به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، دولت اوباما هر چندماه یکبار، دور جدیدی از تحریم اشخاص ایرانی و خارجی را به اجرا در می آورد. این اقدام که به نام «به روز رسانی لیست سیاه تحریم شوندگان» و مجازات کسانی تلقی می شود که توسط وزارت خزانه داری این کشور، از مقررات تحریم هسته ای ایران تخلف کرده اند، بدون توجه به مذاکرات هسته ای در هر دوره آن اعمال شده اند. در این زمینه، حتی چند روز قبل از توافق ژنو نیز این تحریم ها اعمال شد و پیام آمریکا این بود که دیپلماسی هم مانع استمرار سیاست اعمال فشار اقتصادی نخواهد بود.
در دوره ششماه، تمدید 4 ماهه و اکنون هم تمدید 7 ماهه، تا کنون 6 دور تحریم اعمال گردیده و حدود 110 فرد و شرکت به لیست تحریم ها افزوده شده اند. اینکه این تحریم ها، «جدید» هستند یا نه، اینکه مغایر توافق ژنو به شمار می روند یا خیر و اینکه چه تاثیری بر چشم انداز مذاکرات هسته ای دارند، همگی مسائلی مهم، راهبردی و نیازمند بررسی جدی هستند.
وزارت خزانه داری آمریکا، مجری اصلی سیاست های تحریمی آمریکا علیه ایران در زمینه هسته ای است؛ سیاست هایی که به صورت غیرقانونی و به بهانه های واهی علیه کشورمان طراحی و اعمال شده اند. سه شنبه پیش که این وزارتخانه ششمین دور از تحریم های غیرقانونی را علیه کشورمان اعمال و 6 فرد و سه شرکت ایرانی و خارجی را در لیست سیاه غرب قرار داد، چند نکته در برآورد میزان تکیه این کشور بر اعمال فشار اقتصادی در عین مذاکره و دیپلماسی، وضوح بیشتری یافته است:
اولویت تحریم در جعبه ابزار سیاست خارجی آمریکا علیه ایران
برای آمریکاییها تحریم به عنوان اصلی ترین اهرمی به شمار می رود که برای پیشبرد اهداف سیاسی و امنیتی خود در ارتباط با ایران مورد اتکای سیاست خارجی آن کشور می باشد. در نتیجه، همچنانکه لغو تحریم ها به عنوان «اولویت» سیاست خارجی کشورمان در مذاکرات هسته ای و «اولین» بایسته در توافق جامع تلقی می شود، تحقق این مساله در دیپلماسی هسته ای آمریکا به عنوان «آخرین» مرحله از مراحل توافقی به شمار می رود.
بنابراین، اینکه همچنان مذاکرات برای حصول نتیجه مشخص در این زمینه برگزار می شود، بازتابی از این واقعیت است که در این رابطه، تباین جدی میان سیاست خارجی طرفین وجود دارد.
مشروع نمایی تحریمهای جدید
آمریکا برای اینکه قادر به استفاده از اهرم مذکور باشد، از هر توجیه و تحلیلی دائر بر «مشروع نمایی» اعمال پی در پی و تدریجی آن حمایت می کند. اما در مقابل، ایران حداقل بعد از پنجمین دور تحریم های آمریکا، این اقدامات را «مغایر با توافق ژنو» شمرده و حتی استمرار آن را خطری برای چشم انداز مثبت مذاکرات شمرده است. در این زمینه نیز تفسیر طرفین از آنچه به «شمول آثار و پیامدهای منع کننده و محدودیت ساز قرار گرفتن نام اشخاص در لیست سیاه» وزارت خزانه داری آمریکا منجر می شود، رویکردی متباین دارند.
الف- مفهوم تحریم «جدید» در توافق ژنو
آمریکاییها که رویکرد تفسیر «لفظی» از توافق ژنو دارند، «منع تحریم جدید» را به معنای خودداری دولت و کنگره از تصویب تحریم های موضوعی و ماهیتی (تحریم در قالب مقررات عام) تلقی می کنند. وزارت خارجه این کشور در همین راستا، تحریم های «خاص» یا مصداقی را که شامل قرار دادن نام اشخاص جدید در لیست های قبلی تحریمی است، تحت عنوان «به روز رسانی لیست تحریم شوندگان» تفسیر می کند که به تعبیر آنها، اقدامی نه جدید بلکه برای تنفیذ و تضمین اجرای تحریم هایی است که هنوز در مورد ایران تعلیق یا لغو نشده اند.
