"قلیان" ابزار شادی کاذب در بین برخی جوانان ایرانی
خبرگزاری تسنیم: امروزه قلیان دیگر جزو دکوراسیون منازل نیست و همدم و رفیق برخی از خانواده‌های ایرانی شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان٬ درچند دهه گذشته، قهوه‌خانه‌های زنجان محل رفت‌و‌آمد افراد سالخورده بود و جوانان و نوجوانان حق ورود به این اماکن را نداشتند!
این روزها وجود فروشگاه‌های عرضه لوازم و مواد قلیان در خیابان‌های پر رفت و آمد شهرهای کوچک و بزرگ خودنمایی می‌کند و مهم‌تر اینکه رستوران‌های شهری زیادی آن را برای مشتریان خود چاق می‌کنند.
چه قبول کنیم و چه انکار کنیم واقعیت جامعه این است که قلیان دیگر پای ثابت بسیاری از تفریحات جوانان و خانواده‌های ایرانی و زنجانی شده است اما تصورات مردم در رابطه با مصرف قلیان جالب توجه ترو بسیار ناراحت کننده است.
اکثر مردم استعمال قلیان را تفریحی می‌دانند که آرامش را به آنها هدیه می‌دهد به طوری که هرچه پٌک عمیق‌تر باشد به آرامش بیشتری می‌رسند.
برای اطلاع از تاریخچه ورود قلیان به زنجان، به یکی از قهوه خانه‌های سنتی و قدیمی سری می‌زنم، صاحب قهوه‌خانه حاج اسماعیل 78 ساله را بعنوان شخص باتجربه و آگاه در این زمینه به من معرفی می‌کند، در فاصله‌ای نه چندان دور شخص سپید مویی را می‌بینم که به پشتی تکیه داده و مشغول خاطره گویی به جوانان است کمی نزیکتر می‌شوم و بعد از احوالپرسی گرم و صمیمی آماده پرسش سؤالاتم می‌شوم.
پس از صرف چای در استکان‌های عربی، از لحظه ورود قلیان به زنجان می‌پرسم، حاج اسماعیل می‌گوید در سال 1330 که قلیان وارد کشور شد صاحب غذاخوری بودم اما در سال 1345 شغل خود را تغییر داده و برای همیشه راننده بیابان شدم.
به گفته حاج اسماعیل هنگامی که علما و روحانیان استعمال قلیان را در سال 1342 حرام اعلام کردند، اهالی زنجان هم سو با هموطنانشان در سراسر ایران تنباکو و قلیان را تحریم کردند ولی پس از لغو بیانیه یاد شده توسط روحانیان وقت دوباره قهوه‌خانه‌ها شروع بکار کردند.
حاج اسماعیل 78 ساله از وجود نوجوانان و جوانان در قهوه‌خانه‌ها شکایت می‌کند و می‌گوید: در 60 سال گذشته، قهوه خانه‌ها محل رفت‌و‌آمد لوتی‌های شهر بود اما امروزه همه چیز تغییر پیدا کرده است.
به گفته اسماعیل حق‌وردی، قدمت قهوه‌خانه‌ها در زنجان به حدود 65 سال پیش می‌رسد که در آن زمان تنباکوی موردنیاز از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با مارک‌های نخل، محمود و احمد وارد کشور می‌شد.
در ایران، بین 3 مصرف‌کننده قلیان 2 نفر مشتری دائمی می‌شوند
طبق آخرین آمار وزارت بهداشت ایران، از هر سه نفر که برای نخستین بار و محض سرگرمی قلیان می‌کشند دو نفر بصورت مادام العمر اقدام به استعمال قلیان می‌کنند.
جمال ناصحی‌فر، مدیر گروه بهداشت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان اظهار کرد: بر اساس آمار بهداشت جهانی 20 درصد افراد سیگاری در جهان را زنان تشکیل می‌دهند که اکثر آنها مادران خانواده‌ها هستند.
وی با اشاره به اینکه افزایش مصرف قلیان ترفند دیگری از صنایع دخانیات است٬ گفت: قرار گرفتن در معرض دود قلیان به مدت یک ساعت، معادل مصرف 6 تا 8 نخ سیگار است.
ناصحی‌فر با بیان اینکه بیشتر نزاع‌ها و خشونت‌ها‌ی اجتماعی در محل استعمال قلیان شکل می‌گیرد، ابراز کرد: قهوه‌خانه‌ها، سفره‌خانه‌ها و بطور کلی آن دسته از مکان‌هایی که قلیان سرو می‌کنند محل رفت‌و‌آمد اراذل و اوباش است.
خود مراقبتی تا 26 سالگی، امکان استعمال قلیان توسط فرد را به صفرمی رساند
مدیر گروه بهداشت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان با اشاره به شعار امسال وزارت بهداشت کشور گفت: شعار امسال وزارت بهداشت "خود مراقبتی و یک عمر سلامتی" است بنابراین افراد باید قبل از آغاز هر اقدامی از سوی سازمانهای ذیربط، خودشان برای سلامتی شان قدم بردارند.
ناصحی فر ابراز کرد: در صورتی که فرد تا سن 26 سالگی با خود مراقبتی به سمت استعمال دخانیات از جمله قلیان نرود بعد از این سن محال است که فرد بخواهد به سراغ مصرف آن برود.
تاثیرات سوء و بلند مدت استعمال قلیان برسلامتی افراد مصرف کننده
در اثر استعمال طولانی مدت از استعمال قلیان ریه‌های شخص مصرف کننده تنگ شده و ورم می‌کند و این روند تدریجی تا جایی ادامه پیدا می‌کند که دیگر اکسیژن به شریان‌های اصلی بدن نمی‌رسد، به طوریکه پس از گذشت 25 تا 30 سال عواقب خطرناکی را برای فرد رقم می‌زند.
