یونانچه ایران، پذیرای مسافران نوروزی + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرضا، این شهرستان، یکی از شهرهای استان اصفهان بوده که در 75 کیلومتری جنوب غربی اصفهان واقع شده است.

آب و هوای آن نسبتاً گرم و خشک است. نام پیشین آن " کوم شه"، "کمشه" یا "قمشه" (هر دو با ضم اول) بوده است. کوم شه به معنی شکارگاه بوده و گفته می‌شود که این شهر را اقوام "قلتغ شاه" بنا کرده‌اند بنابراین به نام قوم شاه نامیـده شد، که بعدها مخفف آن قمشه گردید و در دوره رضاشاه نام آن به شهرضا تغییر یافت.

شهرضا با سابقه طولانی از جمله شهرهای قدیمی و با اهمیت استان اصفهان است. مساعد بودن آب و هوا و سرسبزی محیط در شکل گیری هسته اولیه شهر نقش داشته و  بافت قدیم شهر بارها تجدید بنا شده اما اصولا حیات و هویت آن حفظ شده و در حال حاضر از نظر ترکیب و بافت فیزیکی با بخش‌های میانی و جدید شهر تفاوت دارد.

مرحله بعدی گسترش شهر مربوط به زمان صفویه بوده که اصفهان به عنوان پایتخت انتخاب شد.  قرار گرفتن این شهر در محور جاده اصفهان به فارس که یکی از راه‌های مهم تجاری بوده، سبب رونق اقتصادی آن شده و از سوی دیگر، به دلیل نزدیکیش با اصفهان نوعی عملکرد نظامی نیز داشته و در این دوره به دلیل امنیت نسبی بافت فیزیکی شهر توسعه یافت.

مرحله بعدی گسترش شهر مربوط به دوره قاجاریه است. در این دوره شهر به شکل قلعه مانند و دارای دروازه بوده که 7 محله در آن جای می‌گرفته‌اند. مجموعه دروازه‌ها با عناصر تشکیل دهنده محله، نظیر بازارچه گذر، مسجد، تکیه، آب انبار و حمام در عین استقلال نسبی به کل شهر نیز وابسته بوده و بازار در مرکز شهر قرار داشته و به عنوان کانون اصلی مبادلات اقتصادی و تجاری، همه شریان‌ها را به خود متصل کرده است.

در دهه چهل، ایجاد امنیت نسبی در کل کشور و تبدیل شهرضا به مرکز شهرستان سبب رشد شهرنشینی شد، به طوری که رشد کالبدی شهر در این دهه چشمگیر بوده است. در این دوره از حیات، شهر به دلیل ایجاد مناسبات جدید اجتماعی- اقتصادی و سیاسی شهر از حالت ایستا خارج شده و به یک رشد نسبتاً سریع شهرنشینی دست یافت و صنایـع که تا این زمان تنهـا در مقیاس سنتـی آن مطـرح بوده جای خود را به کارخانه های نسبتاً بزرگ سپرد. جهات گسترش شهر در این دوره در بخش‌های شمال غربی بوده و بافت فیزیکی آن به عنوان پیوند دهنده بافت قدیم و جدید کاربرد شهری خود را حفظ کرده است.

شهرضا، شهر سفالینه‌های فیروزه‌ای

اغلب شهرهاى ایران کارگاه‌هاى سفالگرى وجود دارد که تعدادى از آنها مختص سفال‌هایى است که مورد مصرف محلى دارند، اما در بعضى دیگر از مناطق سفال‌هایى ساخته مى‌شود که به شهرهاى بزرگ منتقل شده و در فروشگاه‌ها به عموم عرضه مى‌شود.

این سفال‌ها وجه مشخصه‌اى داشته و از یکدیگر متمایز هستند، این تمایز به‌علت ویژگى‌هاى خاص بومى و نقوش محلى هر ناحیه است.

هنر سفال‌گری و سرامیک سازی در شهرضا پیشینه‌ای طولانی دارد و سالیان درازی بوده که شیوه ارتزاق برخی از مردمان این دیار است، این پدیده در این منطقه به شیوه خاص خود تکوین یافته به گونه‌ای که امروزه از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار بوده و شهرضا نیز در کنار میبد و لالجین همدان دارای سبک خاص خود در سرامیک و سفال گشته‌است.

سفال‌گران شهرضا با 2 نوع خاک کار مى‌کنند، یکى خاک رس منطقه و دیگر خاک سفید که از نقاط دیگر آورده مى‌شود. ظروف آبى شهرضا که منقوش است، نقش‌هایى به‌ رنگ سیاه با خطوط و طرح‌هایى ظریف شامل گل و برگ و تصویر ماهى و پرنده و حیوانات دیگر دارد که تمام ظروف را مى‌پوشاند.

