به گزارش گروه "رسانههای دیگر" خبرگزاری تسنیم، در شرایط تحریم و فشار اقتصادی و گرانیها، بهترین گزینه مقابله با این شرایط، اقتصاد مقاومتی بود که با بررسی کارشناسان اقتصادی در سطح کلان و خرد بهترین راهحل برای برون رفت از این شرایط است.در چند سال اخیر و با شدت یافتن تحریمهای یک جانبه و غیرانسانی غرب علیه جمهوری اسلامی ایران با هدف متوقف کردن برنامههای صلح آمیز هستهای ایران، واژه جدید اقتصاد مقاومتی به ادبیات اقتصادی کشور اضافه شده و به فراخور حال و روز اقتصاد کشورمان مورد بحث قرار گرفته است.این واژه اولین بار در دیدار کارآفرینان با مقام معظم رهبری در شهریور سال 1389 مطرح گردید. در همین دیدار، رهبر معظم انقلاب اقتصاد مقاومتی را معنا و مفهومی از کارآفرینی معرفی و برای نیاز اساسی کشور به کارآفرینی نیز دو دلیل «فشار اقتصادی دشمنان» و «آمادگی کشور برای جهش» را معرفی نمودند.برای مفهوم اقتصاد مقاومتی در همین مدت زمان کم، تعاریف متفاوتی ارائه شده که هر کدام از جنبهای به این موضوع نگاه کردهاند که در این میان، تعریف جامع و کامل از اقتصاد مقاومتی را خود رهبر فرزانه انقلاب ارائه داده اند.در گفتوگو با دواقتصاددان به بررسی اقتصاد مقاومتی پرداختیم.
اقتصاد، اساس استقلال است
کارشناس مسائل اقتصادی با تأکید بر «من اساس استقلال را اقتصاد میدانم» گفت: هیچ استقلالی بدون اقتصاد معنا ندارد. من میگویم که اقتصاد مقاومتی یا آنچیزی که من اسم آن را استقلال اقتصادی میگذارم، نهتنها خیلی مهم است بلکه اولاً اساس هر استقلال دیگری است و ثانیاً برای ایران یک امر انتخاب شونده نیست، بلکه این یک اجباری است که ما از آن گریز و گزیری نداریم و نخواهیم داشت.لیلاز افزود: ایران باید از نظر اقتصادی مستقل باشد، از اوایل 1340 بود که شاه مناسبات اقتصادی خودش را با بلوک شرق تقویت کرد، زیرا هرچقدر به آمریکاییها، به آلمانیها یا فرانسویها فشار میآورد و خواهش میکرد و مذاکره میکرد، آنها حاضر نشدند به ایران ذوبآهن بدهند تا اینکه شاه مجبور شد سراغ شوروی برود و البته آمریکاییها خیلی ناراحت شدند ولی شاه بهرغم میل آنها این کار را کرد، برای اینکه آنها حاضر نبودند به ایران صنعت ماشینسازی بدهند.لیلاز با بیان اینکه «ماماشینسازی و تراکتورسازی یا آهنگری یا صنعت ذوب فلزات را از بلوک شرق آوردیم» اظهار داشت: بلوک غرب به هیچ وجه حاضر نبود این صنایع را به ما بدهد. هرگونه وابستگی ــ ما بالاتر از وابستگی شاه به آمریکا نداریم ــ ولو شدیدتر باز منجر به این خواهد شد که تکنولوژیهای مدرن را به ما نخواهند داد و ما باید همواره یک نگاهمان به دنیای جهان خارج باشد. به همین دلیل ضرورت اقتصاد مقاومتی خیلی خیلی قبلتر باید مطرح میشد.
