به گزارش گروه "رسانههای دیگر" خبرگزاری تسنیم، تشدید درگیریها در عراق، بازار جهانی نفت و طلا را تحت تاثیر قرار داد به نحوی که قیمتهای نفت رکورد 9ماهه خود را شکست و با افزایش چهاردلاری به بیش از 112دلار رسید و قیمت طلا هم 22دلار افزایش یافت. اگرچه برخی از تحلیلگران معتقدند ادامه درگیریها ممکن است قیمت نفت را به بیش از 130دلار برساند اما در مقابل گروه دیگری معتقدند نوسانات قیمتی طلا و به خصوص نفت، بیشتر جنبه روانی دارد و با توجه به اینکه درگیریهای اخیر عراق تاسیسات نفتی این کشور را نشانه نگرفته است، پس نگرانی از بابت صدمهدیدن تجهیزات نفتی وجود ندارد و قیمتها به روال قبل باز میگردد.
قیمت نفت، در مدار صعود یا نزول؟
بر این اساس پاسخ تحلیلگران به نحوه نوسانات قیمتی در بازارهای جهانی پاسخی مشروط است. جیمز ویلیامز، تحلیلگر مسایل انرژی در لندن به رویترز گفت: «در حال حاضر بازار به دنبال یک نقطه آسایش است. اگر پیکارجویان به منطقه نفتی عراق برسند، آنگاه ما با احتمال افزایش بیشتر قیمتها مواجه خواهیم بود.» علیاصغر زرگر، کارشناس اقتصاد سیاسی هم در گفتوگو با «شرق» بر همین موضع تاکید کرد و گفت: افزایش یا بازگشت مجدد قیمتها به روال قبل بستگی به چند عامل دارد که مهمترین آن این است که آیا ادامه درگیریها تامین منابع نفتی جهان را تحت تاثیر قرار میدهد یا خیر؟ درگیریها در عراق توسط گروه «داعش» اگرچه بالا گرفته است اما هنوز به مناطق و تجهیزات نفتی عراق نرسیده است و هنوز در میزان تولید و صادرات دومین کشور تولیدکننده نفت اوپک و چهارمین کشور صادرکننده نفت جهان تاثیری بر جای نگذاشته است. بیش از آغاز این درگیریها، عراق روزانه سهمیلیونو 300هزار بشکه نفت تولید میکرده است، هنوز خللی در روند تولید نفت این کشور وارد نشده است. به گفته زرگر، بازار جهانی نفت هنوز با تغییر خاصی مواجه نشده و تغییرات قیمتی هفته اخیر بیشتر جنبه روانی داشته است. به همین دلیل اگر همچنان تجهیزات نفتی این کشور در امان بماند، نوسانات روانی هم کمکم از بین خواهد رفت. اما اگر مشکلی در میزان تولید نفت عراق پیش بیاید دو حالت رخ خواهد داد؛ یا تولید نفت عراق کاهش مییابد و کشور دیگری هم این کمبود نفتی را جبران نخواهد کرد که در این صورت کاهش تولید منجر به افزایش قیمتها میشود و باید منتظر باشیم که قیمت نفت حتی به بیش از 130دلار در هر بشکه هم برسد. حالت دوم هم این است که با کاهش تولید نفت عراق، کشور دیگری کسری نفت را بلافاصله جبران کند. در این حالت اگر کسری خاصی رخ ندهد، قیمتها هم به روال قبل باز میگردد. وی به تجربه کاهش صادرات نفت ایران در یکی دو سال اخیر به واسطه تحریمها اشاره کرد و گفت: ایران روزانه بالغ بر دومیلیونبشکه نفت صادر میکرد که به دلیل تحریم نفتی ایران این میزان به زیر یکمیلیونبشکه رسید. اما کشورهای دیگر در بازار جهانی جای ایران را گرفتند و با وجود کاهش تولید و صادرات نفت ایران، قیمتهای جهانی هیچ تغییر محسوسی نکرد. در مورد عراق هم این موضوع میتواند صدق کند.
بازار نفت نگران اوضاع عراق نیست
اگرچه گروه «داعش» برخی از شهرهای عراق را به تصرف خود درآورده و این امر، قیمت نفت، طلا و نقره را تحتتاثیر قرار داده اما ظاهرا این تحولات هنوز نگرانیها درمورد عرضه درازمدت نفت را برنینگیخته است. رویترز هم در گزارشی نوشته است که بازار نفت نگران اوضاع عراق نیست. علت محدودبودن تهدید متوجه صادرات نفت عراق، آن است که اکثریت گستردهای از صادرات نفت این کشور از بندر جنوبی این کشور صادر میشود که همچنان در اختیار دولت عراق قرار دارد.