اما ایران، توافق ژنو را سندی بین المللی برای «فریز شدن» تحریم ها می داند به طوری که به تدریج به سمت تعلیق یا لغو آنها گام برداشته شود. بر اساس این تفسیر، هرگونه تغیر تصاعدی در وضعیت تحریم ها، خواه ایجاد محدودیت ها یا ممنوعیت های جدید بر فعالیت های مرتبط با ایران و یا بر اشخاص ایرانی یا خارجی که قبلاً در لیست تحریم های این کشور نبوده اند، یک تحریم «جدید» و مغایر توافق ژنو محسوب می گردد. از طرف دیگر، حسن نیت در پیشبرد مذاکرات به معنای پرهیز از تنش به هر عنوان از جمله در قالب به روز رسانی لیست تحریم شوندگان است.
ب- حسن نیت در توافق ژنو
تمرکز سیاست خارجی کشورمان بر «متخلفانه شماری» تحریم های جدید وزارت خزانه داری آمریکا، عمدتاً بر پایه «اصل حسن نیت» استوار است. افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در واکنش به تحریم های جدید گفت: «اقدام جدید دولت آمریکا در تحریم برخی افراد و شرکتها بهبهانه مشارکت آنها در انتقال اقلام تحت تحریم را شدیداً تقبیح میکنیم و خلاف تعهدات آمریکا بر اساس توافقنامه موقت ژنو میدانیم و در شرایطی که مذاکرات بین ایران و گروه 1+5 برای رسیدن به توافق جامع در جریان است چنین حرکتی نقض صریح اصل حسن نیت است و اهداف دولت آمریکا را در مذاکرات زیر سوال میبرد و این تصمیم آمریکا هیچگونه تاثیر عملی بر مراودات ایران با سایر کشورهای جهان و شرکتهای خارجی ندارد و ماهیت سیاسی و تبلیغاتی دارد و معتقدیم که این تصمیم با توجه به شرایط داخلی آمریکا اتخاذ شده است».
جمع بندی
به همان میزان که مذاکرات «روندی» شده است، تحریم ها نیز به صورت روندی و در قالب دورهای مختلف در حال اجرا است. به واقع، نوعی شبیه سازی در مورد مذاکرات و تحریم ها وجود دارد: به همان میزان که مذاکرات در دورهای مختلف برگزاری می شود، تحریم های آمریکا نیز در دورها و دوره های متعدد اعمال می گردد.
هنوز وزارت امور خارجه آمریکا در مورد موضع وزارت خارجه کشورمان دائر بر تقبیح تحریم های جدید و غیرقانونی بودن آنها، واکنشی نشان نداده است. با این حال، واضح است که همچنان به توجیه این اقدام و قانونی شمردن آن خواهد پرداخت. بر اساس آنچه در بالا اشاره شد، آمریکا از ادامه تحریم ها به همان بهانه های تکرار دست نخواهد کشید بلکه در آینده نیز شاهد این گونه تصمیمات وزارت خزانه داری آمریکا خواهیم بود.
بدون شک، در شرایطی که طرفین به دنبال بازگشت آرامش مجدد به فضای مذاکرات و تجدید میثاق برای نهائی کردن توافقی هستند که پیش از این، بخش های عمده آن حتی نگارش یافته و به متن نیز تبدیل شده بود، استفاده از اهرم تحریم خواه تحریم ماهیتی جدید یا تحریم اشخاص جدید، به عنوان یک مانع عمل می کند و نقش تخریب کننده ایفا خواهد کرد. این اقدام، ایران را تهییج به تصمیم قاطع خواهد نمود، تصمیمی که احتمال تمایل ملی در آن به سمت کوتاه آمدن با برخی خواسته های غرب (که اصلی ترین هدف آمریکا از دست زدن به این تحریم ها در شرایط کنونی است)، بسیار اندک است.
انتهای پیام/پ