به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از اندیشکده مؤسسه واشنگتن، کارشناس مسائل خاورمیانه در این اندیشکده معتقد است که محمود‌ عباس طی 9 ماه مذاکره از هیچیک از مواضع خود کوتاه نیامده و همچنان می‌خواهد شاهد تشکیل دولت فلسطین با مرزهای 1967 باشد. وی معتقد است تنها راه باقیمانده برای دستیابی به صلح اسرائیل- فلسطین، توافق موقت است که فلسطین را به عنوان دولتی با مرزهای مشخص می‌شناسد و از شهرک‌سازی اسرائیل در مناطق یهودی نشین جلوگیری می‌کند. اما به زعم وی مقامات آمریکایی این گزینه را مورد توجه قرار نداده‌اند.

گزینه‌ای که توسط جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، در راستای تلاش برای دستیابی به صلح اسرائیل- فلسطین، رد شد، تنها مسیر باقیمانده برای دستیابی به پیشرفتی اساسی به سمت راه حلی تدریجی برای این درگیری است؛ این گزینه، توافقنامه موقتی است که کمتر از حد یک توافق جامع می‌باشد.

امتناع تیم آمریکایی حتی از توجه به این رویکرد، نهایتاً به بن بست فعلی در مذاکرات برای معامله وضعیت نهایی منجر شد. توافقنامه‌ای با عنوان «پایان درگیری- پایان ادعاها»، همانطور که توسط جان کری و گروهش پیش‌بینی شده بود، بار دیگر در آستانه دست نیافتنی شدن قرار گرفت.

فلسطینی‌ها، علیرغم ادعا‌های غالباً عمومی خود، هرگز شیفته ایده ایجاد توافقات اجتناب ناپذیر بر سر مسائل اصلی، از جمله موضوع پناهندگان و بیت المقدس، نبوده‌اند. محمود‌‌ عباس، همانند یاسر عرفات، به‌کرات آرزوی خود را مبنی بر مشاهده فلسطین با مرزهای سال 1967 بیان کرد، اما او بارها در این امر ناکام ماند که ثابت کند این مسئله سیاسی واقعی‌اش است. اکثریت فلسطینی‌ها هیچ علاقه‌ای به حق حاکمیت در پشت حصاری ندارند که آنها را از اسرائیل جدا خواهد کرد. دکتر احمد الخلیدی، یکی از اندیشمندان استراتژیک مطرح فلسطینی، در یکی از سخنرانی‌هایش در دانشگاه جورج‌تاون این موضوع را اینگونه مطرح می‌کند که تصور دولت فلسطینی چیزی نیست جز طرح بنایی طاقت‌فرسا که از طرف بدترین دشمنان فلسطینی‌ها، یعنی آمریکا و اسرائیل، پیشنهاد شده است تا آرزوهای فلسطینی‌ها، که مربوط به بحث سرزمین می‌شود، و ادعاهای اخلاقی آنها را محدود کند.

کری و مشاوران او این فرض اشتباه را مطرح کردند که در راستای دولتی کوچک، رئیس حکومت خود‌گردان فلسطین مایل خواهد بود یک سری امتیازات ضروری را واگذار کند. در طول نه ماه مذاکره، محمود‌عباس از مواضع مشهور خود کوتاه نیامد، در حالیکه برای نخستین بار، اسرائیل آماده بود تا قاعده مرزهای 1967 را با مبادله اراضی، به عنوان مبنایی برای یک توافقنامه، بپذیرد.

محمود عباس از تصویب یک سری پیشنهادات مسکن در اورشلیم، که تصمیمی غیر عاقلانه از جانب نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بود، و شهرک‌سازی در طول مذاکرات حساس به منظور متوقف کردن گفت‌وگو‌ها- همانطور که یکی از مقامات ارشد آمریکایی اعلان کرده است، نهایت استفاده را برد. رهبر فلسطین تاکنون از پذیرش «چهارچوب مذاکراتی» که آمریکا آن را پیشنهاد کرده، سر باز زده است؛ او در آخرین سفر جان کری به منطقه از ملاقات با او امتناع کرد؛ بعد از آن هم درصدد راه اندازی مجدد معامله آشتی انجام نشده با حماس برآمد.

