به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، غزلمرثیههای عاشورایی شعر فارسی با عنوان «از سنگ ناله خیزد» و با تقریظ آیتالله فاطمینیا از سوی شرکت چاپ و نشر بینالملل روانه بازار نشر شده است.
کتاب «از سنگ ناله خیزد» به کوشش مصطفی فاطمیان گردآوری شده است. این کتاب در بردارنده غزلمرثیههای عاشورایی است که از بیش از 10 هزار منبع جمعآوری شده است.
آیتالله سیدعبدالله فاطمینیا و محمدعلی مجاهدی استاد به نام ادبیات و از شاعران آیینی نیز بر این کتاب مقدمهای نگاشته و نظر خود را درباره آن بیان کردهاند. محمدرضا سنگری نیز تقریظی بر آن نگاشته است که متن آن به شرح زیر است:
از آن روز داغ و غمبار و غریب که شرارت و شمشیر و شقاوت، گلهای باغ پیامبر را پرپر کرد، تا به امروز؛ شعررساترین زبان و روشنترین آیینه برای تماشای حقیقت عاشورا و بیان حماسه و سوگ و آموزههای کربلا شده است و شاعران، آیینهداران این آیین و آیت شگفت و مانا شدهاند.
عاشورا و کربلا قصه دیروز و امروز نیست، قصه پایا و زایا و پویای همیشه اعصار و قرون بوده و خواهد بود. مصباحی که فراروی انسان فروزان و ظلمتسوز است و سفینهای که موجکوب و توفانشکن، ساحل فوز و فلاح و رستگاری را نشان میدهد.
عاشورا قصه سلسله جبال معرفت و محبت است، بیبدیلترین شهیدانی که تاریخ به خویش دیده است. عاشورا، کتاب عزت و عبرت و شجاعت و عبادت است. و عباد صالح خدا، خوننگاران این کتابند که بر صفحه خاک، با واژههای ارغوانی برای همیشه انسان نگاشتند: «اِن لم یکن لکم دین و کنتم لا تخافون المعادَ کونوا احراراً فی دنیا کم»
عاشورا ، «کتاب الله» است و حسین «کلمه الله» و «کلمه الله هی العلیا». اگر کلمات خدا پایان ناپذیرند، عاشورا نیز پایانناپذیر است که:
«ولو أنما فی الأرض من شجرة أقلام والبحر یمده من بعده سبعة أبحر ما نفدت کلمات الله إن الله عزیز حکیم» (سوره لقمان آیه 27)
(اگر از همه درختان قلم فراهم کنند، و هفت دریا را جوهر نوشتن سازند، نگارش کلمات الله را نمیتوانند)
برای گفتن و نوشتن و سرودن عاشورا، باید جام جام از زلال این زمان تشنه نوشید و با جوهر اشک، از این حادثه عظیم «رزیه» شگرف نگاشت. شاعر عاشورایی باید از «شنیدن» عاشورا به «چشیدن» عاشورا برسد تا شعری شعلهور و آتشخیز داشته باشد.
این مجموعه، روایت شاعرانه عاشوراست که بر قلم سوختهجانان و باورمندان و شیفتگان عاشورا رفته است. آنچه این دفتر را نسبت به بسیاری از دفاتر شعر عاشورایی و مجموعههای گردآورده شده، متمایز میکند، چند ویژگی است که در سیر و درنگ و تامل در آن بهتر و بیشتر روشن خواهد شد:
1- همت سترگ و پویه عالمانه و عاشقانه گردآورنده عاشورا آشنای آن، که خود از ذاکران ارادتمند و مداحان مخلص این عرصه است و بیش از 10000 مجلد و مجموعههای گردآوری را کاویده و از آن میان غزلمرثیههای این دفتر را گلچین و گزیده کرده است، خوب میدانیم که چنین کاری به چه شکیب و شوق و شور و حوصلهای نیازمند است.
2- ویژگی دیگر این مجموعه، پیراستگی آن از سرودههایی است که سست، متناقض با اسناد معتبر تاریخی و یا آمیخته با تحریف و غلو و وهن به ساحت قدسی شخصیتها و رویدادهای عاشورا هستند، این تامل و دقت، مجموعهای را رقم زده است که تا حد مقبول و مطلوبی از استواری و متانت و فخامت برخوردار است.
3- هرچند رویکرد اصلی در انتخاب سرودهها، عاطفه برانگیزی و سوگ مندی و مرثیه گونگی است اما ابعاد سهگانه دیگر عاشورا یعنی حماسه -پیام و عبرت- عرفان و عشق، از نظر گردآورنده دور نمانده است. در بسیاری از سرودهها بویژه غزلهای آغازین عناصر چهارگانه فرهنگ عاشورا چشمنواز است.
4- حسن دیگر این دفتر دستهبندی در 72 بخش است که بر اساس عدد آشنای اصحاب حسینی تنظیم شده است. به گونهای که آغاز حرکت حسینی در 27 رجب از مدینه به مکه تا بازگشت کاروان از شام به کربلا و از کربلا به مدینه را در بر میگیرد.
5- این دفتر بیش از هرچیز با انگیزه تامین نیاز مداحان و ذاکران هیئت در مناسبتهای گوناگون بویژه ایام محرم تنظیم شده است، در نتیجه سرودهها گوشچشمی به مخاطبهای محفلی و آیینی و هیئتی دارد، اما تردیدی نیست که بسیاری از این سرودهها در موقعیتهای دیگر یاریگر خواهندگان و خوانندگان خواهد بود.
6- انتخاب عنوان «از سنگ ناله خیزد» که برگرفته از مصراع دوم غزل مشهور سعدی با مطلع»
بگذار تا بگرییم چون در ابر در بهاران کز سنگ ناله خیزد روز وداع یاران
عنوانی مناسب و رسا برای این مجموعه است.
سپاس باد دوست عزیز و فرهیخته و شعرشناس جناب آقای مصطفی فاطمیان که عاشقانه و عالمانه و صبورانه این کتاب ارجمند و گرانسنگ را فراهم آوردند. توفیق، رفیق هماره راهشان تا باز از کوثر زلال و جوشان شعر آیینی، بویژه عاشورایی، در قلمرو قالبها و موضوعات دیگر از این دست از دفترها تدارک ببینند و جان و جهان ذاکران را به این جرعههای حیات بخش بنوازند و مشک مشک از علقمه شعر عاشورایی به دشت تشنه دلهای مشتقان ببخشند.
انشاءالله
محمدرضا سنگری
1393/3/24
انتهای پیام/