استقلال اقتصادی
وی با تأکید بر این نکته که «ما اقتصاد مقاومتی را اساس استقلال ایران میدانیم» تصریح کرد: اصلاً بهنظر من استقلال بدون استقلال اقتصادی معنا ندارد و آن چیزی که مقام معظم رهبری فرمودند، اسم آن اقتصاد مقاومتی است ولی نهایت فرمایش ایشان «استقلال اقتصادی» است. اگر شما محتوای ابلاغیه ایشان را ملاحظه کرده باشید، میبینید که ایشان در واقع حرف از بستن این اقتصاد ندارند؛ خود ایشان هم در سخنرانی نوروزشان بهروشنی گفتند که من دنبال اقتصاد درونگرا نیستم بلکه دنبال اقتصاد درونزا هستم.این کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: بهنظر من اقتصاد درونزا، اقتصادی است که در چارچوبهای اقتصاد آزاد حرکت میکند و دولت حداقل نقش ممکن را دارد، نهاینکه اصلاً نقش نداشته باشد؛ نقش آن فقط جایی است که بخواهد نظارت و هدایت کند و آن زمانی که بهاصطلاح بازار شکست میخورد. وقتی بازار شکست خورد دولت ناچار به دخالت شود، اشکالی ندارد ولی این نباید داوطلبانه باشد و منجر به کوچک شدن بخش خصوصی شود، یعنی اتفاقی که در 8 سال گذشته افتاد.لیلاز با بیان اینکه «اگر ما بتوانیم اقتصاد را در چارچوب اقتصاد آزاد قرار دهیم و روندهای سرمایهگذاری بخش خصوصی را احیا کنیم و زمینه مشارکت همه را به دست آوریم موفق خواهیم شد» گفت: اقتصاد مقاومتی بدون برقراری یک نظم دموکراتیک که در آن همه مردم و همه آحاد ملت و همه افکار بتوانند در چارچوب قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی احساس مشارکت واقعی در تعیین سرنوشت خود کنند، ممکن نخواهد بود.
کارآمدی مقدم بر وفاداری
لیلاز با بیان «فهمی که من از اقتصاد مقاومتی دارم، یعنی اینکه دنبال ایجاد وابستگی متقابل باشیم» تصریح کرد: من معنی اقتصاد مقاومتی را وابستگی متقابل میدانم؛ اگر ما موفق شده بودیم که رویه برنامه سوم و چهارم توسعه را ادامه دهیم و این اختلالی که در 8 سال شده اتفاق نیفتاده بود.استاد دانشگاه شهید بهشتی اظهار داشت: ترکیه در تحریمهای ایران شرکت نکرد، زیرا اقتصاد ترکیه به اقتصاد ایران وابسته بود، اگر ما این کار را با همه دنیا میکردیم، همه کشورها مثل ترکیه رفتار میکردند، مثل آنچیزی که الآن در مورد روسیه اتفاق افتاده است. آیا هستهای شدن ایران برای جامعه جهانی امری بدتر و وخیمتر بود تا اینکه روسیه بخشی از یک سرزمین را بلعید و میبینیم واکنشهای بینالمللی به روسیه بیشتر دوستانه است.