قلیان تسکین دهنده دردهای جوانان است!
اگر بعداز‌ظهر یک روز تعطیل گذرتان به پارک‌های سطح شهر و یا مناطق تفریحی افتاده باشد نوجوانان و جوانان فراوانی را می‌بینید که مشغول کشیدن قلیان هستند.
قهوخانه سنتی در زنجان، یکی از چند صد مکان استعمال قلیان در جذب جوانان و نوجوانان است مکانی با دکوراسیونی سنتی و محلی و البته بسیار جذاب!
در این قهوه خانه می‌توان جوانی را دید که بعد از خوردن کباب تورک و آبگوشت دیزی، قلیان را به همراه چای و نبات زعفرانی و سایر تنقلات مشتاقانه سفارش می‌دهند.
مسعود، به عنوان صاحب قهوه خانه کسب و کارش را خوب توصیف می‌کند می‌گوید گاهی تا 11 تا 12 شب هم مشتری دارد.
وی از تهیه گزارش من، مبنی بر مضرات استعمال قلیان انتقاد می‌کند و با طعنه می‌گوید: مگر همه مشکلات جوانان تا به امروز حل شده است که درپی راه حلی برای جمع‌آوری مکان‌های استعمال قلیان هستید؟!
50 درصد بیماران ریوی سابقه استعمال طولانی مدت قلیان را دارند
سعید آقا حسن کاشانی، متخصص داخلی و فوق تخصص ریه می‌گوید: 50 درصد بیمارانی که به مطب مراجعه می کنند سابقه مصرف طولانی مدت قلیان را دارند که به انواع بیماریهای خطرناک ریه مبتلا شده‌اند.
وی می‌افزاید: سرطان ریه، سرطان حنجره و سرطان لب از جمله بیماریهای است که فرد استعمال کننده قلیان در آینده‌ای نزدیک به آنها مبتلا می‌شود.
کاشانی عمده مراجعه کنندگان را به دو دسته تقسیم می‌کند و می‌گوید: دسته اول را افراد 20 تا 25 ساله تشکیل می‌دهند که اکثر آنها دچار بیماری تنگی نفس و آسم شده‌اند.
این متخصص داخلی و فوق تخصص ریه ابراز می‌کند: دسته دوم متعلق به افراد 55 تا 60 ساله است که مبتلا به بیماری برونشیت مزمن و انواع سرطان‌ها شده‌اند.
هزینه درمان بیماریهای ناشی از استعمال دخانیات 2 تا 3 برابر هزینه مصرف آن است
جای تاسف دارد که امروزه در اقدامی عجیب و قابل تامل بسیاری از قهوه‌خانه‌های دارای مجوز کسب و کار، در مجاور مدارس و دانشگاه‌ها ایجاد شده‌اند و بدون هیچ سختگیری جدی از سوی مسئولان و واحدهای ذیربط فعالیت می‌کنند!
شاید این آمار تکان دهنده از سوی وزارت بهداشت ایران تنها قسمت کمی از عمق فاجعه را در کشور نشان می‌دهد: "در ایران مبلغ 100 هزار میلیارد ریال صرف خرید محصولات دخانی می‌شود و 2 الی 3 برابر این مبلغ صرف هزینه‌های درمان بیماریهای ناشی از عوارض کالاهای دخانی می‌شود."
متاسفانه به اکثر تنباکوهایی که در سال‌های اخیر به بازار آمده است اسانس‌هایی اضافه می‌شود که این اسانس‌ها علاوه برتحریک دستگاه تنفسی سبب حساسیت و آلرژی می‌شود رینیک آلرژیک، برونشیت مزمن و سرفه‌های شدید همراه با خلط هم از دیگر هدیه‌های این وسیله شیک سرطانزا است.
70 قهوه خانه در شهرستان زنجان پروانه کسب ندارند
به گفته سعید عزیزی، رئیس صنف قهوه خانه داران حدود 180 قهوه خانه در سطح شهرستان زنجان مشغول فعالیت هستند که تنها برای 110 واحد از آنها پروانه کسب صادر شده است.
عزیزی تصریح کرد: کمبود فضاهای تفریحی جوانان شهر زنجان را به قهوه خانه‌ها و سفره خانه‌هایی که در آنها قلیان سرو می‌شود سوق می دهد و جوانان صرفا به دلیل تفریح و سرگرمی به سمت استعمال قلیان می‌روند.
جمع آوری قلیان از محل های هدف باید کارشناسانه باشد
از طرفی باید قبول کنیم که بسیاری ازصاحبان قهوه‌خانه‌ها از راه خرید و فروش قلیان کسب درآمد می‌کنند و اتفاقا خودشان سرپرست خانواده هم هستند بنابراین مسؤلان باید با اقدامی حساب شده و نه ضربتی! اقدام به جمع‌آوری قلیان کنند.
شاید یکی از راهکارهای مناسب، دادن وام برای تغییر شغل به صاحبان قهوه‌خانه‌ها و فروشندگان ابزار قلیان باشد تا آنها هم از بابت جمع آوری قلیان زیان نبینند و راهی برای جولان دادن برخی افراد فرصت طلب وجود نداشته باشد.
مسئولان باید در مقابل سونامی سرطان که یکی از عوامل آن استعمال قلیان است مسؤلانه‌تر عمل کنند یک ضرب المثل آذری می‌گوید: "اگر سیل بیایید همه افراد را با خود می‌برد".
گزارش از لیلا محمدی
انتهای پیام/ آ
