به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روز چهارشنبه (3 دی ماه ) یک هواپیمای اردنی متعلق به ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا در شهر رقه سوریه( که فعلا در کنترل و اشغال داعش است) سقوط کرد و خلبان اردنی آن به اسارت نیروهای این گروه در آمد. داعش که ظاهرا برای این رخداد برنامه ریزی کرده بود، بلافاصله با انتشار تصویر و فیلم مربوط به نحوه به اسارت گرفتن خلبان اردنی به بهره برداری تبلیغاتی و رسانه ای از این رخداد پرداخت.
در این میان با وجود اینکه برخی از منابع خبری از جمله خبرگزاری فرانسه از همان ابتدای اعلام خبر سرنگونی هواپیمای اردنی به انعکاس آن پرداخته بودند اما مقامات آمریکایی با اتخاذ مواضعی کوشیدند در اصل خبر سرنگونی هواپیمای اردنی تردید ایجاد کنند.حال اینجا چند سوال مطرح است : نخست اینکه اگر سرنگونی هواپیمای اردنی صحت داشته باشد(که ظاهار همین طور است )در این صورت باید پرسید داعش چگونه موفق به اینکار شده است؟ دوم اینکه علت امتناع آمریکا از پذیرش فرضیه سرنگونی هواپیمای اف 16 اردنی چیست ؟
احتمالهای مطرح درباره سقوط اولین هواپیمای ائتلاف ضد داعش
اگر هواپیماهای اف 16 اردنی سرنگون شده باشد در این صورت دو احتمال مطرح می شود : نخست اینکه با موشکهای پیشرفته ضد هواپیما سرنگون شده و دوم اینکه از طریق جنگ الکترونیک در سیستم ارتباطی و مخابراتی هواپیما اختلال ایجاد شده باشد. با توجه به اینکه داعش فاقد سامانه های مخابراتی و ارتباطی فوق پیشرفته است از این رو احتمال اول یعنی سرنگونی بوسیله موشک قوت میگیرد که باز در اینجا دو سوال مطرح می شود: نخست اینکه داعش چگونه به این موشک ها دست یافته است و دوم اینکه اگر هواپیما بوسیله موشک حرارتی سرنگون شده باشد در این صورت این سوال مطرح می شود که خلبان چگونه موفق به نجات خود شده است ؟
در پاسخ به سوال نخست درباره چگونگی دستیابی داعش به امکان سرنگونی هواپیمای اف 16 ائتلاف ضد داعش چند احتمال مطرح است: نخست اینکه موشک های ضد هواپیما از سوی ائتلاف غربی و عربی در اختیار گروههای به اصطلاح میانه روی سوری قرار داده شده تا از این موشک ها برای هدف قرار دادن هواپیماهای سوری استفاده شود، اما آنها با ارتباطاتی که با گروههای تکفیری از جمله داعش دارند، این تسلیحات را در اختیار آنها قرار داده اند و یا اینکه احتمالا در جریان درگیری هایی که بین داعش و نیروهای به اصطلاح میانه روی سوریه روی داده، این موشک ها توسط داعش به غنیمت گرفته شده است.
احتمال دوم این است که داعش این موشک ها را با واسطه هایی که دارد از بازار سیاه تهیه کرده باشد. هر یک از این احتمالات خود بحث های دیگری را به همراه می آورد از جمله اینکه آیا اردن نیز همانند آمریکا از اینکه داعش مجهز به موشک های ضد هواپیما است با خبر بوده است یا نه؟ و اینکه چرا از حملات روزمره ای که توسط هواپیماهای آمریکایی صورت می گیرد هواپیمای اردنی مورد اصابت قرار می گیرد ؟ هرچند پاسخ این سوال ها بدرستی مشخص نیست اما یک نکته تقریبا آشکار است و آن اینکه موشک های حراراتی ضدهواپیما با کمک مستقیم و غیرمستقیم متحدین آمریکا در اختیار داعش قرار گرفته است و آنچه در این میان قابل تامل است اینکه اردن برای آزادی خلبان خود دست به دامن قطر و ترکیه شده است و این نشان می دهد که ظاهرا این دو کشورعلیرغم تظاهر به همکاری با ائتلاف ضد داعش کماکان روابط خود را با داعش حفظ کرده اند. البته این شاخص ها احتمال نخست در خصوص سرنگونی هواپیما به وسیله داعش را تائید می کند اما سوالی که در این زمینه باقی می ماند این است که خلبان هواپیما چگونه با وجود اصابت موشک موفق به نجات خود شده است ؟!