زرگر کارشناس اقتصاد سیاسی هم معتقد است که اتفاق خاصی در قیمت نفت رخ نخواهد داد و بازار نگرانی چندانی ندارد. وی معتقد است آمریکا اجازه نخواهد داد مناطق نفتی در عراق در معرض تهدید قرار بگیرد و بحران نفتی رخ دهد. این خواسته دولت عراق هم است. به گفته وی موضوعی که در تحلیلهای سیاسی و اقتصادی مد نظر قرار میگیرد این است که ایران، آمریکا، عراق و سوریه چهار کشوری هستند با منافع متضاد که باید در عرصههای مختلف اقتصادی با هم کنار بیایند. بر این اساس سرکوب گروه «داعش» و تامین امنیت مناطق نفتی عراق همان موضوعی است که منافع هر چهار کشور مذکور را تامین میکند. بر این اساس به نظر میرسد اتفاق خاصی رخ نخواهد داد و جهان هم نگران اوضاع عراق نیست.
«دیوید هورگان» یکی از کارشناسان نفتی جهان که ریاست یکی از شرکتهای نفتی در عراق را نیز در اختیار دارد، درباره بحران عراق همین عقیده را دارد و به «بیبیسی» میگوید: چیز جدیدی در عراق روی نداده است مناطقی مانند فلوجه اواخر سال گذشته نیز در تصرف «داعش» بوده و اکثر موارد نیز ناآرام و پرتنش است. ابن تنشها به سرعت بر تولید عراق تاثیر نمیگذارد و تنها روند تولید را قدری دشوار میکند. بحران عراق، قیمتها را افزایش داد اما به زودی آرامش به بورسهای جهان باز میگردد.»
نگرانی از تکرار شوک نفتی
اگرچه تحلیلگران دغدغه چندانی از نوسانات صعودی قیمت نفت عراق ندارند اما نگاهی به تجربه سال 2008 ممکن است گاهی نگرانیهایی را به همراه بیاورد. در تابستان سال 2008 میلادی قیمت هر بشکه نفت به 140دلار رسید و این یکی از اصلیترین علایمی بود که نشان از بحران اقتصادی جهان داشت؛ بحرانی که جهان با گذشت چندسال همچنان درگیر بازسازی آن است. اکنون نیز اقتصاد جهان بسیار شکننده و تنها منتظر یک شوک نفتی دیگر است. شاید همین عاملی است که برخی نگران ادامه درگیریها و رسیدن قیمت نفت به بالای 130دلار در هر بشکه هستند.
تاثیر حملات «داعش» بر بازار ارز و بورس
سوال دیگری که در این میان مطرح میشود این است که نوسانات اخیر چه تاثیری بر قیمت دینار یا بورس خواهد گذاشت. زرگر در این مورد میگوید: هر بحرانی که در هر کشوری رخ دهد میتواند بر قیمت ارز آن کشور تاثیر بگذارد. هنوز اخباری در مورد تاثیرات این درگیریها بر دینار عراق یا بورس کشورهای خاورمیانه منتشر نشده است و نمیتوان به طور قطعی اظهارنظری کرد. اما شاید اتفاق چندانی رخ ندهد. وی در ادامه گفت: با افزایش درگیریها بسیاری از کشورها نیروهای خود را از پروژههای جاری در عراق فراخواندهاند و این مساله بار مالی پروژههای عراق را افزایش میدهد و ورود مجدد سرمایهها به بازار عراق تا حدودی سخت میشود اما این خروج سرمایه یا نیروها دائمی نیست. بهخصوص در بخش نفت و انرژی. چون در نهایت هر گروهی که در عراق بر سر کار بیاید ناگزیر است برای پروژههای نفتی از نیروهای خارجی استفاده کند و این کشورها هم به این نکته واقفند. وی در مورد تاثیر این تحولات بر بورس هم گفت: سرمایهگذاری شرکتهای بینالمللی در عراق زیاد نیست و این کشور و کشوری مانند عراق به بورس جهانی متصل نیستند که نوسانات آن بورس جهانی را تحتتاثیر قرار دهد. تنها شاید باید در انتظار برخی تغییرات موقت و جزیی بود.
تاثیر افزایش قیمت نفت بر ایران
افزایش قیمت جهانی نفت، بر قیمت نفت ایران هم تاثیر خواهد گذاشت؟ این هم دیگر سوالی است که زرگر در گفتوگو با «شرق» به آن پاسخ داد و گفت: اگر بهای جهانی نفت افزایش یابد، بهطور طبیعی، قیمت نفت و در نتیجه درآمد نفتی ما هم افزایش خواهد یافت. اما مساله این است که بهدلیل تحریمبودن ما این درآمدها نمیتواند به سرعت وارد اقتصاد ما شود و نمیتوانیم منتظر باشیم که اقتصاد ما به سرعت از این افزایش تاثیر بپذیرد. مجاری ورود درآمدهای نفتی به ایران مسدود است و افزایش قیمت نفت یا خود را در میزان واردات نشان خواهد داد یا در نهایت میزان ذخایر ارزی ما در کشورهای دیگر را بالا میبرد. تنها نتیجه آن شاید تاثیرات روانی اندک باشد.
منبع: شرق
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.