آئین قالی‌شوئی مشهد اردهال؛ زبان گویای حق‌پرستی و میراث ناملموس ایران
خبرگزاری تسنیم: آئین سنتی مذهبی قالی‌شوئی مشهداردهال به‌عنوان دهمین اثر میراث فرهنگی ناملموس ایران در دسامبر۲۰۱۲ به ثبت جهانی در یونسکو رسید.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، کاشان در‌ماه مهر رنگ و بوی دیگری دارد و داستان عاشقی تکرار می‌شود، مشهد اردهال کاشان را به‌دلیل وجود آرامگاه حضرت سلطان علی فرزند امام محمدباقر(ع)، کربلای ایران لقب داده‌اند.
امسال و در برگزاری جشنواره میراث فرهنگی ناملموس، ثبت مراسم قالی‌شویی مشهد اردهال کاشان به عنوان میراث فرهنگی ناملموس رونمایی شد.
روستای مشهد اردهال را به نام روستای غیاث‌آباد می‌شناسند که جزو دهستان نیاسر از بخش نیاسر شهرستان کاشان بوده و این روستا در فاصله 42 کیلومتری باختر کاشان است که مدفن یکی از فرزندان امام محمد باقر(ع) به نام سلطان علی است که افزون بر نقطه نظر هنری، تاریخی به جهت مراسم مذهبی ویژه‌اش نیز قابل توجه است.
امامزاده حضرت سلطانعلی بن‌امام محمدباقر(ع) در قرن دوم هجری قمری بنا به دعوت مردم ولایت‌مدار کاشان و فین و به امر پدر بزرگوارش حضرت امام محمد باقر(ع) برای ترویج و تعلیم شریعت مقدس اسلام عازم کاشان شد که پس از 3 سال ارشاد و هدایت مردم در منطقه اردهال کاشان گرفتار مزدوران ظالم هشام بن‌عبدالملک مروان شده و پس از یک جنگ نابرابر به طور ناجوانمردانه و مظلومانه مانند جد بزرگوارش امام حسین(ع) به شهادت می‌رسد.
همان‌طور که می‌دانید مشهد به معنی شهادت‌گاه است و در هر مکان که این نام را بر خود دارد، باید نشانی از تقدس جست، مشهد اردهال نیز مکانی مقدس است، و بقعه و بارگاه حضرت سلطان علی در جایگاهی مقدس برپا شده است.
امام صادق(ع) این محل را همسنگ کربلا و زائرین اردهال را، قرین زوار قبر جدش امام حسین(ع) به حساب آورده‌اند، حضرت سلطان علی، فرزند امام محمدباقر (ع)، از امام‌زادگان معتبر است و در فرهنگ عامه منطقه کاشان ارج و اعتبار بالایی دارد.
هرساله به مناسبت شهادت فرزند شهید امام محمد باقر(ع) مردم دیار کاشان در آئینی سنتی به خون‌خواهی علیه مظلومیت دوران مراسم قالی‌شوئی را در جوار حرم علی‌این محمدباقر(ع) برگزار می‌کنند.
مشهد اردهال، کربلای ایران
یکی از مشهودات تاریخ که هیچ شک و شبهه‌ای در آن راه ندارد سنت قالیشویان اهالی مشهد اردهال است که همه ساله در دومین جمعه مهر و سالروز کشته‌شدن سلطانعلی بن محمدباقر(ع) برگزار می‌شود، شهرت و معروفیت این سنت به اندازه‌ای است که نیاز به ادلّه و اثبات ندارد.
هرسال در دومین جمعه مهر، اهالی شهر کاشان، فین و مشهد اردهال در مراسم قالیشویان، سوگواران به شکلی انتفام‌جویانه، با چوب‌هائی که در دست دارند، یا حسین‌گویان، قالی‌ای را که در حرم نگهداری می‌شود به کنار چشمه آب می‌برند و چنین می‌نمایانند که آن را غسل می‌دهند و دوباره به همان ترتیب قالی را به حرم باز می‌گردانند.
پیش از ورود قالی به آرامگاه، چوب به‌دستان با دویدن و تکان دادن چوب‌ها و فریاد و شعارهای مهیج، نبرد با قاتل امامزاده را دنبال می‌کنند، رسیدن حاملان قالی به درگاه ورودی امامزاده و سپردن آن به اهالی روستای خاوه که می‌بایست آن را به درون ببرند، همراه با تشریفات خاصی است و دیگران حق شرکت در آن را نداشته و تنها تماشاچی هستند.