چرایی امتناع آمریکا از پذیرش فرضه سرنگونی هواپیمای اف 16
با توجه به ابهاماتی که در خصوص سقوط هواپیمای اف 16 اردنی وجود دارد بخشی از دلایل امتناع آمریکا ممکن است از این ابهامات نشات گرفته باشد. اما بخشی دیگر ممکن است ناشی از الزامات مصلحت جویانه باشد. به عبارت دیگر پذیرش فرضیه سرنگونی هواپیما تلاش های چند ماه گذشته ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا برای ارائه کارنامه قابل قبول از خود در برابر این گروه را زیر سوال میبرد. در همان حال همچنانکه از رویکرد تبلیغاتی و رسانه ای داعش بر می آید این گروه با استفاده بهینه رسانه ای و تبلیغاتی از سقوط هواپیمای اف 16 اردنی در تلاش است روحیه شکست خورده شبه نظامیان خود را در عراق ترمیم سازد.
اما نکته قابل تاملی که در مواضع آمریکا (در خصوص اینکه این هواپیما به وسیله داعش سرنگون نشده است) وجود دارد این است که اگر این هواپیما به وسیله موشک ساقط نشده است پس چگونه سقوط کرده است؟ یعنی آیا دچار سانحه شده و یا اینکه به غیر از موشک ضد هواپیما سرنگون شده است. احتمال سانحه از این جهت درست به نظر می رسد که خلبان موفق به نجات خود شده است. اما اگر این هواپیما به غیر از موشک سرنگون شده باشد (یعنی با استفاده از شیوه های جنگ الکترونیکی ) در این صورت باید گفت که درمنطقه سرنگونی هواپیما فقط اسرائیل از یک چنین امکاناتی برخوردار است. البته در این میان یک احتمال دیگر نیز می توان مطرح کرد و آن اینکه هواپیمای اف 16 اردنی به نوعی دستکاری شده باشد که در این صورت احتمال نفوذ و رخنه داعش در میان نیروهای نظامی اردن قوت می گیرد.
نتــــــــــــــیــــــــــــجــــــــه گیــــــــــــــــــــــری
از آنچه که گفته شد می توان چنین نتیجه گرفت با توجه به مطرح بودن فرضیه ها و احتمالات مختلف درخصوص سقوط یا سرنگونی هواپیمای اف 16 اردن ( که درعین حال اولین هواپیمای ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا هم محسوب می شود ) هنوز این رخداد به صورت یک معما میماند، مگر اینکه روند مذاکرات آشکار و پنهان در خصوص آزادی خلبان اسیر اردنی به گونه ای پیش برود که اطلاعات جدیدی را در این خصوص آشکار کند مثلا داعش به انتشار تصاویری از لاشه هواپیما ( اگر سرنگون شده باشد )دست بزند. اما نکته در اینجاست که اگر به فرض داعش یک چنین امکانی در اختیار داشت آمریکا با صراحت و قاطعیت تمام ادعای سرنگونی هواپیما توسط داعش را زیر سوال نمی برد. حال اگر مواضع آمریکا درست باشد دراین صورت باید در پی رد پای به غیر از داعش گشت که در اینجا دو احتمال مطرح می شود : نخست اینکه به نحوی پای رژیم صهیونیستی در میان باشد و دوم اینکه هواپیمای اف 16 اردنی احتمالا به علت ورود به حریم ناوگان دریایی روسیه در دریای مدیترانه توسط این کشور مورد هدف قرار گرفته اما خلبان آن در منطقه تحت اشغال داعش فرود آمده و به اسارت داعش در آمده است.
انتهای پیام/ر