سفر به کهنترین زیستگاه بشر، روستای ابیانه + تصاویر
- اخبار ویژه نامهها
- 10 فروردين 1393 - 12:26
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، در استان اصفهان 40 کیلومتری شمال غربی نطنز از در دامنه کوه کرکس روستائی زیبا منحصر به فرد و کهن واقع شده است به نام ابیانه.
ابیانه نقطهای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است، در گذشته به بیدستان معروف بوده است، این روستا را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید از زمرهٔ استثنائی ترین روستاهای ایران به شمار آورد.
ابیانه یکی از کهنترین زیستگاههای انسانی در حاشیه دشت کویر ایران بوده و کارشناسان قدمت هزار و 500 ساله را برای آن تخمین میزنند.
آثار و بناهای تاریخی که در ابیانه وجود دارد مربوط به دورههای ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار است، ین آثار نشان دهنده قدمت تاریخی این زیستگاه انسانی است، شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونههای کم نظیر دیدنیهای جهان درآورده است.
در دورهٔ صفویه هنگامی که شاهان صفوی برای ییلاق به نطنز میرفتند بسیاری از نزدیکان آنها و درباریان ترجیح میدادند در ابیانه اقامت کنند.
شمار خانههای ابیانه در سرشماری سال 1361 برابر با 500 واحد برآورد شده، این خانهها تماماً بر روی دامنه پرشیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده است به صورتی که پشت بام مسطح خانههای پایین دست، حیاط خانههای بالادست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آنها را محصور نمیسازد.
ابیانه در وهلهٔ نخست روستایی چند طبقه به نظر میآید که در بعضی موارد تا چهار طبقهٔ آن را می توان مشاهده کرد.
اتاقهای ابیانه به پنجرههای چوبی ارس مانند مجهزند و اغلب دارای ایوانها و طارمیهای چوبی پیش آمده مشرف بر کوچههای تنگ و تاریکاند که خود به صورت مناظر جالبی درآمدهاند، نمای خارجی دیوارهای خانههای ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستا است پوشیده شده است.
از آنجا که در دامنه های شیبدار ابیانه فضای کافی برای ساختن خانههای موردنیاز وجود ندارد در این روستا چنین رسم شده است که هر خانواده انبار غار مانندی در تپههای یک کیلومتری روستا، در کنار جاده و نرسیده به ابیانه ایجاد کنند.
این غارها که در دل تپهها حفر شدهاند و از بیرون تنها درهای کوتاه و محقر آن نمودار است برای نگهداری دامها و نیز آذوقهٔ زمستانی و اشیای غیرضروری مورد استفاده قرار میگیرد.
زندگی مردم ابیانه کشاورزی و باغداری و دامداری است که با روشهای سنتی اداره میشود. بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همکاری دارند.
ابیانه دارای هفت رشته قنات است که برای آبیاری مزارع و باغات مورد استفاده قرار میگیرد، گندم، جو، سیب زمینی و انواع میوه به خصوص سیب، آلو، گلابی، زردآلو، بادام و گردو در ابیانه به دست میآید و در سالهای اخیر قالیبافی در ابیانه رواج پیدا کرده و نزدیک به 30 کارگاه قالیبافی در آنجا دایر شده است.
در گذشته گیوه بافی از جمله مشغلههای پردرآمد زنهای ابیانه بوده است که امروزه تا حدی متروک شده است.
مردم ابیانه به سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آنها از مراکز پر جمعیت و راههای ارتباطی، قرنها در انزوا زیسته و در نتیجه بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجهٔ قدیم خود را حفظ کردهاند، زبان مردم ابیانه فارسی با لهجهٔ خاص ابیانهای است که با لهجههای متداول در جاهای دیگر تفاوت اساسی دارد.
لباس سنتی آنها، هنوز هم میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تاکید و تعصب از خود نشان میدهند، در مردان شلوار گشاد و درازی از پارچهٔ سیاه و در زنها پیراهن بلندی از پارچههای گلدار و رنگارنگ است، علاوه بر این، زنهای ابیانه معمولاً چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند.
قدیمترین اثر تاریخی ابیانه آتشکدهای است که مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته است، آتشکده ابیانه را نمونهای ازمعابد زردشتی دانستهاند که در جوامع کوهستانی ساخته میشد.
مهمترین بنا و اثر تاریخی این روستا یک باب مسجد جامع و قدیمترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبتکاری آن است که در سال 466 هجری قمری ساخته شده است.
مسجد قدیمی دیگر ابیانه مسجد برزله است که دارای فضای دلبازی است و روی لنگه در شرقی آن سال 701 هجری قمری نوشته شده است که مربوط به دورهٔ ایلخانان است، مسجد تاریخی دیگر ابیانه مسجد حاجتگاه است که کنار صخرهای در کوهستان بنا شده و بر در ورودی شبستان آن تاریخ 952هجری قمری مشاهده میشود.
روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است، یکی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم(ع) بودهاند و زیارتگاه دیگر ابیانه قدمگاه نامیده میشود، از جمله جاها و اماکن دیدنی دیگر ابیانه میتوان از خانه غلام نادرشاه و خانه نایب حسین کاشی نام برد.
انتهای پیام/