فلسطینی‌ها به دنبال چیزی هستند که احتمالاً «دولت مستقل فراری» نامیده می‌شود، که از طریق عقب نشینی یک‌جانبه اسرائیل، مانند عقب‌نشینی آنها در سال 2005 از نوار غزه، یا به رسمیت شناخته شدن توسط سازمان ملل به عنوان دولت فلسطین بدون دستیابی به توافق با اسرائیل حاصل می‌شود. در عوض، آنها تهدید می‌کنند که اگر این موضوع غیر ممکن جلوه کند، پیگیری دولت مستقل را رها می‌کنند؛ محمود‌عباس و مذاکره کنندگان او همچنان به آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌هایی که می‌خواهند حکومت خودگردان را خنثی نموده و در نتیجه، به سلاح‌های بی‌تمایل اسرائیل تبدیل کنند، هشدار می‌دهند.

مسیری که جان کری آن را در پیش نگرفت، یعنی توافقنامه موقت، باعث شده است آمریکا درصدد تفاهم و موافقت گسترده‌ای میان طرفین باشد که به‌طور موقت مسائل مهم غیر قابل حل را کنار بگذارند تا امکان تأسیس سریع دولت فلسطین از 70 درصد به 90 درصد از کرانه باختری فراهم شود. چنین توافقنامه موقتی به اسرائیل و فلسطین این اجازه را می دهد که به‌طور قابل توجهی، چشم انداز سیاسی خود را تغییر بدهند، در حالیکه به‌طور موقت دشوار‌ترین مسائل را، که از دستیابی به یک توافق در طول 20 سال گذشته جلوگیری کرده‌اند، کنار بگذارند؛ اسرائیل و فلسطین آخرین بار در مجموعه پیمان‌های اسلو با یکدیگر قرارداد بستند که سازمان آزادی بخش فلسطین و حکومت خودگردان فلسطین براساس این پیمان تشکیل شدند، اما مسئله دولت فلسطین در این پیمان مورد توجه قرار نگرفت.

توافقنامه موقت شامل این موارد می‌شود: مقدمات امنیتی؛ برخی اصلاحات در آداب و رسوم فعلی میان اسرائیل و حکومت خودگردان؛ و نیز خاتمه دادن به شهرک‌سازی یهودی برای 30 هزار تا 50 هزار نفر. امتیازات بیشتری به منظور ایجاد دولت فلسطین از فلسطینی‌ها درخواست نمی‌شود.

در حال حاضر، محمودعباس به هر گونه توافق موقت یا «مرزهای مشروط دولت فلسطین»، که توسط طرح «نقشه راه» 2002 تحت حمایت آمریکا در نظر گرفته شد، اعتراض دارد، اما اگر یک زمانی آمریکا و کشورهای کمک کننده اصلی، که حساب حکومت خودگردان را پرداخت می‌کنند، توافق موقت را مورد تأیید قرار دهند، رهبری فلسطین انتخاب کمی خواهد داشت. همچنین این احتمال وجود دارد که بتوان حمایت از توافق موقت را از کشورهای عربی و مسلمان جلب کرد. این توافقنامه به‌لحاظ بین‌المللی نیز باید با قطعنامه حمایتی از طرف شورای امینت پشتیبانی شود. باید ضمانت‌هایی هم برای فلسطینی‌ها، یعنی دولت مستقلی که متعاقب این توافق ایجاد می‌شود، وجود داشته باشد، مبنی بر اینکه مذاکرات تا تعیین مرزهای نهایی و دستیابی به راه حلی در مورد توافق برای مشکل آوارگان و وضعیت اورشلیم شرقی در مکان‌های مقدس ادامه خواهد داشت. این درگیری در آخر باید به مشاجره‌ای میان دو دولت تغییر ماهیت دهد. فلسطینی‌ها به دولت خود می‌رسند بدون اینکه اهداف ملی خود را واگذار کنند، در حالیکه اسرائیل به پایان اشغال و تصرف دست می‌یابد.

انتهای پیام/ع