نسل جوان تئاتر امروز مشهد محصول تئاتر دانش‌آموزی دهه 60 هستند

شهاب ملت‌خواه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در مشهد مقدس اظهار کرد: جمع آوری اطلاعات به نوعی نگارش تاریخ است و ثبت و ضبط این‌ اطلاعات می‌تواند در اختیار نسل‌های بعدی قرار گیرد، ارتباط پیشکسوتان تئاتر با نسل‌های جدید نیز می‌تواند از طریق رسانه برقرار شود.

ملت‌خواه عنوان کرد: سخن از تئاتر مشهد شامل حوزه‌های مختلفی می‌شود که پرداختن به آنها از هر زاویه ویژگی‌هایی دارد، به عنوان مثال اگر به کارهایی که در تئاتر مشهد انجام شده است بپردازیم با حجم وسیعی از نمایش‌ها روبرو می‌شویم که به هیچ عنوان نمی‌توان آنها را فراموش کرد.

وی افزود: کارهای درخشان و چشم‌گیری در تئاتر مشهد انجام شده است و عرصه فرهنگی این شهر ظرفیت این را دارد تا هنرمندانی برجسته را مانند سابق به عرصه تئاتر این شهر اضافه کند چنانکه تا کنون نیز هنرمندانی را در تئاتر و سینما داشته است.

ملت‌خواه با بیان این که در سینما دچار نوعی تمرکزگرایی هستیم گفت: متأسفانه مرکزگرایی در کشور ما سبب شده است که جمع کثیری از هنرمندان برای دسترسی به امکانات بیشتر به مرکز مهاجرت کنند و این عامل نیز معضلی فراگیر برای استان ما نیز هست.

هنرمندان مشهدی نیازی به مهاجرت ندارند

این کارگردان پیشکسوت تئاتر خاطرنشان کرد: خراسان به لحاظ تاریخی و فرهنگی دارای پیشینه‌ای غنی است و در حد و اندازه یک کشور وسعت فرهنگی دارد و ما آنقدر کوچک نیستیم که بخواهیم در موقعیت‌های دیگری خود را مطرح کنیم و به مهاجرت به پایتخت نیاز داشته باشیم.

وی تصریح کرد: در شاخه‌های هنری مختلف فعالیت داشته‌ام و شاهد این هستم که کارهایی که بوجود آمده است در سطح بالایی ارزیابی می‌شود و با این حال به دلیل کم‌لطفی تعدادی از مسئولان ما آثار زیادی در کنج عزلت بمانند.

ملت‌خواه با اشاره به این که انقلاب اسلامی موقعیت‌های زیادی در عرصه تئاتر مشهد ایجاد کرد گفت: از آنجا که در نظام آموزش و پرورش معلم بودم به همراه عده‌ای از دوستانم سعی کردم تئاتر و آموزش و پرورش را به هم پیوند دهیم و این کار گروهی و برنامه‌ریزی شده سبب شد تا یک دهه درخشش تئاتر دانش‌آموزی را شاهد باشیم.

تحول بنیادین آموزش و پرروش همواره از بزرگترین دغدغه‌هایم بوده است

وی با تأکید بر اهمیت و تحول سند بنیادین آموزش و پرورش تصریح کرد: یکی از دغدغه‌هایم همواره تحول بنیادین آموزش و پرروش بوده است که بارها آن را تدوین کرده و با مسئولان در میان گذاشته‌ام، برای اجرایی کردن این طرح در دوره‌ای حتی کاندیدای مجلس شورای اسلامی بودم و هنوز امیدوارم این اتفاق رخ دهد،  البته باید اضافه کرد که در حال حاضر تحولاتی در آموزش و پرورش در حال انجام است و امیدوارم در نهایت به تحولی بزرگ بیانجامد.

ملت‌خواه افزود: در سال 60 که مسئولیت امور هنری آموزش و پرورش خراسان را بر عهده داشتم به طور رسمی بحث معاونت پرورشی در مدارس مطرح نبود و به همین واسطه تصمیم گرفتیم پایه‌گذار این معاونت باشیم، پس از آن طرح شکل‌گیری آن را بررسی کردیم و در جلساتی که در اردوگاه شهید رجایی تهران با حضور 40 نماینده از استان‌های مختلف برگزار شد ظرف دو هفته فرایند اجرایی طرح به تصویب رسید.


آموزش تئاتر در میان معلمان آموزش و پرورش در دهه 70

این کارگردان و نمایشنامه‌نویس مشهدی خاطرنشان کرد: سر لوحه فعالیت‌های ما در معاونت پرورشی استفاده از هنر نمایش در مباحث آموزشی بود و به همین منظور مسابقات فرهنگی و هنری دانش‌آموزی برای نخستین بار در این زمینه برگزار شد.

