حوزه رمان شهری مشهد از تهران عقب‌تر است

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، بهار امسال شاهد انتشار دو رمان با عناوین "مفتون و فیروزه" از سوی انتشارات نیستان که در حوزه‌ ادبیات انقلاب با رویکرد حوادث سال‌های 1355 تا 1357 در مشهد است و رمان "گوش بزرگ چشم بزرگ" در حوزه‌ی ادبیات نوچوانان از سعید تشکری خواهیم بود.

این رمان‌نویس خراسانی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار کرد: در حال حاضر باید روی این موضوع متمرکز شویم که آیا رمان انقلاب و یا رمان شهری در مشهد مقدس اتفاق افتاده است یا خیر و این که اگر رمان  در مورد مشهد وجود داشته باشد، چرا مخاطب آن را پس می‌زند؟ اما واقعیت این است که ما در این حوزه بسیار فقیریم.

تشکری با تأکید بر این که باید دید مشکلات از کجا ناشی می‌شود تصریح کرد: معمولاً این گونه اتفاق افتاده است که نویسندگان مشهدی آثار خود را برای چاپ و انتشار به تهران می‌برند و آثار این نویسندگان خارج از شهر خودشان مورد استقبال قرار گرفته و به چاپ می‌رسد.

وی با بیان این که در مشهد رمان شهری و مدرن روز را نداریم خاطرنشان کرد: بومی‌نویسی با گرایش محلی‌نویسی بسیار متفاوت است و محلی‌نویسی هرگز به معنای نوشتن با لحن و آوای  مشهدی نیست.

تشکری افزود: در دوره‌های تاریخی مختلف در مشهد مقدس و اتفاقاتی که روی داده است، ما به ازای آن اتفاقات، رمان و ادبیات مکتوب نداریم و بیشتر آنها شفاهی هستند، از این حیث بخش‌هایی از تاریخ شهر مشهد همچنان مسکوت باقی مانده است و در حوزه ادبیات متجلی نشده است.

نویسنده رمان "بار باران" که جایزه‌ی سه دوره کتاب سال شهید غنی‌پور و کتاب سال رضوی را برای نگارش این رمان به خود اختصاص داده و در مورد ساخت مسجد گوهرشاد در دوره‌ی تیموریان توسط گوهرشاد بیگم و قوام‌الدین شیرازی است، با اشاره به این که رمان شهری امروز از مواردی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد عنوان کرد: اگر به دنبال وقایع تاریخی و شفاهی و مستند برویم شاهد موضوعات بسیاری هستیم که ابتدا باید آنها را شناسایی و سپس آنها را به ادبیات تبدیل کنیم، تآکید من بر ادبیات، ساخت و ساز ادبی و نه بازنویسی‌ی وقایع است. یعنی ادبیتِ ادبیات که بر اساس مستندات تبدیل به رمان می‌شود.

تشکری ارادت نویسندگان مشهدی به شهر خود را ارادتی شخصی دانست و افزود موضوعات بسیاری برای رمان شهری در مشهد وجود دارد که برخی از مهم‌ترین موضوعات موجود در جریان انقلاب اسلامی واقعه نهم و دهم دی ماه سال 57 و حمله به بیمارستان امام رضا (ع) است که می‌توان در قالب رمان شهری روایت شود و رمان مفتون و فیروزه با این رویکرد، در دو جلد نگارش شده و نگارش آن نزدیک به پنج سال زمان برده است و اکنون از سوی انتشارات نیستان به چاپ می‌رسد.

نویسنده رمان "ولادت" که مضمونی شهودی دارد، با تأکید بر این که در حوزه رمان شهری، در مشهد، بر خلاف تهران بسیار عقب هستیم بیان کرد: ادبیات داستانی قربانی تصمیماتی شده است که بنا به دلایلی دوست نداریم در مورد آن صحبت کنیم و یا این که باور نداریم در این حوزه بتوانیم ورود پیدا کنیم و کار در خور و شایسته‌ای را ارائه دهیم.

تشکری  به دو واقعه تاریخی و مهم در مشهد اشاره کرد و افزود: واقعه کشف حجاب در مشهد مقدس و جریان ادبی کافه داش آقا که در مجاورت حرم حضرت رضا (ع) شکل می‌گیرد از جمله رویدادهایی است که در فضای فرهنگی مشهد تأثیرات بسیاری داشته است، من رمان "پاریس پاریس" که سه سال پیش از سوی انتشارات نیستان به چاپ رسید، را با همین رویکرد نوشتم و موضوع کافه‌ی داش آقا را به زودی در رمانی به نام "داش آقا" خواهم نوشت. و متأسفانه امروز نویسندگان بومی ما به این موضوعات نمی‌پردازند. از دیدگاه من بومی‌نویسی انتخاب هوشمندانه از موضوعات گمشده‌ منطقه‌ای و کشف آنها در حوزه‌ی ادبیات با ساختار مدرن است.

وی با طرح این پرسش که نوستالژی گوهر بار مشهد کجا باید به یک ادبیات متعهد برسد افزود: جریان کافه داش آقا در واقع یک جریان ادبی است که از یک قهوه‌خانه فراتر رفته و در فضای فرهنگی شهر، در آن سال‌ها موثر واقع می‌شود و چهره‌های معتبر ادبی در این کافه، چون کافه نادری تهران به تبادل افکار و آراء می‌پردازند و به یک پاتوق فرهنگی ادبیات متعهد، تبدیل می‌شود که متأسفانه بر خلاف کافه‌ی نادری دیگر هیچ نشانی از آن نیست.

تشکری با بیان اینکه در حال حاضر جریانی تمرکز یافته برای انسجام نویسندگان در شهر مشهد نداریم، گفت: سؤال من این است که چرا با وجود خیل عظیمی از مجاوران و زائران بارگاه امام هشتم(ع) در این شهر، جغرافیا و حوادث این شهر را بازگو نمی‌کنیم و با این حال مدام اذعان داریم که چرا در حوزه‌ ادبیات داستانی عقب هستیم.

وی تصریح کرد: سعید تشکری در شهر خود غریب است و این دردناک است، مهاجرت هنرمندان ما ساده‌ترین دلیلش، ندیدنِ هنر آنهاست.

انتهای پیام/