کلیسای مسروپ؛ بنایی تاریخی و مخروبه در دل مشهد مقدس+ تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، کلیسای مسروپ مقدس که مردم مشهد آن را به کلیسای ده دی می‌شناسند با وجود اینکه چهار سال است به ثبت ملی رسیده اما امروز مخروبه‌ای بیش نیست.

اقلیت‌های مذهبی در ایران همواره مکان‌هایی را برای عبادت خود داشته و دارند که از آن جمله می‌توان به کلیساها اشاره کرد.

مشهد نیز از این نظر مستثنی نیست؛ البته بعد از مهاجرت اغلب اقلیت‌های مذهبی از مشهد دو کلیسای تاریخی و قدیمی مشهد دیگر آن فعالیت قدیمی خود را ندارند و تنها به تاریخ شهر مشهد پیوسته اند.

تنها کلیسای ارامنه مشهد در خیابان ارگ(امام خمینی امروز) در حوالی میدان سوم اسفند(ده دی امروز) واقع است و تنها گنبد سفید و سنگی آن با صلیبی در نوک آن قابل دیدن است.

کلیسای ده دی مشهد با توجه به ارزش‌های معماری و تاریخی 25 مردادماه سال 84 از سوی اداره میراث فرهنگی در فهرست آثار تاریخی - فرهنگی کشور به ثبت رسیده است.

کلیسای ده دی، مکانی با ارزش‌های معماری و تاریخی

کلیسای مسروپ مقدس در سال 1941 میلادی در مشهد بنا شده است قدمت این بنا به دوران پهلوی اول می‌رسد و پلان ساختمان کلیسا فرمی تقریبا ذوزنقه‌ای شکل دارد. این ساختمان دارای دو گنبد مخروطی شکل است که در راس هر دوی این مخروط‌ها صلیب قرار گرفته است و از ویژگی‌های بارز و منحصر به فرد این ساختمان به شمار می‌رود.

گنبد بزرگتر در وسط ساختمان قرار دارد و صلیب نصب شده در بالای آن از جنس آهن است؛ در حاشیه زیر گنبد ردیفی از کاشی‌های سفید رنگ قرار دارد که منقش به گلی سبزرنگ است.

گنبدی مخروطی شکل نیز در بالای فضای ورودی کلیسا قرار دارد که لایه بیرونی آن همانند سقف شیروانی است. همچنین کتیبه‌ای سنگی در بالای درب ورودی به سالن کلیسا نصب شده است که متن آن به زبان ارمنی است و در زیر آن تاریخ تاسیس کلیسا ثبت شده است.

مکانی در داخل کلیسا قرار دارد که حکم سن را دارد و مراسم مذهبی در بالای آن اجرا می‌شده است طبقه دوم کلیسای "ده دی" مشهد مشابه‌ فضای طبقه پایین است.

ظریف، کلید دار کلیسای ده دی در پی بازدید خبرنگار تسنیم از این کلیسا گفت:در گذشته مسیحیان مشهد در این مکان عبادت می‌کردند که پس از مهاجرت آنها از مشهد این کلیسا به صورت متروکه باقی مانده است.

وی افزود:در حال حاضر این کلیسا زیر نظر شورای خلیفه گری ارامنه ایران اداره می‌شود که مسئولیت آن برعهده آلفرد هاوان است.

ظریف اظهار کرد: ارمنیان از جمله اقوامی هستند که بیش از دو هزار و هفت صد سال در کنار ایرانیان زیسته‌اند و بر زبان و فرهنگ و سنن یکدیگر تاثیر نهاده‌اند. بسیاری از شهرهای آذربایجان ارمنی نشین بوده اند. اما مهاجرت آنها به اصفهان و مشهد و دیگر شهرها به دلایل سیاسی و اقتصادی صورت گرفته است.

وی تصریح کرد: کلیسای مسروپ مقدس در سال 1941 میلادی توسط ارامنه ساکن مشهد بنا شده است. پلان کلیسا بازیلیک ستوندار بشکل مستطیل در جهت شرق به غرب است که محراب آن در قسمت شرقی قرار دارد. بر روی دیوارهای شمالی و جنوبی نورگیرهایی دارد و دارای چندین ورودی بوده است که در حال حاضر مسدود شده اند و تنها یک ورودی در سمت غرب کلیسا باقی است.

هیچگونه مراسم گروهی در این کلیسا برگزار نمی‌شود

کلید دار این کلیسا خاطرنشان کرد: برج ناقوسخانه بالای این پله‌ها قرار دارد سقف کلیسا به جز در قسمت محراب که بالای آن گنبد با نورگیرهای متعددی تعبیه شده با شیروانی پوشانده شده است در اطراف کلیسا ساختمان‌های اداری و مدرسه ارامنه مشهد قرار دارد که امروز مخروبه‌ای بیش نیست.

وی گفت: این مکان به عنوان نمازخانه ارامنه در سال 1330 سند خورده است و پس از آن به عنوان کلیسا مورد استفاده قرار گرفته است و در حال حاضر 4 سال است که به ثبت ملی رسیده است.

ظریف درباره فعالیت این کلیسا بیان کرد: تا چند سال بعد از انقلاب این کلیسا فعال بود اما به دلیل مهاجرت ارامنه از مشهد به تبریز، تهران و اصفهان این کلیسا دیگر فعالیتی ندارد مگر مراسمات خیلی خاص که ارامنه به مشهد می آیند آن هم به صورت تک نفره و یا خانوادگی مراسمات مذهبی خود را به جا می آورند و می‌روند اما هیچ گونه مراسم گروهی در این مکان دیگر برگزار نمی‌شود.

وی  افزود: مدرسه ارامنه‌ای که همجوار با کلیسا است نیز بعد از مهاجرت ارامنه تعطیل شد و امروز تنها بقایایی از بنای آن باقی مانده است و رو به تخریب است.

کتابخانه‌ای که دیگر کتابخوان ندارد

ظریف اظهار کرد: در قسمتی از حیات کلیسا کتابخانه‌ای قدیمی واقع شده است که بیش از هزار جلد کتاب به زبان ارمنی و روسی دارد این کتابخانه  در سال 1961 به ثبت رسیده است کتاب‌های این کتابخانه با توجه به رطوبتی که کف و دیوارها را فرا گرفته است روبه نابودی است.

شاید برای مردم مشهد که هر روز از کنار این کلیسا عبور می‌کنند این ساختمان به خاطره‌ها پیوسته باشد و به نوعی سرنوشت آن بی اهمیت باشد از طرفی جوانان و نوجوانانی که هر روز از کنار این کلیسا عبور می‌کنند از وجود این کلیسا اطلاعی ندارند و تنها ساختمانی مخروبه را نظاره می‌کنند و گاهی از سر کنجکاوی سوال می‌کنند این ساختمان مربوط به کجاست؟

گزارش از مرجان شریعت

انتهای پیام/ج