ملت‌خواه با تأکید بر اهیمت آموزش تئاتر عنوان کرد: در اداره کل آموزش و پرروش حدود 20 هنرجو را آموزش دادیم تا پس از آن فعالیت خود را رد سطح مدارس آغاز کنند و برای آموزش این هنرجویان از راهنمایی‌های اساتیدی نطیر داریوش و انوشیروان ارجمند، رضا صابری، مهدی صباغی و برخی دیگر از هنرمندان سرشناس تئاتر استفاده کردیم.

وی افزود: برنامه‌ای با موضوع نمایش در جبهه در سالهای دفاع مقدس برگزار کردیم که بر اساس آن هنرجویان ما در مناطق جنگی به اجرای نمایش پرداختند و بعد از آن هنرآموزان را به مدارس اعزام کردیم تا آموخته‌های خود را به دانش‌آموزان منتقل کنند.

ملت‌خواه بیان کرد: مسابقات تئاتر دانش‌آموزی به تدریج به مسابقات کشوری تبدیل شد و از سال 62 بود که مسابقات تئاتر دانش‌آموزی در سطح کشور با افتتاح مجدد اردوگاه میرزاکوچک خان جنگلی برگزار شد.

برای ترویج تئاتر نیازمند مسئولانی دلسوخته هستیم

وی با اشاره به این که هر برنامه‌ای برای تداوم نیازمند زمینه‌های سخت‌افزاری است تصریح کرد: برای تداوم کار هنری بیش از هر چیز نیازمند افرادی هستیم که دلسوخته کار باشند و در این عرصه پایداری کنند و در مقابل مشکلات، کمبودها و کج فهمی‌های موجود بایستند.

ملت‌خواه اظهار کرد: آنچه تئاتر دانش‌آموزی را با وقفه مواجه کرد این بود که آنهایی که در این حوزه فعال بودند بازنشسته شدند و نسل پس از آنان چندان تمایلی به ادامه دادن کار نسل پیشین نداشت و از انگیزه کافی برای ادامه دادن این راه برخوردار نبود.

این کارگردان مشهدی تئاتر گفت: نمایش تأثیرات روانی ویژه‌ای هم برای مخاطبان و هم برای مجریان دارد و در مجموع منجر به یک بهره‌وری روانی خوب می‌شود، از همین رو در باب اهمیت این هنر می‌توان گفت تئاتر چیزی نیست که با نادیده گرفتن فراموش شود.

این نویسنده و شاعر مشهدی تصریح کرد: زیربنای هر نمایش مسایل روانشناسانه، تربیتی و آموزشی است و بسیاری دغدغه‌های اخلاقی نیز در نمایش مطرح می‌شود بنابراین اگر نگاهی دقیق به تاریخچه تئاتر در جهان داشته باشیم می‌بینیم که تئاتر همواره از ملزومات زندگی بشر و از اصلی‌ترین کالاهای سبد زندگی انسان بوده است.

ندیدن تئاتر از معضلات اصلی جامعه ماست

ملت‌خواه با بیان این که قطع تئاتر از سفره زندگی انسان مانند قطع نان از سفره است عنوان کرد: یکی از معظلاتی که امروز در جامعه ما مطرح شده  و موج می‌زند ندیدن تئاتر است که خود جامعه و فرهنگ و هنر را از یک دیگر به نوعی دور کرده است.

وی افزود: کانون‌ها و انجمن‌های فرهنگی و هنری محافلی هستند که با گروه‌های هنرمندان و کسانی که دغدغه‌های همسوی فرهنگی دارند اداره می‌شود و با تفکری جدی‌تر و سنجیده‌تر به مسائل جامعه هنری نگاه می‌کنند.

ملت‌خواه با اشاره به این که در سال‌های اخیر نسبت به کانون‌ها بی‌توجهی شده است عنوان کرد: متأسفانه کسانی هستند که برای شکل‌گیری انجمن‌ها مانع تراشی می‌کنند در حالی که حضور کانون‌های هنری می‌تواند به تبادل افکار و ایده‌ها بیانجامد و منجر به اقداماتی شود که مسیر کار هنری را برای آیندگان هموار کند.

این پیشکسوت تئاتر دانش‌آموزی خاطرنشان کرد: مشهد مقدس نخستین کانونی بود که در دوران کسانی مانند محمد علی لطفی مقدم جمعی از هنرمندان را دور هم جمع کرد و کانونی آموزشی برای تئاتر در مشهد را رقم زدف پس از آن تولیدات بسیار فاخر و ماندگاری برجا ماند و از دل آن بزرگانی بیرون آمدند که در سطح کشور درخشیدند.