این قالی، نشانه همان قالی است که گفته‌اند حضرت را پس از شهادت در ان پیچیده‌اند و به محل دفن برده‌اند، وجود این نشانه، با توجه به جایگاه مهم قالی‌بافی در کاشان، اهمیت ویژه‌ای دارد، چنین بود که قالیشویان نمونه برجسته تلفیق دین اسلام و مذهب شیعه با ملیت ایرانی، و همبستگی و تداوم این دو قالب سنت‌های کهن شد.
بارگاه امامزاده علی‌بن امام محمد باقر(ع) کانون معنویت است
آئین قالیشویان حماسه‌ای تاریخی است که هر سال در مشهد اردهال کاشان تکرار می‌شود. آیینی که با گذشت هزاران سال همچنان زنده است و گویا خون علی ابن محمدباقر(ع) است که در رگ‌های اهالی فین و چهل حصاران به خروش می‌آید و واقعه کربلای معلی را در کربلای ایران رقم می‌زند.
تعزیه گردانی و تعزیه‌خوانی مراسم را مردمان روستای نشلج کاشان که در نزدیکی مشهد اردهال است برعهده دارند و برپایی این مراسم به سبک و شیوه سنتی، حال و هوای واقعه کربلا را زنده می‌کند.
آئین قالی‌شوئی، میراثی گران‌بها از پیامبر(ص) در تبیین ولایت مداری است
معاون رئیس جمهور در آئین سنتی مذهبی قالیشویان مشهد اردهال کاشان در آستان مقدس سلطان علی‌ابن باقر(ع)، اظهار کرد: حفظ این میراث ارزشمند با تمام توان و بضاعت در عرصه‌های جهانی مناسبات بین‌المللی و فرهنگی ضروری است.
مسعود سلطانی‌فر با بیان اینکه مردم ایران همواره در حمایت از ارزش‌های اخلاقی انسانی دینی و عقیدتی پیش‌قدم و جلودار بوده‌اند، افزود: آیین قالی شویان نیز مراسمی ارزشی، مذهبی و فرهنگی در تبیین ولایت‌مداری و ظلم‌ستیزی بوده که معرفی و شناسایی آن در خارج از مرزهای کشور و در داخل کشور نیز ضروری است.
وی تصریح کرد: موضوع ثبت تاریخی و جهانی این مراسم بزرگ پس از جمع‌آوری اسناد، مدارک و تمامی ملزومات لازم آن در ثبت این مراسم ارزشی با همکاری و تلاش بی‌وقفه ای انجام شد.
معاون رئیس جمهور به تاریخ پر افتخار ایران در حق‌پرستی، ظلم ستیزی و آزاداندیشی قبل و بعد از زمان ظهور اسلام اشاره کرد و گفت: ایرانیان در تمامی موارد تاریخی از نهضت هایی که توسط ائمه اطهار(ع) در نقاط مختلف دنیا ظلم ستیزی انجام شده، حمایت کرده اند و همواره پشتیبان ائمه اطهار بوده‌اند و تمام ایرانیان در زمان‌های جنگ و مناظره با ادب و فرهنگ بوده و در ارتباطات اخلاقی رشد و نمو کرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه مراسم قالیشویان از این پس با ثبت جهانی به عنوان مراسم ارزشی اعتقادی در تمامی سایت های گردشگری دنیا معرفی می شود، اظهار کرد: از این پس با ثبت این مراسم این امکان فراهم می شود که جهان اسلام به صورت ویژه این آیین سنتی و مذهبی را مورد توجه خود قرار دهد.
در لوح ثبت مراسم قالیشویان مشهد اردهال کاشان در یونسکو چنین آمده است که "کمیته بین‌الملل حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس، مراسم قالیشویان مشهد اردهال کاشان را بر اساس پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران در فهرست میراث ناملوس بشریت ثبت کرد"
آئین سنتی مذهبی قالی‌شوئی مشهداردهال به‌عنوان دهمین اثر میراث معنوی ایران در دسامبر2012 به ثبت جهانی در یونسکو رسید.
انتهای پیام/ ب
