به گزارش خبرگزاری تسنیم، علی اکبر خسروی نژاد سرپرست پژوهشکده توسعه بازرگانی موسسه مطالعات وپژوهش های بازرگانی در یادداشتی با عنوان «تمرکز یا عدم تمرکز اقدامات تنظیم بازار گوشت مرغ» نوشت: تنظیم بازار از جمله وظایف مهم دولت و بهخصوص وزارت صنعت، معدن و تجارت بهویژه در حوزه بازار کالاها و خدمات اساسی (مصرفی و نهادهای) میباشد. انجام اقدامات تنظیم بازار برای یک کالای خاص، مستلزم دستیابی به شناخت صحیح از قلمرو کارکردهای بازار آن کالا برحسب نواحی مختلف جغرافیایی است. یکی از کالاهای اساسی که همواره در سیاستگذاری تنظیم بازار مورد توجه دولت بوده است، کالای گوشت مرغ میباشد. یک پرسش پیشرو آن است که آیا اقدامات تنظیم بازار برای کالای گوشت مرغ در سطح کشور باید متمرکز باشد یا غیر متمرکز؟ این سوال در پی خود پرسش دیگری را مطرح می کند که آیا در سطح کشور یک بازار منفرد برای گوشت مرغ وجود دارد؟
جهت پاسخ به سوال دوم، می بایست رفتار بازارهای استانی گوشت مرغ را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. این رفتار در قالب قیمت گوشت مرغ نمود پیدا می کند. براساس نظریه علم اقتصاد، چنانچه قیمتها در چند بازار استانی همسو بوده و فارغ از نوسانات موردی در یک مسیر حرکت کنند، گوییم که این چند بازار استانی در واقع یک بازار هستند. به بیان دیگر، برای دو استان مورد نظر اگر نسبت قیمت گوشت مرغ در طی زمان به سمت کمیت ثابتی میل کنند، گوییم این دو بازار یک بازار هستند. این ویژگی را از دو بازار استانی میتوان به چند بازار استانی تعمیم داد، که اصطلاحاً به آن قانون قیمت واحد گویند.
نتایج حاصل از بررسیهای انجام شده با دادههای ماهیانه قیمت گوشت مرغ استانهای کشور برای دوره 1383 تا 1391 نشان میدهد که در کل کشور یک بازار واحد برای گوشت مرغ وجود نداشته، بلکه ما با پدیده چند بازاری مواجه هستیم. ضرورتی به انجام اقدامات تنظیم بازار به صورت متمرکز در کل کشور نمی باشد.
همچنین نتایج حاصل از بررسیها حاکی از آن است که در کل کشور 30 بازار استانی برای گوشت مرغ وجود نداشته بلکه بعضی از بازارهای استانی در قالب یک بازار عمل می کنند. بر این اساس بازارهای استانی گوشت مرغ را می توان در پنج خوشه متمایز به شرح زیر قرار داد.
خوشه اول: خراسانرضوی، خراسانشمالی، گلستان، مازندران، گیلان، اردبیل، قزوین، تهران، سمنان، آذربایجانشرقی، و زنجان
خوشه دوم: آذربایجانغربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، همدان، قم، و مرکزی
خوشه سوم: بوشهر، هرمزگان، اصفهان، کهگیلیویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، و خوزستان
خوشه چهارم: سیستان و بلوچستان، خراسانجنوبی، و یزد
خوشه پنجم: فارس و کرمان
بر اساس نتایج فوق توصیه میشود که دولت از اقدامات تنظیم بازاری کاملاً متمرکز پرهیز نماید. همچنین، اقدامات تنظیم بازار برای گوشت مرغ میتواند بهصورت نیمه متمرکز صورت گیرد، یعنی تدوین و اجرای سیاستها در قالب خوشه های پیشنهادی انجام شود. و نهایتاً اینکه، هماهنگی میان خوشهها در انجام اقدامات نیمه متمرکز مسلماً ضروری است.
انتهای پیام/