این اشیا با خاک سفید ساخته مى‌شود، سفال هفت رنگ شهرضا نیز با خاک سفید ساخته مى‌شود که ابتدا سطح ظرف را با لایه‌اى از گل دوغاب سفید خالص‌تر مى‌پوشانند، بعد نقوش مختلف را با خطوط ظریف سیاه ترسیم کرد.

سپس داخل نقش را با لعاب‌هاى رنگین متنوع پر مى‌کنند و بعد تمام بدنه را با لعاب بى‌رنگى مى‌پوشانند و مى‌پزند. نوع دیگرى از سفال نیز در شهرضا ساخته مى‌شود که بیشتر در اصفهان نقاشى مى‌شود و شبیه سفال هفت رنگ است.

در این نوع فقط نقوش با لعاب هستند و زمینه بدون لعاب مى‌ماند ایجاد نقش بوسیله کنده‌کارى روى سفال نیمه‌خشک روش دیگرى است که در شهرضا به‌کار مى‌رود .

جاذبه‌های تفریحی

مناطق روستایی شهرستان شهرضا دارای آب و هوایی خوش و باغ های مصفا هستند که هر کدام تفرجگاهی زیبا و دلنشین محسوب می شوند، با این همه مهمترین مناطق تفریحی اطراف شهرضا عبارتند از: امامزاده شاهرضا، کاروانسرای ملک التجار، مسجد جامع، بازار تاریخی، حوض ماهی، بودجان، سورمنده، باغ های اسفرجان،هونجان، زرچشمه، دزج 

صنایع دستی

صنایع دستی این شهرستان سرامیک و سفال است که در کشور ما معروف بوده و خوشبختانه چندی است این رشته از صنایع دستی مورد توجه مسئولان امر قرار گرفته و برای احیای آن گام‌های مؤثری برداشته شده است.

سوغات

از آنجا که تمام مناطق شهرستان شهرضا برای دامداری و کشاورزی بسیار مستعد هستند، فرآورده های دامی و لبنی از قبیل کشک، کتیرا، خامه، ماست، کشمش و فرش و گیوه بهترین سوغات آن محسوب می‌شوند. البته در کنار آنها باید از سفال معروف شهرضا نیز یاد کرد.

امامزاده شاه رضا

بقعه این امامزاده در دوران صفویه و در زمان حکومت شاه اسماعیل صفوی بنا شده و سالانه پذیرای هزاران زائر و گردشگر بومی و غیربومی بوده و بنا بر قول مشهور این امامزاده یکی از سه فرزند امام موسی بن جعفر است.

امامزاده شاه سید علی‌اکبر

بنای این امامزاده از آثار دوران صفویه است که  لوح سنگی واقع در دیوار شمالی مقبره تاریخ بنای بقعه را به دوره شاه عباس اول یعنی 998 هجری قمری می‌رساند؛ عده‌ای این امامزاده را از فرزندان موسی‌بن‌جعفر(ع) دانسته‌اند و برخی او را حسینی و از اعقاب‌عبدالله بن باهر بن زین العابدین پنداشته‌اند.

امامزاده محمد و ابراهیم روستای زیارتگاه

این مکان مقدس بارگاه امامزاده محمد و ابراهیم از بناهای دوران آل بویه است، گنبد مخروطی شکل و ایوان زیبا که دارای گچ بری‌های منحصر به فرد بوده، از خصوصیات بارز این بنای تاریخی است.

بازار

یک گنجینه ارزشمند از مجموعه تیمچه‌ها، سراها، کاروانسرا‌ها، حمام، مسجد و چهار سوق به جا مانده از دوران سلجوقیان است، بازار شهرضا از جمله بازارهای فعال سنتی نسبت به شهرهای دیگر بوده که مورد توجه بازدید کنندگان  از نقاط کشور است.

مسجد جامع

این بنا مربوط به دوران سلجوقی است که در عهد صفوی قسمت‌هایی به آن افزوده شده و در آن کتیبه‌های ارزشمندی به خط کوفی است.

مسجد نو

این مسجد که در دوران سلجوقی و پس از مسجد جامع بنا شده است دارای جذابیت‌های بسیاری بوده و شبستان وسیع و زیبا با ستون‌های سنگی، مناره بلند آجری، تنوع آجر چینی در طاق‌های ضربی شبستان، منبر سنگی یکپارچه که احتمالا همزمان با ساخت این مسجد در محل قرار داده شده، از جذابیت‌های آن است.

مسجد خان

قدمت این بنا به دوره قاجاریه باز می‌گردد و نحوه آجر کاری عرقچین زیر گنبد و همچنین شبستانی با ستون‌های زیبا آجری در ضلع شمالی از مشخصات این مسجد تاریخی است.