نهادی برای جمع کردن هنرمندان تئاتر در کنار هم وجود ندارد

وی تأکید کرد: جای نهادی که هنرمندان تئاتر مشهد را دور یکدیگر جمع کند به شدت خالی است و این در حالی است که در تهران کانون‌های خوبی برای این امر وجود دارد، متأسفانه در مشهد دوستان ما به جای همگرایی و کار مشترک خود را به انزوا کشیده‌اند و این امر سبب شده تا بسیاری از مشهد به سمت پایتخت مهاجرت کنند.

ملت‌خواه آسیب‌های سوء مدیریت در تئاتر را از عوامل اساسی در عدم شکل‌گیری کانون هنرمندان این عرصه دانست و افزود: اگر مدیران ما دلسوز بودند حتی آنهایی که از تئاتر قهر کرده‌ بودند و دیگر فعالیت نمی‌کردند را به این عرصه می‌آوردند و با دلجویی از آنان باری دیگر رونقی در تئاتر ایجاد می‌کردند.

نویسنده مجموعه داستان شهد و شرنگ عنوان کرد: بخش دیگری از مشکلات جامعه تئاتر به خود هنرمندان بر می‌گردد و این که آنها پس از مهیا نبودن شرایط مناسب برای کار خود را به انزوا کشانده‌اند و پس از آن بخش عمده‌ای از توان آنها به تحلیل رفته است.

نمایش "ایران دخت" با 140 بازیگر در اواخر دهه 70 به روی صحنه رفت

ملت‌خواه اظهار کرد: در اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 تلاش کردیم تا با اقدامی خون تازه‌ای به رگ‌های خشکیده تئاتر مشهد تزریق کنیم، در آن سال‌ها با اجرای نمایش "ایران دخت" به نویسندگی و کارگردانی مرجوم جهانگیر صمیمی‌فرد نمایشی با حضور 140 بازیگر را اجرا کردیم که در تاریخ تئاتر مشهد بس‌نطیر بود.

وی افزود: در این نمایش که بازیگران آن تمام دانش‌آموزان ما در سال‌های دهه 60 و 70 بودند برای اولین بار با این تعداد نمایشی در مشهد برگزار شد که متأسفانه آن نیز به دلیل عدم حمایت نتوانست به جای برسد اما نسل جوان و خوبی که امروز در تئاتر مشهد فعال هستند همان دانش‌آموزان آن سال‌ها هستند.

ملت‌خواه عنوان کرد: هدف ما از تئاتر دانش‌آموزی این نبود که همه دانش‌آموزان را هنرمند بار بیاوریم بلکه در نظر داشتیم تا از نمایش برای آموزش کودکان استفاده کنیم تا از این طریق ضمن آشنا کردن کودکان و نوجوانان با تئاتر و کشف استعدادهای آنان در این حوزه کارایی آموزش را نیز افزایش دهیم.

این پیشکسوت مشهدی تئاتر گفت: در آن سال‌ها رونق تئاتر دانش‌آموز استعدادهای خوبی را برای آینده تئاتر مشهد شناسایی می‌کرد و با سرمایه‌گذاری روی آنها نسل قدرتمندی از تئاتر را در آینده ایجاد می‌کرد در حالی که متأسفانه این جریان در جایی قطع شد و به نظرم مسئولان کلان در این اتفاق بی‌تقصیر نبودند.

مسئولان به ماهیت و اهمیت هنر نمایشی توجه داشته باشند

وی تصریح کرد: در شرایط فعلی تنها امیدوارم مسئولان ما دستکم نسبت به اهمیت و ماهیت هنر نمایشی آگاهی پیدا کنند و حتی به طور اتفاقی مباحث تأثیرگذار بر تئاتر دانش‌آموزی و نقش آن را در ارتقای کیفیت آموزش و تربیت نسل‌های آینده تئاتر مورد توجه قرار دهند.

ملت‌خواه افزود: شناسایی استعداد کودکان در سنین 9 و 10 سالگی اتفاق می‌افتد و تنها بر اساس این استعداد یابی و استعداد سنجی است که می‌توانیم مشخص کنیم در آینده چه نسلی از هنرمندان با چه کیفیتی در عرصه‌های وهنری فعال می‌شوند.

چاپ مجموعه داستانی با نام "شهد و شرنگ"

وی از جمع آوری متون نمایشی، فیلمنامه‌ها و مقالات خود خبر داد و اظهار کرد: سال گذشته مجموعه‌ داستانی با عنوان "شهد و شرنگ" به چاپ رساندم و در کنار آن مجموعه‌ای از غزلیاتم با عنوان غزل‌نامه طابران به چاپ رسید که جلد دوم آن نیز در دست چاپ است.

ملت‌خواه عنوان کرد: نمایشنامه‌های صحنه‌ای و رادیویی خود را در حال حاضر جمع آوری کرده و در تلاشم تا به زودی آنها را به چاپ برسانم و آرشیوی از 250 نمایشنامه رادیویی دارم که بیشتر آنها توسط رضا رضاپور در رادیو اجرا شده است.

انتهای پیام/ ب