به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، کشاورزی به عنوان کلیدی ترین راهبرد در پیشرفت هر کشوری محسوب می گردد. کشاورزی به دلیل توانایی تولید بدون اتکا به فراورده ی بیرونی نقش برجسته ای در تامین امنیت غذایی بعنوان یک شاخص استقلال دارد.
تحریم ها و شرایط خاص اقتصادی امروز ایران و داشتن اقتصادی مقاوم نگاه ها را به سمت کشاورزی بعنوان رکن رکین این اقتصاد معطوف می کند.خوزستان با برخورداری از بیش از 7/4 میلیون هکتار زمین زراعی و بیشترین آب های سطحی و همچنین امکان کشاورزی در همه فصول از استانهای پرپتانسیل برای عرض اندام در عرصه اقتصاد مقاومتی است.
برای بررسی کارشناسی وضعیت کشاورزی و تحلیل دقیق از توانمندی های این عرصه گفتگویی 3 ساعته را با پرفسورمجید نبی پور ، استاد تمام کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز ترتیب دادیم.
دکتر نبی پور به غیر از تالیف و تدریس در حوزه کشاورزی سالها سابقه مدیریت و مشاوره در بخش کشاورزی استان را نیز در کارنامه خود دارد.
این گفتگو در 2 قسمت آماده شده است که در بخش اول به ارزیابی وضعیت کشاورزی استان و جایگاه آن پرداخته ایم.
تسنیم: جناب پروفسور اگر مایل باشید در ابتدای صحبت ارزیابی جامع وکلی از وضعیت فعلی کشاورزی استان داشته باشیم و اینکه چه چشم اندازی می توان برای آن متصور شد؟
دکتر نبی پور: استان خوزستان سطحی معادل 4/6 میلیون هکتار وسعت دارد که از این مقدار 7/4 میلیون هکتار جزء عرصه منابع طبیعی است. این استان با اراضی زراعی فراوان و منابع طبیعی متنوع نقش کلیدی در تامین امنیت غذایی کشور دارد.
ویژگی ممتاز کشاورزی خوزستان این است که با داشتن امکان کشت در فصل پاییز می تواند خلاء تولید و عدم کشت محصولاتی که در بهار در مناطق سردسیر کشور تولید می شود و در فصل سرما موجود نیست را جبران کند. یعنی خوزستان می تواند ضریب امنیت غذایی کشور را ارتقا بدهد.
خوزستان می تواند امنیت غذایی کشور را ارتقا دهد
تسنیم: اینکه کشاورزی استان می تواند ضریب امنیت غذایی کشور را ارتقا دهد به چه معناست؟
دکتر نبی پور: امنیت غذایی به معنی دسترسی دائم و اقتصادی همه مردم به غذای کافی و سالم و مغذی است بطوریکه نیازهای یک رژیم تغذیه ای سازگار برای یک زندگی فعال و سالم فراهم شود. خوزستان چون شرایط کشت متنوع را دارد، می تواند اگر جدی گرفته شود امنیت غذایی کشور را ارتقا دهد.البته تلاشهای زیادی در این عرصه توسط متخصصین صورت گرفته ولی آینده، مستلزم تغییر نگرش به کشاورزی است.
تسنیم: همانطور که اشاره کردید خوزستان ظرفیت های ویژه ای برای کشاورزی دارد، در چه شرایطی کشاورزی خوزستان می تواند یک نوع نقش جهشی برای اقتصاد استان و همینطور کشور ایفا کند؟
دکتر نبی پور: ببینید این جهش نیازمند تغییر بینشها و سیاستگذاری ها در امرکشاورزی است. این تغییرات می تواند خوزستان را فراتر از یک قطب کشاورزی در کشور مطرح کند. برآوردها نشان می دهد در 25 سال آینده اگر جمعیت جهان به 9 میلیارد نفر برسد میزان نیاز به مواد غذایی به3 برابرامروز افزایش پیدا می کند.
این در صورتی است که منابع تولید یعنی آب و خاک و انرژی با این تناسب رشد نمی کند. امنیت غذایی بدلیل این محدودیت ها در معرض خطر می باشد. این مشکلات در صورت عدم توجه به مسایل مربوطه به زودی بر کشور ما هم سایه می اندازد.
راه حل این مسئله هم دانستن قدر و ارزش داشته های خودمان است. باید مصرف بهینه و با راندمان مناسب را در پیش بگیریم. با جدی گرفتن این مشکلات، کشاورزی اهمیت پیدا می کند و نقش آن در توسعه و شکوفایی استان و کشور متجلی می شود.