مسجد حاج عبد الحمید

تاریخچه این بنا به دوران قاجاریه باز می گردد، ایوان باشکوه سمت قبله این بنا به محض ورود توجه هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند.

کاروانسرای مهیار

این کاروانسرا یکی از بهترین کاروانسراهای ایران است و زمان ساخت آن به دوره شاه اسماعیل صفوی باز می گردد.

کاروانسرای امین آباد

قدمت این بنای ارزشمند به دوران صفویه باز می گردد و از خصوصیات بارز این کاروانسرا نقشه 8 ضلعی و طاق‌ها و قوس‌های ضربی بسیار است.

کاروانسرا در مسیر ارتباطی آباده قرار گرفته و مرمت آن به منظور احیا و استفاده مجدد به عنوان هتل و استراحتگاه بین راهی‌ توسط سازمان میراث فرهنگی در مراحل پایانی است.

کاروانسرای ملک التجار (هتل منتظران)

این بنای ارزشمند با قدمتی در حدود بیش از 100 سال در جنب امامزاده شاهرضا واقع است و در سال‌های اخیر توسط شرکت منتظران به یک هتل سنتی تغییر کاربری داده است.

آسیاب‌های اسفرجان

این آسیاب های آبی 7 دستگاه بوده‌اند که به ترتیب آبگیری عبارت بودند از: آسیاب قلتغ‌شاه، آسیاب خاکی، آسیاب سنگ سفید، آسیاب محمود میرزا، آسیاب شیرعلی و آسیاب آراگوره یا «هاروگوره» (قدیمی ترین آسیاب اسفرجان متعلق به زمان ساسانیان است)

درخت گردوی 500 ساله

این درخت گردو در اسفرجان در محله عرب ها واقع شده است. این درخت چندان عظیم است که برخی ریشه‌های آن از خاک بیرون افتاده و قطر بعضی از آنها به یک متر یا بیشتر هم می‌رسد.

منزل احتشامی

مربوط به دوران قاجاریه واقع در روستای تاریخی هونجان، تزئینات زیبا همراه با گچ بری‌های نفیس بر روی دیوارها و سقف که از جنس سیم گل بوده و چشم هر بیننده را به خود جلب می‌کند.

برج‌های کبوتر

با قدمتی در حدود 200 سال، در مسیرارتباطی شهرضا –آباده و شهرضا – اصفهان  به صورت پراکنده در تمامی روستاهای اطراف قابل مشاهده است.

کارخانه نوین

این بنا به سبک کارخانه های ریسندگی اصفهان در زمینی به مساحت 45 هزار متر مربع توسط مهندسان آلمانی ساخته شده و از سال 1315 مورد بهره‌برداری قرار گرفته و به نوبه خود برگی از تاریخ معاصر این خطه است.

مشاهیر شهرضا

در طول تاریخ این شهرستان مشاهیر بزرگی را در رشته های گوناگون تقدیم فرهنگ کشور و جهان اسلام کرده و در زمینه حکمت، فلسفه و عرفان می توان از بزرگانی همچون حکیم صهبا، حکیم الهی قمشه ای،حکیم فرزانه، حکیم اسدالله و حکیم زاهد نام برد همچنین در طول سال های دفاع مقدس شهیدان، سرداران، جانبازان و ایثارگران ارزشمندی تقدیم انقلاب اسلامی و اهداف آن کرده که به عنوان نمونه می‌توان از شهید سردار سر لشکر حاج محمد ابراهیم همت،سردار حیدرپور، سردار شهید طباطبایی، سردار شهید میرکاظمی شهید قانع را یاد کرد.

آقا محمد رضا قمشه ای(حکیم صهبا)

حکیم متأله و عارف بی بدیل آقا میرزا محمد رضا قمشه ای(1306-1241 ه .ق ) از بزرگترین شخصیت‌های فلسفی 2 قرن اخیر بوده که حضرت امام خمینی(ره) از ایشان به عنوان شیخ مشایخ یاد می کنند. بسیاری از بزرگان حکمت و فلسفه از شاگردان با واسطه یا بی واسطه ایشان بوده اند از آن جمله می توان حکیم جهانگیرخان قشقایی و حکیم صفای اصفهانی( شاعر معروف) را نام برد.

حکیم محیی‌الدین مهدی الهی قمشه ای

عارف و شاعر بزرگ، میرزا محمد مهدی معروف به حکیم محیی الدین مهدی الهی قمشه ای (1352-1283 هـ.ش) از بزرگان این شهر حکمت خیز است.

معروفترین آثار ایشان عبارتند از: - ترجمه قران کریم - دیوان اشعار(شامل: نغمه الهی، نغمه حسینی، نغمه عشاق) - حکمت الهی(دوجلد) - ترجمه و شرح صحیفه سجادیه -5 تصحیح و تحشیه ی تفسیر ابوالفتوح رازی.

انتهای پیام/