به فکر اجرای اقتصادمقاومتی باشیم
دکتر جمشید پژویان کارشناس مسائل اقتصادی اظهار داشت: اقتصاد مقاومتی در واقع بابت شرایطی بوده است که تحریمها وجود دارد و برای مقابله با تحریمها به درستی مطرح شد، اینکه اقتصاد را کمتر آسیب پذیر کنیم یک بحث مهمی است که باید در نظر گرفته شود.وی تاکید کرد: برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید بدانیم در درجه نخست آسیبپذیری اقتصاد ما که به محض شدت تحریمها خودش را نشان داد بر میگردد به نیاز کشور به واردات، آن هم واردات کالاهای واسطهای و سرمایه ای، وقتی که چیزی نزدیک به90میلیارد دلار واردات داشته باشیم و بخش عمده و غالب آن کالاهای واسطهای و سرمایهای باشد، وقتی تحریمها علیه ایران اعمال میشود و درآمد ارزی کشور به شدت کاهش پیدا میکند این بدیهی است که اقتصاد ما به شدت آسیب خواهد دید.پژویان تصریح کرد: باید به تدریج به سمت تامین نیاز به کالاهای ضروری و استراتژیک توسط تولید کنندگان داخلی حرکت کرد تا وابستگی به خارج کاهش پیدا کند، درست است که دو طرف مبادله از معامله سود میبرند و این در شرایطی است که این مبادله عادلانه باشد، در شرایطی که مبادله ناممکن و اگر هم بخواهد عملی شود با یک هزینه بالاتری به دلیل وجود تحریمهاست. ما باید قبل از هر اقدامی صنعت را به سمت جایگزین واردات هدایت کنیم.وی بیان داشت: باید در مسائل اقتصادی طوری حرکت کرد که در شرایطی هم که تحریم نباشیم واردات کالاهای اساسی و ضروری کاهش پیدا کند که در واقع تحقق اقتصاد مقاومتی است.
مدیریت بلند مدت
این اقتصاددان با تاکید بر این مساله که برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی نیاز به مدیریت درست بلند مدت وجود دارد، خاطر نشان کرد: تقریبا در عمده موارد به دلیل اینکه دولتها تا حدودی کوتاه نگر هستند و بیشتر دوره چهارساله و مطمئن خودشان را درنظر میگیرند و میخواهند فقط در آن دوره نتیجه گیری کنند چه برای جلب آرای عمومی و چه به دلایل مختلف دیگر، متاسفانه بر سیاستهایی که پاسخگو اما بلند مدت هستند کمتر توجه دارند، مساله تحریم و مقابله با کشورهای غربی چیزی نیست که ما بتوانیم آن را محو کنیم یا یک شبه برداشته شود باید بیش از فکر برداشتهشدن تحریمها به فکر طراحی راهکارهای اقتصادی به صورت جدی تر باشیم.این کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: یکی از مشکلات اصلی هر اقتصادی این است که در آن عدم کارآیی رسوخ کند و تولیدات آن کیفیت خود را از دست بدهند. در آن صورت حتی برای مصرف داخلی هم تقاضا وجود ندارد، اصلاح قیمتهای نسبی یک سیاست ضروری است و باید برای اقتصاد ایران اجرا شود، دولت قبلی هر چند که در آغاز به نظر میرسید که کارآیی را هم به شدت در نظر دارد بیشتر به سمت یارانههای نقدی رفت که اینها فقط یک نوع مسکن کوتاه مدت برای اصلاحات محسوب میشد، اما راهحل این است که قیمتهای نسبی اصلاح شود و به خصوص بخش صنعت به سمت افزایش مصرف تکنولوژی و کاهش مصرف انرژی حرکت کند.
جبران هزینهها
پژویان در ادامه افزود: در فاصلهای که میتواند شرایط تحقق اقتصاد مقاومتی رخ دهد ممکن است که گاهی هزینههایی تحمیل شود که دولت باید به طریقی که به اقشار آسیب پذیر صدمه نرسد این هزینهها راجبران کند که هدفمندی یارانهها هم بخشی از این کمک محسوب میشد، اما در نهایت پرداخت یارانهها باید به تحقق کارآیی اقتصاد کمک کند که هدف نهایی است. در این صورت اشتغال افزایش و آسیب پذیری خودبه خود کاهش پیدا میکند.وی در پایان گفت: مالیات جزو ابزاری است که سیاست را به جهتهای مختلف کنترل و هدایت میکند اما مساله مهم این است که مالیاتها منابع درآمدی دولت است و با وجود اینکه تمام اقتصاد به هم وابسته است اما مالیاتها نمیتوانند به عنوان ابزار سیاست و ستون اقتصاد مقاومتی باشند و تنها ابزاری در کنار ابزارهای دیگر هستند.
منبع:آرمان
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.