودر مدت سی سال بر وضو خفته است ابن حسام به این معنی اشاره کرده است .
آنچه از مطالعه دیوان ابن حسام برمی آید این است که وی در صرف ونحو .معانی وبیان نجوم تاریخ تفسیر حدیث علم رجال وانساب تبحر فوق العاده داشته است.
زادگاه ابن حسام
زادگاه ابن حسام شهر خوسف است خوسف در 35کیلومتری جنوب غربی بیرجند واقع شده و از کهن ترین آبادی های خراسان جنوبی به شمارمی آید نام خوسف به صورت های مختلف: خسب.خسف جوسب جسب وحتی خوصف درمنابع تاریخی وجغرافیایی آمده است.این منطقه از قدمت وشهرت فراوان برخوردار بوده است.
مولفین منابع معتبر تاریخی وجغرافیایی مانند:مولف کتاب حدود العالم من المشرق الی المغرب.معجم البلدان.نزهت القلوب و.درمورد خوسف وویژگی های آن سخن گفته اند.
دکتر شکوهی دلیل شهرت فراوان خوسف را درمنابع قدیمی داشتن نهرهای فراوان می دانداز سوی دیگر خوسف بعد از مدرسه شوکتیه یک مدرسه خصوصی داشته است.
نحوه زندگی
باستانی پاریزی دراثار مختلفش قناعت طبع وپارسایی او راستوده ومی گوید:یک شاعر باذوق دیگر به نام ابن حسام خوسفی داریم اهل خوسف که از بی کاغذی شعرش را بردسته بیل می نوشت ولی مردم بیرجند یک دسته کاغذ به او نمی دادند .
آثار ابن حسام
1- دیوان اشعار که شامل قصاید غزلییات وانواع دیگر نظم است
2- نظم نثر اللالی.
3- دلائل النبوه ونسب نامه
4- خاوران نامه.
خاوران نامه
خاوران نامه از مهمترین منظومه های حماسی ،دینی است.در شرح احوال وداستان هایی از علی بن ابیطالب (ع).استاد بهاردر سبک شناسی بحثی پیرامون نثر های ساده دارد در آنجا به شیوه افسانه نویسی درخاوران نامه اشاره کرده است: این نثریادگارروان ترین نثر فارسی است واسکندرنامه قرن پنجم نیز در عالم خود عین این است وخاوران نامه که در عصر تیموری نوشته شد وابن حسام هم آن را به نظم درآورده است نیز مقدمه همین افسانه نویسی است.
شایان ذکراست که هیچ نسخه خطی از خاوران نامه در دیار محمد بن حسام یافت نمی شود درصورتی که پنج نسخه دست نویس در کتاب خانه های لندن و دو نسخه در کتاب خانه های بریتانیا می باشد.
انتهای پیام/ آ