تسنیم: جناب آقای نبی پور با توجه به ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر معظم انقلاب و نقش کشاورزی در تحقق این سیاستها، به نظر شما کشاورزی خوزستان در تحقق این سیاستها تا چه اندازه می تواند نقش آفرینی کند؟
دکتر نبی پور: در زمینه اقتصاد مقاومتی و سوءاستفاده برخی باید دقت لازم را داشته باشیم. در هر زمینه اقتصادی باید ابتدا به ساکن اقتصاد مقاومتی در آن حوزه تعریف شود, به نظر بنده اقتصاد مقاومتی در کشاورزی یعنی "بالا بردن راندمان تولید، کاهش خسارت محصول بعد از برداشت ، حفظ کیفیت و سلامت محصول ضمن استفاده از حداقل های موجود جهت افزایش تولید".
با این تعریف و بهدلیل داشتن شرایط فوق العاده کشاورزی خوزستان می توانیم در صورت اهتمام همه مسئولین و به کار گیری همه نیروها این اقتصاد به نحو احسن تحقق پیدا کند. این اقتصاد در عین مقاومت، اقتصادی پویا و رو به تعالی هم هست.کشاورزی خوزستان در این عرصه بسار قدرتمند و پرپتانسیل است.
جای خالی "سیاست کشت" در بخش کشاورزی در کشور
تسنیم: یکی از مشکلات کشاورزی خوزستان نگاه سنتی و به تعبیر کشاورزان خسارت زا است، از طرفی نبود یک برنامه کلان و راهبردی هم مشکل دیگری است، راه حل این مشکلات از نظر شما به عنوان استاد این حوزه چیست؟
دکتر نبی پور: باید همه توجه کنند که برای تولید حداقلی، نیاز کمی به علم کشاورزی هست، ولی وقتی بخواهیم عملکرد متوسط و بالاتر از آن و حتی در حد رکوردهای بالا تولید داشته باشیم نیاز کشاورز به دانش کشاورزی ضروری می شود. ما از نداشتن سیاست کشت در کشور رنج می بریم. اگر این سیاست کشت در کشور تدوین و طراحی گردد بخشی از بی برنامگی ها قابل حل است.
تسنیم: آقای دکتر شما به سیاست کشت اشاره کردید، اگر بیشتر در مورد مفهوم و باید ها و نباید های سیاست کشت توضیح دهید ممنون می شوم.
دکتر نبی پور: کشاورز و تولید کننده ما چون با غذای مردم سروکار دارند باید چیزی تولید کنند که خریدار در فصل تولید منتظر آن است. متاسفانه در کشور شاهد هستیم که در یک منطقه در یک فصل چندین هزار کشاورز یک محصول را تولید می کنند. بالاخره باید یک هماهنگ کننده، یک مرکز، یک مدیریت باشد که بگوید کدام منطقه چه گیاهی و در چه سطحی کشت شود این همان سیاست کشت است.
این سیاست در مرحله اجرا نیازمند این است که ما بدانیم به چه محصولاتی و به چه مقدار نیاز داریم و در چه مناطقی چه گیاهی می توانیم کشت کنیم. بعد باید شبکه های نظارتی کاشت، داشت و برداشت و توزیع(تعاونی های کشاورزی یا بخش خصوصی) طراحی شود که در این صورت هر محصول به میزان نیاز تولید شده و در بازار به صورت علمی قیمت گزاری می شود و در اختیار مصرف کننده به میزان مورد نیاز قرار خواهد گرفت.
تسنیم: خوب به نظر شما چه زیر ساخت های برای اجرایی شدن این سیاست های کشت باید فراهم بشود ؟
دکتر نبی پور:مسلما وقتی این سیستم تولید و توزیع و مصرف به شکل دقیق اجرا شد و به طور خودکار نیازهای علمی و اجتماعی و اقتصادی در سیستم و توسط متخصصین ذی نفع کشاورزی برآورد می گردد. در این سیستم باید دولت فقط مراقبت نماید که انحراف و فساد ایجاد نشود.
اجرای این سیستم نیازمند زمین های زراعی چندین هزار هکتاری هم شکل است که نوع محصول کشت شده در آن توسط مدیریت تعاونی براساس منافع زارع و استعداد منطقه و نیاز مملکت و بازار یابی پیش بینی شده تعیین می گردد. در این سیستم می توان برای نظارت در حسن اجرای برنامه برای هر چند صد هکتار یک مهندس کشاورزی استخدام کرد تا شیوه های نوین کشاورزی را منتقل کند.
در مرحله عرضه محصول هم باید به کیفیت پس از برداشت دقت لازم را لحاظ کرد و برچسب هایی که نشان دهنده اطلاعات محصولات کشاورزی است روی آنها نصب شود. این باعث می شود بخش عظیمی از فارغ التحصیلان کشاورزی به کار گرفته شوند و درصد بیکاری کاهش یابد و از طرفی با انتقال دانش، کشاورزی از این وضعیت خارج شود.
گفتگو از اکبر بهاری
انتهای پیام/